Józef Jagielski
Józef Jagielski (ur. 22 lutego 1890 w Wieliczce, zm. 3 października 1951 tamże) – nauczyciel, działacz społeczny, burmistrz Wieliczki w latach 1934–1939, zesłaniec, organizator szkoły w obozie polskich uchodźców w Tengeru w Afryce Wschodniej.
| Data i miejsce urodzenia |
22 lutego 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 października 1951 |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz parafialny w Wieliczce |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Józef Jagielski ukończył w 1909 roku Seminarium Nauczycielskie Męskie w Krakowie i rozpoczął pracę jako nauczyciel. Podczas I wojny światowej był żołnierzem armii austriackiej. W 1917 roku ożenił się ze Stanisławą Porębską (1889–1964)[1], również nauczycielką. W dokumentach archiwalnych szkoły w Rozdzielu można znaleźć informację, że Stanisława od roku 1918 uczyła w tej placówce, a rok później została jej kierowniczką. Od roku szkolnego 1919/20 pracował tam również Józef Jagielski. W Rozdzielu urodził się ich syn Stanisław. Praca Jagielskich w tej wsi trwała krótko, bo w roku 1920 Józef powrócił do Wieliczki[2]. Otrzymał posadę nauczyciela w Powszechnej Szkole Męskiej im. Jana Kantego (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2). W latach 1929–1934 pełnił funkcję kierownika tej szkoły. Uczył także w Prywatnym Seminarium Żeńskim. Był prezesem miejscowego ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego.
W 1934 roku został wybrany do rady miejskiej, która jednogłośnie wybrała go burmistrzem Wieliczki. Pełnił tę funkcję do wybuchu II wojny światowej. W 1935 roku, podczas strajku górników w kopalni soli pośredniczył w rozmowach pomiędzy zarządem kopalni a strajkującymi. We wrześniu 1939 roku został ewakuowany do Lwowa. Po zajęciu miasta przez wojska radzieckie odmówił przyjęcia obywatelstwa ZSRR. W 1940 roku został zesłany wraz z żoną i trójką dzieci[a] na Ural. Pracował między innymi przy wyrębie lasów. Na mocy układu Sikorski-Majski został zwolniony i przedostał się do miejsca formowania 5 Dywizji Piechoty. Ewakuowany wraz z nią do Iranu, przez Indie trafił do Afryki Wschodniej. Osadzony z rodziną w obozie uchodźców w Tengeru, zorganizował tam polską szkołę, pełniąc także funkcję inspektora szkolnego dla innych obozów uchodźców w Afryce.
Po likwidacji polskiego osiedla w 1947 roku zdecydował się na powrót do kraju.
Został pochowany na miejscowym Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce (sektor X-1-22)[1].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[3]
Uwagi edytuj
- ↑ Najstarszy syn Józefa Jagielskiego, Stanisław, przedostał się do Wielkiej Brytanii, został cichociemnym, był zrzucony w rejonie Lublina w 1942 roku, uwięziony przez gestapo w grudniu 1943 roku i stracony 6 marca roku następnego.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Cmentarz komunalny w Wieliczce - wyszukiwarka osób pochowanych [online], wieliczka.grobonet.com [dostęp 2021-02-17].
- ↑ Gmina Żegocina - Zasłużeni Dla Ziemi Żegocińskiej - Marcin Marian Jagielski [online], archiwum.zegocina.pl [dostęp 2020-07-09].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.