Holbein – zwyczajowa nazwa charakterystycznego kobierca popularnego w Europie XV-XVII wieku.

Kobierzec typu holbein z XV wieku (kolekcja Romaina Zaleskiego)
Kobierzec holbein na obrazie Ambasadorowie (1533)

Był to rodzaj długowłosego kobierca (uszaka), którego centralny wzór stanowił medalion złożony z czworoboków i wpisanych w nie zmniejszających się gwiazd ośmiokątnych; niektóre medaliony wypełniano równomiernym drobnym wzorem geometrycznym[1]. Bordiura natomiast często wypełniana była motywami kuficznymi, mającymi swój rodowód w kaligrafii arabskiej w piśmie kufickim[2]. Kobierce te charakteryzowały się intensywnie czerwonym tłem oraz białym, żółtym i czarnym ornamentem[2].

Pochodzenie nazwy łączy się z Hansem Holbeinem Młodszym, który z upodobaniem wykorzystując tę tkaninę jako rekwizyt, często umieszczał ją na swych obrazach (m.in. na obrazie Ambasadorowie). Spopularyzowane dzięki niemu holbeiny należały do dywanów poszukiwanych w ówczesnej Europie[1].
W malarstwie zachodnioeuropejskim (głównie włoskim, francuskim) wykorzystywali je również inni twórcy tej epoki, m.in. Hans Memling, Vittore Carpaccio, Carl Crivelli[3].

Przypisy edytuj

  1. a b Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Mały słownik sztuk plastycznych, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993
  2. a b Sztuka świata. T. 17. Warszawa: Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4
  3. Jadwiga Chruszczyńska, Ewa Orlińska-Mianowska, Tkaniny dekoracyjne. Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2009, ISBN 978-83-213-4566-6

Bibliografia edytuj

  • Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik sztuk plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 112. ISBN 83-214-0590-8.