Indyk zwyczajny
(Przekierowano z Indyk)
Indyk zwyczajny, indyk, indyk dziki[3] (Meleagris gallopavo) – gatunek dużego ptaka grzebiącego z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący pierwotnie różne części Ameryki Północnej.
| ||
| Meleagris gallopavo[1] | ||
| Linnaeus, 1758 | ||
 Samiec | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Nadrząd | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | grzebiące | |
| Rodzina | kurowate | |
| Rodzaj | Meleagris | |
| Gatunek | indyk zwyczajny | |
| Podgatunki | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
SystematykaEdytuj
Wyróżniono kilka podgatunków M. gallopavo[4][5]:
- Meleagris gallopavo sylvestris – wschodnia część USA od Maine i jeziora Ontario po Południową Dakotę i północny Teksas.
- Meleagris gallopavo osceola – Floryda, Luizjana i Południowa Karolina.
- Meleagris gallopavo intermedia – wschodni Meksyk, zachodni i środkowy Teksas, Oklahoma i Kalifornia.
- Meleagris gallopavo mexicana – zachodnie Sierra Madre i Kalifornia.
- Meleagris gallopavo merriami – zachodnia część USA.
- Meleagris gallopavo gallopavo – zamieszkiwał wulkaniczny płaskowyż na północ od miasta Meksyk, obecnie prawdopodobnie wymarły, jednak wywodzący się od niego indyk domowy (M. g. gallopavo var. domesticus) jako ptak hodowlany spotykany jest na całym świecie.
Indyki introdukowano również w Niemczech i na Nowej Zelandii.
MorfologiaEdytuj
- Cechy gatunku
- długość ciała samców 100–125 cm, masa ciała samców 5000–11,200 g (w niewoli nawet do 13,100 g); długość ciała samic 76–95 cm, masa ciała samic 2200–4200 g[6]; rozpiętość skrzydeł ok. 120-180 cm. Samce są do 30% większe od samic[6]. Upierzenie samca jest czarne, pokryte brązowo-białym prążkowaniem. Głowa i szyja naga, pokryta brodawkami. Korale i grzebień dobrze wykształcone. W zależności od pory roku naga skóra zmienia kolor od niebieskiego i czerwonego po niemal biały. Nogi szaro-zielonkawo-żółte. Samice mniejsze i mniej kontrastowe. Istnieją różnice w wielkości i upierzeniu między poszczególnymi podgatunkami.
Tryb życiaEdytuj
- Biotop
- Skraje lasów lub lasy z terenami otwartymi.
- Gniazdo
- Płytkie zagłębienie w ziemi ukryte w gęstej roślinności. Często jedno gniazdo jest budowane przez dwie samice, które następnie znoszą w nim jaja, które wspólnie wysiadują.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w styczniu – marcu 4-20 jaj.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 25-30 dni przez samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 2 tygodniach, lecz w razie zagrożenia mogą to zrobić już po 24 godzinach od wyklucia.
- Pożywienie
- Głównie rośliny, uzupełniane drobnymi zwierzętami.
OchronaEdytuj
W wielu stanach gatunek łowny.
Wiele otrzymanych ras indyka domowego znacznie odbiega ubarwieniem i rozmiarami od ptaków dzikich.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Meleagris gallopavo, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Meleagris gallopavo. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ Busse i inni 1991 ↓, s. 215.
- ↑ Frank Gill, David Donsker: Family Phasianidae (ang.). IOC World Bird List: Version 4.2. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Wild Turkey (Meleagris gallopavo) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-11-01].
- ↑ a b W.F. Porter & G.M. Kirwan: Wild Turkey (Meleagris gallopavo). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-07-06]. (ang.)
BibliografiaEdytuj
- Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.