Gubernia pskowska

Gubernia pskowska (ros. Псковская губерния) – jednostka administracyjna Imperium Rosyjskiego, utworzona w 1772 roku.

Псковская губерния Gubernia pskowska
1772-1777, 1796-1927
Herb guberni pskowskiej
Stolica	Psków
Ustrój polityczny	monarchia
Powierzchnia  • całkowita	44211,2 km²
Liczba ludności (1797)  • całkowita	1 122 317
Jednostka monetarna	rubel
Data powstania	1796
Data likwidacji	1927

Historia

W Imperium Rosyjskim

Prowincja pskowska

Od 1708 roku terytorium późniejszej guberni pskowskiej wchodziło w skład guberni ingermanlandzkkiej (wkrótce przemianowanej na petersburską). Przy podziale guberni na prowincje w 1719 r. wyodrębniono prowincję pskowską, która dzieliła się na dystrykty: Chołm, Gdow, Izborsk, Kobyle Gorodiszcze, Ostrów, Opoczka, Psków, Pustorżew, Zawołocze. W 1727 roku zlikwidowano dystrykty i w ich miejsce utworzono ujezdy, a prowincja pskowska weszła w skład nowej guberni nowogrodzkiej utworzonej z pięciu prowincji: nowogrodzkiej, pskowskiej, wielkołuckiej, twerskiej i białoruskiej.

Gubernia i namiestnictwo

Na powołaną w 1772 roku gubernię pskowską złożyły się dwie prowincje z guberni nowogrodzkiej (pskowska i wielkołucka) oraz prowincje: dyneburska (dawne Inflanty Polskie) i połocka z ziem przyłączonych po pierwszym rozbiorze Polski. Jeszcze w tym samym roku do guberni pskowskiej przyłączono również prowincję witebską z guberni mohylewskiej. W 1776 z guberni pskowskiej wydzielono gubernię połocką, a w 1777 gubernię pskowską zlikwidowano, tworząc namiestnictwo pskowskie złożone z 10 ujezdów.
Namiestnictwo zostało przekształcone w gubernię pskowską w 1796 r. W tym czasie gubernia dzieliła się na 6 ujezdów: pskowski, wielkołucki, opoczeski, ostrowski, porhowski i toropiecki. W 1802 roku zostały utworzono kolejne dwa ujezdy: chołmski i noworżewski.

Okres radziecki

W kwietniu 1918 roku osiem północno-zachodnich guberni (pskowska, piotrogrodzka, nowogrodzka, ołoniecka, archangielska, wołogdzka, cherepowetska i sewierodźwińska) zostało połączonych w Związek Komun Północnego Obwodu, który w 1919 roku został zlikwidowany. Ponadto po rewolucji październikowej gubernia pskowska przeszła szereg zmian terytorialnych. W 1920 roku zachodnie ujezdy weszły w skład Estonii, a w 1922 część południowych ujezdów przeszła do guberni witebskiej. W 1927 roku gubernia pskowska została zlikwidowana a jej teren stał się częścią obwodu leningradzkiego.

Podział administracyjny

Herb	Nazwa (1913)	Miasto	Obecna nazwa
	powiat chołmski	Chołm	Rejon chołmski
	powiat noworżewski	Noworżew	rejon noworżewski
	powiat opoczecki	Opoczka	rejon opoczecki
	powiat ostrowski	Ostrow	rejon ostrowski
	powiat porhowski	Porhow	rejon porhowski
	powiat pskowski	Psków	rejon pskowski
	powiat toropiecki	Toropiec	rejon toropiecki
	powiat wielkołucki	Wielkie Łuki	rejon wielkołucki

Mieszkańcy

Skład etniczny w 1897 roku.

Ujezd	Rosjanie	Estończycy	Łotysze	Żydzi	Polacy	Finowie
Cała gubernia	94,7%	2,3%	1,0%	0,7%	0,4%	0,3%
Chołmski	93,4%	2,5%	1,1%	0,6%	0,1%	1,1%
Noworżewski	97,9%	0,4%	0,7%	0,4%	0,1%	0,2%
Opoczecki	98,5%	0,2%	0,2%	0,5%	0,3%	…
Ostrowski	96,5%	0,2%	1,8%	0,5%	0,6%	…
Porhowski	97,8%	0,5%	0,3%	0,3%	…	…
Pskowski	87,5%	7,8%	1,7%	0,7%	0,9%	0,3%
Toropiecki	92,7%	3,0%	1,4%	1,7%	0,2%	0,8%
Wielkoludzki	96,7%	0,6%	0,4%	0,9%	0,5%	0,5%

Gubernator

W 1905 roku gubernatorem był hrabia Aleksander Wasilewicz Adlerberg.

Linki zewnętrzne

• mapa guberni pskowskiej