Han Huidi

Han Huidi
Imię chińskie osobiste
Hanyu pinyin	Ying
Imię chińskie świątynne
Pismo tradycyjne	漢惠帝
Hanyu pinyin	Han Huidi
Nazwisko rodowe chińskie
Hanyu pinyin	Liu
	Cesarz Chin
Okres	od 195 p.n.e.; do 188 p.n.e.
Poprzednik	Han Gaozu
Następca	Liu Gong
	Dane biograficzne
Dynastia	Han
Data urodzenia	210 p.n.e.
Data śmierci	188 p.n.e.
Ojciec	Han Gaozu
Matka	Lü Zhi
Rodzeństwo	księżniczka Yuan
Żona	Zhang Yan
Dzieci	Liu Gong; Liu Hong

Liu Ying (chiń. 劉盈; pinyin Liú Yíng), Cesarz Hui z dynastii Han (chiń. 漢惠帝; pinyin Hàn Hùidì, ur. 210 p.n.e., zm. 188 p.n.e.) – drugi władca dynastii Han, najstarszy syn cesarza Gao i cesarzowej Lü Zhi.

Jako najstarszy syn cesarza Gao, został ustanowiony następcą tronu w 205 r.p.n.e. i choć jego ojciec miał preferować młodszego syna, Liu Ruiyi, jednak nie dokonał zmiany przed śmiercią w 195 r.p.n.e. Piętnastoletni Liu Ying wstąpił na tron jako cesarz Hui, aczkolwiek dopiero cztery lata później odbył ceremonię oficjalnego wstąpienia w wiek męski. Miał być zdominowany przez matkę, ambitną i okrutną cesarzową-wdowę Lü, która by zabezpieczyć jego panowanie (i swoje wpływy), miała zamordować zarówno Liu Ruyi, jak i trzech innych synów cesarza Gao^[1]. Zastraszony pokazem okrucieństwa, jaki dała mu matka podczas egzekucji konkubiny ojca, damy Qi (matki Liu Ruyi), miał odsunąć się od rządzenia, pogrążając w rozpuście i alkoholizmie^[2].

Najważniejszymi wydarzeniami jego panowania było ustanowienie kultu jego ojca, cesarskiego przodka i budowa wielu świątyń ku jego czci, dla umocnienia prestiżu panującej dynastii, oraz budowa murów miejskich Chang’anu^[1]. Przebudowany Chang’an był w całości otoczony murami (poprzednio jedynie pałace miały mury obronne) i choć nie miał zalecanego kształtu kwadratu, liczba bram, rozmieszczenie głównych świątyń i przebieg głównych ulic były dostosowane do kosmologicznych zaleceń zawartych w księdze Kao gong ji^[3]. Innymi posunięciami była rozbudowa państwowych spichrzów i złagodzenie prawa, w szczególności odwołanie zakazu z czasów dynastii Qin posiadania niektórych rodzajów ksiąg^[4].

W polityce zagranicznej dwór Han pozostawał stosunkowo bierny, uznając niezależność królestwa Donghai (w dzisiejszej prowincji Fujian) i królestwa Nanyue (przyjmując dary od jego króla Zhao Tuo w 192 r.p.n.e.). Wydał też jedną z księżniczek za władcę Xiongnu, by podtrzymać pokojowe relacje^[4].

Nie posiadał dzieci z żoną-cesarzową Zhang Yan, i gdy w 188 r.p.n.e. zmarł z przyczyn naturalnych w wieku zaledwie 23 lat, na tron wstąpili kolejno jego dwaj synowie z pomniejszych konkubin. Obaj byli dziećmi, a realną władzę sprawowała cesarzowa-wdowa Lü Zhi^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Twitchett D. C. i Loewe M., ss. 130–131
↑ Zang Jian: Zhang Yan, Empress of Emperor Hui. W: Lily Xiaohong Lee, A.D. Stefanowska: Biographical Dictionary of Chinese Women: Antiquity Through Sui, 1600 B.C.E.-618 C.E. Armonk, N.Y: M.E. Sharpe, 2007, s. 242, seria: University of Hong Kong Libraries publications. ISBN 978-0-7656-1750-7. (ang.).
↑ Mark Edward Lewis: The Early Chinese Empires Qin and Han. Cambridge (Mass.): Harvard University Press, 2007, s. 93. ISBN 978-0-674-02477-9.
↑ ^a ^b ^c Twitchett D. C. i Loewe M., s. 135

Bibliografia

Denis Crispin Twitchett, Michael Loewe: Cambridge History of China. The Ch'in and Han Empires, 221 B. C.-A. D. 220. Cambridge: Cambridge University Press, 1986. ISBN 0-521-24327-0.

[CHC131-1] Twitchett D. C. i Loewe M., ss. 130–131

[zang-2] Zang Jian: Zhang Yan, Empress of Emperor Hui. W: Lily Xiaohong Lee, A.D. Stefanowska: Biographical Dictionary of Chinese Women: Antiquity Through Sui, 1600 B.C.E.-618 C.E. Armonk, N.Y: M.E. Sharpe, 2007, s. 242, seria: University of Hong Kong Libraries publications. ISBN 978-0-7656-1750-7. (ang.).

[lewis-3] Mark Edward Lewis: The Early Chinese Empires Qin and Han. Cambridge (Mass.): Harvard University Press, 2007, s. 93. ISBN 978-0-674-02477-9.

[CHC135-4] Twitchett D. C. i Loewe M., s. 135

[1]

[2]

[3]

[4]