Wikipedia

Israel Folau

australijski rugbysta

Israel Folau (ur. 3 kwietnia 1989 r. w Minto[4][5]) – australijski rugbysta (w odmianie 13- i 15-osobowej) oraz były gracz futbolu australijskiego tongijskiego pochodzenia[1]. Reprezentant Australii w obu odmianach rugby, srebrny medalista Pucharu Świata „trzynastek” w 2008 i „piętnastek” w 2015 roku.

Israel Folau
Isileli Folau[1]
Ilustracja
Pseudonim

Izzy[2][3]

Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1989
Minto

Wzrost

193 cm[4][5]

Masa ciała

103 kg[4][5]

Rugby union
Pozycja

obrońca, skrzydłowy

Kariera seniorska[a]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
2013– Waratahs (Super Rugby)[2] 14 (40)
Reprezentacja narodowa[b]
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2013–  Australia[6] 62 (160)
Rugby league
Pozycja

środkowy, skrzydłowy

Kariera juniorska
Lata Zespół
Minto Cobras
Goodna Eagles
Norths Devils
Kariera seniorska
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
2007–2008 Melbourne Storm[7] 52 (154)
2009–2010 Brisbane Broncos[7] 39 (148)
Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
 Queensland U-15
 Queensland U-17
 Queensland U-19
2008–2010  Queensland[7] 8 (28)
2006  Australia U-18
2007–2009  Australia[7] 8 (24)
  1. ↑ Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 31 maja 2013 r.
  2. ↑ Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 21 października 2017 r.
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Folau w barwach Kangaroos podczas meczu Pucharu Świata w 2008 roku

Początki

edytuj

Folau, pod imieniem Isileli, urodził się i wychowywał w Minto, na południowo-zachodnich przedmieściach Sydney w tongijskiej mormońskiej rodzinie[1][8]. W młodości uczęszczał do Sarah Redfern Public School oraz Westfields Sports High School w Fairfield West, grając również w rugby league w juniorskiej drużynie Minto Cobras[1]. W 2004 roku wraz z rodziną przeniósł się do Brisbane[9], gdzie chodził do Marsden State High School[10]. W tym samym czasie przez kilka sezonów trenował w zespole Goodna Eagles[3], zaś ponadprzeciętne umiejętności zaowocowały powołaniami do reprezentacji stanu Queensland w kategoriach U-15 i U-17[11].

Dobre występy Folau podczas ogólnokrajowych zawodów przykuły uwagę skautów Melbourne Storm, którzy sprowadzili go do młodzieżowego klubu-filii Norths Devils[11]. W wieku zaledwie 16 lat trafił do reprezentacji Queensland do lat 19, co uczyniło go najmłodszym zawodnikiem, który tego dokonał[11]. W 2006 roku wraz z reprezentacją do lat 18 udał się na europejskie tournée, podczas którego został wybrany najlepszym zawodnikiem formacji obrony (backs)[12].

Rugby league

edytuj

Melbourne Storm

edytuj

Postawa Folau w rozgrywkach młodzieżowych wkrótce dała efekt w postaci kontraktu z klubem macierzystym – Melbourne Storm. W dniu debiutu w National Rugby League, 16 marca 2007 roku[13], nadal nie miał ukończonych 18 lat, co – ponownie – oznaczało, że był najmłodszym zawodnikiem w historii Storms[11]. W sezonie 2007, który zakończył się tryumfem Storms w wielkim finale, Folau występował początkowo jako skrzydłowy, a następnie jako środkowy. Zagrał we wszystkich 27 spotkaniach swojego zespołu, zdobywając w nich 21 przyłożeń (jedno w debiucie)[13]. Ten imponujący rezultat pozwolił na pobicie rekordu liczby przyłożeń zdobytych w przeciągu sezonu przez zawodnika Storms[11] oraz rekordu największej liczby przyłożeń zdobytych w debiutanckim sezonie NRL[5]. Zdobył też tytuły najlepszego debiutanta (nagroda Dally M, przyznawana przez NRL, oraz nagroda światowej federacji RLIF)[7] oraz kilka innych wyróżnień[11]. W październiku tego samego roku zadebiutował w drużynie Kangaroos, reprezentacji Australii w rugby league[14]. Miał wówczas 18 lat i 194 dni, czym raz jeszcze pobił dotychczasowy rekord[4][6][9][11]. W debiucie przeciw Nowej Zelandii zdobył dwa przyłożenia[11][14].

