Ján Kuciak
Ján Kuciak (ur. 15 maja 1990 w Štiavniku, zm. 21 lutego 2018 w Veľkej Mačy) – słowacki dziennikarz śledczy portalu Aktuality.sk, zamordowany[1] wraz ze swoją narzeczoną Martiną Kušnirovą[2]. Śmierć Kuciaka wywołała masowe demonstracje, w proteście do dymisji podał się minister kultury Marek Maďarič[1], a kilka dni później premier Robert Fico[3][4].
 Ján Kuciak i Martina Kušnirova | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 maja 1990 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 lutego 2018 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość |
słowacka |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUkończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Konstantyna Filozofa w Nitrze[5]. Jako dziennikarz początkowo pracował w piśmie „Hospodárske noviny”[5], a następnie w portalu aktuality.sk[5].
Zajmował się dziennikarstwem śledczym[5]. Pisał na temat oszustw podatkowych[5]. We wrześniu 2017 złożył pozew przeciwko biznesmenowi Marianowi Kočnerowi za groźby[5]. Kočner był bohaterem jednego z tekstów Kuciaka na temat oszustw podatkowych związanych z inwestycją budowlaną pod nazwą Five Star Residence[5]. Dziennikarz pisał również na temat podejrzanych interesów słowackich biznesmenów Miroslava Bödöra i Ladislava Bašternáka, którzy byli zaprzyjaźnieni z politykami partii SMER[5]. Kuciak zajmował się również powiązaniami pomiędzy asystentką premiera Roberta Fico Márią Troškovą a włoską mafią[6].
W 2019 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Ľudovíta Štúra I klasy[7].
Proces o zabójstwo Kuciaka
edytujWe wrześniu 2018 r. zatrzymano 8 osób podejrzanych o udział w morderstwie, a w marcu następnego roku zarzut zlecenia zabójstwa postawiono biznesmenowi Marianowi Kočnerowi, wobec którego Kuciak prowadził dziennikarskie dochodzenie[8].
13 stycznia 2020 były żołnierz Miroslav Marcek przyznał się do zabójstwa Kuciaka[9]. Stwierdził, że otrzymał zlecenie na zabójstwo Kuciaka od swojego kuzyna Tomáša Szabó[9]. Kočner zaprzeczył, że zlecał morderstwo[9].
Podczas procesu dziennikarz Peter Toth zeznał, że na zlecenie Kočnera śledził Kuciaka i 27 innych dziennikarzy słowackich mediów w celu znalezienia i opublikowania informacji, które ich dyskredytują[10]. Toth stwierdził, że w jego opinii akcja inwigilacji dziennikarzy miała służyć przygotowaniu morderstwa na Kuciaku[10]. Według Totha akcje inwigilacji dziennikarzy wspierał finansowo Norbert Bödör – syn słowackiego oligarchy Miroslava Bödöra[10]. Dziennikarz zeznał również, że Kočner utrzymywał bliskie związki osobiste z Robertem Fico i próbował skontaktować się z nim po swoim aresztowaniu[10].
3 września 2020 roku Specjalny sąd karny w Pezinoku skazał Tomáša Szabó na 25 lat więzienia, a pozostałych dwoje oskarżonych, którym zarzucano zlecenie zabójstwa – Marian Kočner i Alena Zsuzsová – zostało uniewinnionych[11][12].
15 czerwca 2021 roku Sąd Najwyższy Republiki Słowackiej uchylił wyroki uniewinniające Mariana Kočnera i Alenę Zsuzsovą i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Specjalny sąd karny w Pezinoku.
W dniu 30.10.2023 na telewizyjnym kanale TVP Dokument wyświetlono dokumentalny film poświęcony temu morderstwu, zatytułowany "Słowacja - zabici kochankowie"[13].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Michał Kokot: Mafia trzęsie Słowacją. Czy zabójstwo dziennikarza doprowadzi do upadku rządu?. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-03-01. [dostęp 2018-03-04]. (pol.).
- ↑ Rob Cameron: Slovakia grapples with murdered journalist's last story. BBC, 2018-02-28. [dostęp 2018-03-04]. (pol.).
- ↑ Robert Fico premier Słowacji podał się do dymisji, „Onet Wiadomości”, 15 marca 2018 [dostęp 2018-03-16] (pol.).
- ↑ Polityczne trzęsienie ziemi na Słowacji po zabójstwie dziennikarza Jána Kuciaka. Premier Robert Fico podał się do dymisji, „Business Insider”, 15 marca 2018 [dostęp 2018-03-16] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h sme 2018 ↓.
- ↑ sme 2018b ↓.
- ↑ Vyznamenania [online], Prezidentka Slovenskej republiky [dostęp 2022-02-20] (słow.).
- ↑ Słowacki biznesmen Marian Kocner oskarżony o zlecenie zabójstwa dziennikarza Jana Kuciaka [online], wirtualnemedia.pl, 15 marca 2019 [dostęp 2019-03-16] (pol.).
- ↑ a b c Ex-soldier admits pulling trigger in killing of Slovak journalist and fiancée that rocked country. [dostęp 2020-01-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Wyrwał 2020 ↓.
- ↑ Morderstwo Jana Kuciaka. Wykonawca skazany, oskarżeni o zlecenie uniewinnieni [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2020-09-04].
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-09-04].
- ↑ Camille Le Pomellec, "Słowacja - zabici kochankowie" (orig: "Slovaquie, Les Fiancés Assassinés") [online], Telewizja Polska SA, 2021 [dostęp 2023-10-31] (pol. • ang.).
Bibliografia
edytuj- Marcin Wyrwał: Sprawa morderstwa Kuciaka: gwiazda dziennikarstwa inwigilowała kolegów po fachu. onet.pl, 2020-01-16. [dostęp 2020-01-17].
- UPDATED: Investigative journalist killed in his house. spectator.sme.sk, 2018-02-28. [dostęp 2020-01-17]. (ang.).
- Kuciak investigated links between politicians and mafia. spectator.sme.sk, 2018-02-27. [dostęp 2020-01-17]. (ang.).