Henryka Staniewicz

Henryka Staniewicz (ur. 1812 w guberni mińskiej) – polska działaczka narodowa i oświatowa, ziemianka, zesłaniec. Matka Marii Staniewicz.

Henryka Staniewicz z Rogowskich urodziła się w 1812 w guberni mińskiej. W Mińsku wraz z córką Marią prowadziła tajną polską szkołę i działalność konspiracyjną. Jej dom w Mińsku był miejscem prac organizacyjnych i narad powstańczych. Wyprzedawała swój majątek i materialnie wspierała walkę powstańczą. Dom był pod obserwacją carskiej policji. Została aresztowana z córką i zamknięta na trzy miesiące w mińskim więzieniu. Wyrokiem sądu polowego z dnia 9 maja 1864 wraz córką Marią została skazana za dopuszczenie dzieci do udziału w powstaniu i przechowywanie zabronionych utworów na dożywotnie zesłanie do guberni permskiej. Córkę celowo zesłano do innej guberni. Maria zmarła w czasie podróży na miejsce zesłania.

W czasie powstania styczniowego jej bracia Stanisław i Bronisław Rogowscy i synowie Aleksander, Kazimierz i Henryk Staniewiczowie walczyli w oddziałach powstańczych. Za udział w powstaniu synowie Aleksander i Henryk zostali skazani na zesłanie na Sybir, Kazimierz uciekł do Szwecji i dopiero po wielu latach wrócił do kraju.

Henryka Staniewicz zmarła w Solikamsku ,wkrótce po wiadomości o śmierci córki .

Fragment z książki Marii Bruchnalskiej „ Ciche bohaterki: udział kobiet w powstaniu styczniowym”

„… W parę tygodni doniósł zrozpaczonej matce, że jej córka,

ta duma i chluba całego rodu, ta ofiarna siostra wielkiej polskiej rodziny,

zmarła w Permie. Pochował ją zacny kapłan i krzyż postawił na cmentarzu

katolickim. Wieści te zabiły p. Staniewiczową w Solikamsku. Obie pracownice

dla polskiej sprawy legły jedna w głębi Rosji — druga we wrogim

Sybirze i tam jeszcze potworną wolą ukazów, rozdzielone od siebie.Carska

niełaska dosięgała i w grobie gorące patrjotki!…

Bibliografia

• Ciche bohaterki : udział kobiet w powstaniu styczniowym (materjały) T. 1 , Maria Bruchnalska, Miejsce Piastowe 1933, Wyd. Tow. św. Michała Archanioła.