Kolejny sezon klubowy okazał się być mniej udany dla australijskiego środkowego i jego Melbourne Storms, którzy co prawda dotarli do finału, lecz w nim ulegli Manly Warringah Sea Eagles aż 0:40[15]. Sam Folau w 25 meczach uzyskał 15 przyłożeń[7]. Otrzymał także powołanie do reprezentacji stanu Queensland na trzymeczowy pojedynek z Nową Południową Walią, znany pod nazwą State of Origin. Drużyna Maroons zwyciężyła w tej rywalizacji w stosunku 2:1, a Folau zdobył w jej trakcie cztery przyłożenia[16]. Po zakończeniu rozgrywek klubowych Izzy został uhonorowany tytułem środkowego roku (nagrody Dally M i RLIF) oraz powtórnie debiutanta roku RILF[7]. Zwieńczeniem sezonu było powołanie do reprezentacji Australii na rozgrywany w kraju Puchar Świata. W pierwszym meczu przeciwko nowozelandzkim Kiwis Folau dwukrotnie zdołał przyłożyć piłkę w polu punktowym przeciwnika. Kangaroos bez większych problemów awansowali do wielkiego finału, w którym ponownie mierzyli się – i niespodziewanie przegrali – z reprezentacją Nowej Zelandii[14].

Brisbane Broncos

edytuj

Przed kolejnym sezonem NRL Folau przeniósł się do Brisbane, do zespołu Broncos, gdzie podpisał dwuletni kontrakt z możliwością przedłużenia o kolejne dwa lata[17]. Broncos, także dzięki 17 przyłożeniom Izzy′ego[7], zajęli 6. miejsce po sezonie zasadniczym, a w fazie pucharowej dotarli do poprzedzającego finał repasażu[18]. Na szczególną uwagę zasługują cztery przyłożenia zdobyte w maju w pojedynku z Gold Coast Titans[19]. Folau otrzymał również powołanie do drużyny stanu Queensland (rozegrał dwa mecze)[16] oraz reprezentacji[14].

W kolejnym roku Izzy utrzymał wysoką formę, zdobywając 20 przyłożeń w 20 meczach[7]. Nie przełozyło się to jednak na sukces drużynowy i Broncos zajęli rozczarowujące 10. miejsce, które nie dawało prawa do udziału w fazie pucharowej[20]. Dodatkowo cień na ocenę Folau rzuciła ogłoszona 1 czerwca decyzja o zmianie dyscypliny[21]. Pomimo tego, rozegrał jeszcze trzy mecze w barwach Queensland w rozgrywkach State of Origin (zdobył dwa przyłożenia; pierwszy mecz rozegrano przed ogłoszeniem przez Folau ostatecznej decyzji co do swoich dalszych występów)[16]. Niemniej krajowa federacja Australian Rugby League pominęła go w powołaniach na Puchar Czterech Narodów (m.in. mecz Kangaroos z Papuą-Nową Gwineą), jak również sprzeciwiła się jego udziałowi w spotkaniu Tonga – Samoa w roli zawodnika, czy choćby członka ekipy Tonga[22][23].

Futbol australijski

edytuj
 
Folau (w pomarańczowej koszulce) podczas meczu AFL pomiędzy GWS Giants i Gold Coast Suns

Wobec zbliżającego się do końca kontraktu Folau z Broncos, w 2010 roku pojawiły się spekulacje medialne dotyczące jego sportowej przyszłości. Informowano, oprócz możliwości pozostania zawodnika w ekipie Broncos, o zainteresowaniu drużyny rugby union Melbourne Rebels z ligi Super Rugby oraz Greater Western Sydney Giants, klubu futbolu australijskiego[17]. 1 czerwca do publicznej informacji podano, że Folau podpisał kilkuletni kontrakt z drużyną GWS Giants – według różnych informacji był to opiewający na 3 miliony dolarów australijskich trzyletni kontrakt[21][24], czy nawet umowa obowiązująca 4 lata i warta 6 milionów dolarów[25].

