Iljaz Agushi
Iljaz Haxhi Agushi (ur. 15 kwietnia 1882 w Prisztinie, zm. 29 października 1943 w Tiranie[1]) – albański polityk z Kosowa, minister robót publicznych w latach 1941–1943, wicepremier Albanii w roku 1943.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister robót publicznych | |
| Okres |
od 3 grudnia 1941 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wicepremier Albanii | |
| Okres |
od 12 lutego 1943 |
.svg)
| |
Życiorys edytuj
Syn Haxhi Xhemala Agushiego. Po ukończeniu szkoły w Prisztinie kontynuował naukę w liceum w Bursie[1]. Po jej ukończeniu pracował jako urzędnik na poczcie w Stambule, tam też zaangażował się w działalność albańskich organizacji narodowych[2][3]. Po powrocie do kraju pracował dorywczo, a w połowie lat 30. objął funkcję dyrektora administracyjnego Wspólnoty Muzułmańskiej w Prisztinie. Po śmierci ojca rozpoczął karierę polityczną - w latach 1939-1941 zasiadał w parlamencie jugosłowiańskim jako przedstawiciel partii Dżemijet (Xhemijet) w okręgu Ferizaj[3]. Po agresji niemieckiej na Jugosławię rozpoczął błyskotliwą karierę polityczną, zajmując się organizacją nowych władz i usuwaniem serbskich urzędników w Kosowie[3]. Początkowo sprawował funkcję prefekta Prisztiny, a od grudnia 1941 jako minister robót publicznych w rządzie Mustafy Merliki i deputowany do pro-włoskiego parlamentu. W lutym 1943 objął nowo utworzone stanowisko wicepremiera w rządzie Maliqa Bushatiego. Po kapitulacji Włoch 11 września 1943, rząd albański pod kierunkiem Agushiego zajął się opracowaniem nowego programu politycznego, który miał określić pozycję władz albańskich wobec niemieckich władz wojskowych jako reprezentujących suwerenne państwo[3]. W październiku 1943 został zastrzelony w swoim domu w Tiranie przez dwóch zamachowców, związanych z partią komunistyczną (Bujara Hoxhę i Shahina Gjashtę). Zamachowcy oddali sześć strzałów[2][3].
Był żonaty, miał czworo dzieci (w 1936 owdowiał i nigdy nie ożenił się ponownie)[3]. W północnej części Prisztiny znajduje się ulica nosząca imię Agushiego.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet: anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912–2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 73.
- ↑ a b Renato Kalemi, Iljaz Agushi: Në emër të popullit, „Peshku pa uje”, 22 maja 2012 [dostęp 2018-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
- ↑ a b c d e f Muhamet Pirraku, Jeta dhe vepra e patriotit Iljaz Agushi: E tradhtoi Bujar Hoxha, e vrau Ymer Pula [online], 22 maja 2012 [dostęp 2023-12-11].
Bibliografia edytuj
- Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet: anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912–2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 73.