Infantka Maria Józefa
Infantka Maria Józefa[1] (hiszp. La infanta María Josefa) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828), będący szkicem przygotowawczym do zbiorowego portretu pt. Rodzina Karola IV. Początkowo znajdował się w Pałacu Królewskim w Madrycie (podobnie jak ostateczne dzieło), a od 1857 roku należy do zbiorów Prado[1][2][3].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1800 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
72 × 59 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Portret zbiorowy miał być wizerunkiem króla Karola IV z najbliższą rodziną. Szkic przedstawia infantkę Marię Józefę (1744–1801)[4], starszą siostrę Karola IV, która nigdy nie wyszła za mąż i mieszkała na madryckim dworze swojego brata[5]. Goya nie schlebia swojej modelce, jej nieatrakcyjne rysy twarzy są dodatkowo uwypuklone przez duże brylantowe kolczyki i turban ozdobiony piórami[6]. Na skroni widać czarny owalny plaster, który służył za ozdobę i lekarstwo przeciwbólowe. Była to przestarzały element, którego nie nosiły młode damy. Infantka nosi także szarfę Orderu Dam Królowej Marii Ludwiki[7].
Goya zaczął pracować nad zbiorowym portretem w maju 1800 roku, kiedy rodzina królewska wypoczywała w Pałacu w Aranjuez, jednej z rezydencji Burbonów. Między majem a lipcem artysta wykonał szkice przygotowawcze w postaci olejnych portretów przedstawiających każdego z członków rodziny królewskiej. Na życzenie królowej Marii Ludwiki Goya sportretował każdego z osobna, dzięki czemu monarchowie uniknęli długich i nużących godzin pozowania w grupie[4].
Z dziesięciu szkiców wykonanych przez Goyę w Aranjuez zachowało się jedynie pięć oryginałów, wszystkie znajdują się w zbiorach Prado. Oprócz szkicu Infantki Marii Józefy zachowały się także: Infant Antoni Burbon, Infant Karol Maria Izydor, Infant Franciszek de Paula Burbon i Ludwik I Parmeński oraz kilka kopii wykonanych przez Augustina Esteve znajdujących się w różnych muzeach i prywatnych kolekcjach (m.in. Infant Ferdynand VII w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku). Wszystkie szkice charakteryzuje widoczny czerwonawy podkład[2]. Fizjonomia postaci jest oddana z jeszcze większą precyzją niż na ostatecznym obrazie, widać, że szkice posłużyły artyście do wnikliwej analizy twarzy portretowanych[1]. Szkice zostały przedstawione rodzinie królewskiej i zaakceptowane. Możliwe, że powstał także szkic przygotowawczy ostatecznego dzieła, który się nie zachował[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Alessandro Bettagno, Christopher Brown, Francisco Calvo Serraller, Francis Haskell, Alfonso E. Pérez Sánchez: Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa. Warszawa: Arkady, 2011, s. 560–561. ISBN 978-83-213-4421-8.
- ↑ a b La familia de Carlos IV. [dostęp 2020-01-08]. (hiszp.).
- ↑ a b María Jesús Díaz (red.): Goya. Madryt: Susaeta Ediciones, 2010, s. 146-159. ISBN 978-84-9928-021-9.
- ↑ a b María Josefa de Borbón y Sajonia, infanta de España. [dostęp 2020-01-08]. (hiszp.).
- ↑ José María Zavala: Infantas: De la primogénita de Felipe V a la sucesora de Felipe VI. PLAZA & JANES, 2012. ISBN 84-0134-663-0.
- ↑ Patricia Wright: Świadectwa sztuki: Goya. Wrocław: Wydawnictwo dolnośląskie, 1993, s. 35. ISBN 83-7023-300-7.
- ↑ Manuela Mena: Leticia Ruiz Gómez (red.): Retrato español en el Prado. Del Greco a Goya. Madrid: Museo Nacional del Prado, 2006, s. 184–185. ISBN 84-8480-088-1.