Jako że Giants do elitarnej AFL mieli dołączyć dopiero w sezonie 2012, pierwszy rok w drużynie z Sydney Folau mógł poświęcić na poznanie niuansów nowej dyscypliny. W 16 meczach North East Australian Football League (drugiego poziomu ligowego) Izzy zdołał strzelić 31 goli (major scores)[26].

Debiutancki sezon Giants na najwyższym szczeblu rozgrywek okazał się być niezwykle trudny zarówno dla drużyny (wygrała zaledwie 2 z 22 meczów)[27], jak i dla samego Folau. Były rugbysta wystąpił w 13 meczach swojej drużyny, jednak zdołał w nich zdobyć zaledwie 2 gole i 8 behinds[28][29]. Swoimi występami nie potrafił sprostać wymaganiom stawianym przed wartym milion dolarów rocznie zawodnikiem[30][31] – m.in. nie był w stanie wytrzymać kluczowego futbolu australijskim nieustannego biegania[32].

W listopadzie 2012 roku Folau ogłosił, że rezygnuje z gry w futbol australijski. Choć jego występy w tej dyscyplinie okazały się sportową porażką, to jednak dostrzeżono pozytywne efekty jego dwuletniej obecności w zespole GWS Giants na płaszczyźnie marketingowej[4][24][33][34].

Rugby union

edytuj
 
Folau łapiący piłkę w meczu ze Szkocją (2017)
 
Folau w spotkaniu z Nową Zelandią (2017)

W zaistniałej sytuacji niemal pewnym było, że Folau zwiąże swą przyszłość z Parramatta Eels, mającym swą siedzibę w Sydney klubem NRL, który pomógł mu w rozwiązaniu kontraktu z Giants[35]. Negocjacje wokół kontraktu zawodnika z klubem przeciągały się jednak wobec niechęci kierownictwa Eels do podwyższenia budżetu płacowego drużyny ponad wyznaczony limit[36][37]. Kiedy ostatecznie Eels przedstawili Folau ofertę czteroletniego kontraktu wartego 3 miliony dolarów, został on odrzucony[35][36]. Powszechne było przekonanie, że Izzy zaakceptował ofertę jednego z francuskich klubów rugby union[35][36], choć zainteresowanie pozyskaniem byłego gracza Broncos przejawiał także inny zespół NRL, South Sydney Rabbitohs[38]. Jednak na początku grudnia ogłoszono, że Folau podpisał roczny kontrakt z New South Wales Waratahs, rozgrywającym swe mecze w lidze Super Rugby klubem „piętnastek”[9][39].

Pierwszy sezon po powrocie do rugby okazał się być bardzo udany dla debiutującego w union zawodnika. W 14 meczach zdobył 8 przyłożeń, co było drugim wynikiem w rozgrywkach[2] (10 przyłożeń zdobył Frank Halai z ekipy Blues)[40]. Jednak zespołowo Tahs zajęli dopiero trzecią pozycję w australijskiej grupie Super Rugby i nie awansowali do fazy pucharowej[41]. Mimo wszystko Izzy otrzymał tytuł najlepszego australijskiego debiutanta w Super Rugby[42].

W rugby piętnastoosobowym Folau został przekwalifikowany na obrońcę[2], jednak – jak wskazują obserwatorzy – nie jest zawodnikiem prezentującym typowe dla tej pozycji zachowania. Izzy częściej sam aktywnie uczestniczy w akcjach ofensywnych, przeprowadza rajdy z piłką, przełamuje szarże i zdobywa przyłożenia, niż kreuje grę poprzez kopy, czy też asysty przy akcjach punktowych (jak np. Israel Dagg z Nowej Zelandii). Folau spełnia zatem częściowo rolę dodatkowego skrzydłowego ustawianego na pozycji nr 15[43].

Wysoka forma[4] byłego zawodnika league w czerwcu 2013 roku została nagrodzona powołaniem do reprezentacji Australii na serię trzech meczów z zespołem British and Irish Lions. W swoim debiucie w koszulce Wallabies zdobył dwa przyłożenia[2][4][6] (podobnie jak w pierwszym meczu dla Kangaroos[11][14]).

Jako że krótkoterminowy kontrakt z Waratahs upływał z końcem grudnia, jeszcze w pierwszej połowie roku 2013 pojawiło się zainteresowanie występami Folau w sezonie 2014. Starania o zakontraktowanie Folau podjął m.in. klub NRL Canterbury-Bankstown Bulldogs[44][45]. Jednak ewentualny angaż reprezentanta Australii ze względów finansowych nie był nawet bliski realizacji[46]. Ostatecznie obrońca, mając na uwadze również zaplanowany na 2015 rok Puchar Świata, przedłużył o dwa lata kontrakt z Tahs, podpisując również stosowną umowę z federacją Australian Rugby Union[42][47][48][49].

Trzykrotnie, w latach 2014, 2015 i 2017, otrzymał John Eales Medal – przyznawane przez samych zawodników wyróżnienie dla najlepszego reprezentanta Australii w danym sezonie[50][51][52].

Kontrowersje

edytuj
 
Israel Folau.

W 2017 roku opublikował na Instagramie post przeciwko małżeństwom homoseksualnym, w którym napisał: „UWAGA pijacy, homoseksualiści, cudzołożnicy, kłamcy, rozpustnicy, złodzieje, ateiści, bałwochwalcy. CZEKA WAS PIEKŁO. ODPOKUTUJCIE! TYLKO JEZUS WAS ZBAWI”. Kosztowało go to utratę kontraktu wartego 4 mln dolarów, umów sponsorskich, oraz miejsca w reprezentacji na kilka miesięcy przed pucharem świata[53]. Chociaż Israel wychował się jako mormon, już w wieku dorosłym konwertował do największej zielonoświątkowej denominacji – Zborów Bożych[54].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Todd Balym: I could have ended up in jail - Israel Folau. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. 2010-11-20. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Israel Folau. Test Rugby. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  3. ↑ a b Chris Garry: Goodna wishes Izzy was a Maroon. [w:] The Queensland Times [on-line]. 2011-05-25. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g Wallabies Player Profile. Israel Folau. Australian Rugby Union. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  5. ↑ a b c d Israel Folau. Waratahs. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  6. ↑ a b c Israel Folau. ESPN Scrum. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f g h i Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: Israel Folau. Career Stats & Summary. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  8. ↑ Josh Massoud: Minto Magic. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. Fox Sports, 2007-09-21. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  9. ↑ a b c Israel Folau joins HSBC Waratahs. New South Wales Rugby Union, 2012-12-04. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  10. ↑ Thomas Griffith: Logan's next generation. The Reporter, 2010-08-11. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  11. ↑ a b c d e f g h i Israel Folau. Titan Management. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  12. ↑ 2006 - Wales, England and France. [w:] Australian Secondary Schools Rugby League [on-line]. SportingPulse, 2006. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  13. ↑ a b Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: Israel Folau. NRL 2007. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  14. ↑ a b c d e Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: Israel Folau. Australia. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  15. ↑ Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: NRL 2008. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  16. ↑ a b c Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: Israel Folau. Queensland Origin. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  17. ↑ a b Chris Barrett, Michael Cowley, Stathi Paxinos: Rugby's Rebels have upper hand in race to sign Folau. [w:] The Sydney Morning Herald [on-line]. Stuff.co.nz, 2010-05-01. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  18. ↑ Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: NRL 2009. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  19. ↑ Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: Israel Folau. NRL 2009. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  20. ↑ Shawn Dollin, Andrew Ferguson, Bill Bates: NRL 2010. Rugby League Project. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  21. ↑ a b Wayne Heming: Israel Folau leaves Broncos to join AFL. National Rugby League, 2010-05-31. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  22. ↑ Steve Gee: Beetson filthy over Folau request. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. Herald Sun, 2010-07-31. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  23. ↑ Dean Ritchie: Israel Folau barred from running water for Tonga in Four Nations tournament. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  24. ↑ a b Greg Baum: The coup that backfired. [w:] The Age [on-line]. 2012-11-02. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  25. ↑ Phil Lutton: Folau deal worth 'up to $6 million', say Broncos. [w:] The Age [on-line]. 2010-06-01. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  26. ↑ Player Profile. Israel Folau. SportingPulse. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  27. ↑ 2012 Season Scores and Results. stats.rleague.com. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  28. ↑ Israel Folau. stats.rleague.com. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  29. ↑ Israel Folau 2012 AFL Statistics. FinalSiren.com. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  30. ↑ James Dampney: Giant season. Australian Football League, 2012-09-05. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  31. ↑ Daniel Lane: Folau showing some encouraging signs: Dipper. [w:] The Age [on-line]. 2012-04-01. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  32. ↑ Malcolm Conn: Israel Folau believes that his ongoing struggles to become an elite AFL footballer are partly genetic. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. Fox Sports, 2012-06-15. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  33. ↑ Jon Ralph: Israel Folau failed as an AFL player but did produce the publicity sought after. [w:] Herald Sun [on-line]. 2012-11-01. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  34. ↑ Michael DiFabrizio: Israel Folau: Gone but not for nothing. The Roar, 2012-11-02. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  35. ↑ a b c Stuart Honeysett: Parramatta Eels shocked by Israel Folau's decision to turn back on NRL for rugby union. [w:] The Australian [on-line]. Fox Sports, 2012-12-01. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  36. ↑ a b c Brad Walter: $3 million Eels deal comes too late to retain Folau. [w:] The Sydney Morning Herald [on-line]. 2012-11-30. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  37. ↑ Dean Ritchie: Parramatta Eels ask permission to bend salary cap rules to sign Israel Folau. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. 2012-11-26. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  38. ↑ Dean Ritchie: South Sydney ready to swoop on Israel Folau if Eels can't find room under salary cap. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. 2012-11-27. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  39. ↑ Israel Folau joins Rugby. Australian Rugby Union, 2012-12-03. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  40. ↑ 2013 Super Rugby top try scorers. South African Rugby Union. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  41. ↑ Full log: Vodacom Super Rugby (2013). South African Rugby Union. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (ang.).
  42. ↑ a b Australian Associated Press: Israel Folau signs two-year deal with ARU to stay with rugby union. [w:] The Guardian [on-line]. 2013-08-29. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  43. ↑ Dominic Burke: All Blacks ace Israel Dagg and Wallabies sensation Israel Folau play different games from fullback. Fox Sports, 2013-10-25. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  44. ↑ Greg Growden: Bulldogs are barking for Israel Folau. [w:] Ruck'n Maul [on-line]. ESPN Scrum, 2013-04-19. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  45. ↑ Phil Rothfield: Waratahs star Israel Folau: report. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. Fox Sports. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  46. ↑ Iain Payten, Jamie Pandaram: Bulldogs unlikely to have cash to lure Israel Folau away from rugby union. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. The Courier-Mail, 2013-07-07. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  47. ↑ Wallabies star Israel Folau to stay with rugby after signing new deal with ARU and Waratahs. Fox Sports, 2013-08-29. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  48. ↑ Israel Folau to stay with NSW Waratahs. Waratahs, 2013-08-28. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  49. ↑ Israel Folau commits to Rugby until the end of 2015. Australian Rugby Union, 2012-08-29. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  50. ↑ Israel Folau named 2014 John Eales Medallist. aru.com.au. [dostęp 2016-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)]. (ang.).
  51. ↑ Israel Folau becomes first player to win consecutive John Eales Medals. aru.com.au. [dostęp 2016-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)]. (ang.).
  52. ↑ Folau claims record third John Eales Medal. rugby.com.au. [dostęp 2017-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)]. (ang.).
  53. ↑ Korporacyjna moralność. Koncerny coraz częściej stają się platformą wojen kulturowych [online], forsal.pl [dostęp 2019-07-13].
  54. ↑ Kate Lyons, Israel Folau and Australian rugby's moment of reckoning, „The Guardian”, 13 maja 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-07-13] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Israel_Folau&oldid=72951771”