Józef Lehr (ur. 4 sierpnia w Bochni, zm. 8 marca 1892 w Wiedniu) – leśnik, naczelnik lasów państwowych Galicji i Bukowiny, działacz gospodarczy,

Życiorys edytuj

Ukończył gimnazjum w Krakowie (1829)[1]. Następnie w 1830 odbył roczną praktykę leśną w Bratucicach (dominium niepołomomickie)[1]. Ukończył studia leśne w Akademii w Mariabrunn pod Wiedniem w 1833[2]. Potem pracował w leśnictwie galicyjskim, kolejno jako asystent w zarządzie lasów kameralnych we Lwowie (1834-1837) a potem leśniczy w Bohorodczanach (1837-1839), Łomnej (1839-1843), Łanczynie (1843-1846), Gawłówku (1846-1849)[1]. Od 1850 był głównym leśniczym (Oberförster) Kamery i jednocześnie nadleśniczym we Lwowie (1849-1854) i Kałuszu (1851-1854)[3].

Od 1852 zastępca naczelnika (Vice-Waldmeister) a w latach 1854 – 1871 był jako pierwszy Polak naczelnikiem (Waldmeister) lasów państwowych Galicji i Bukowiny w Krajowej Dyrekcji Skarbu (Finanz-Landes-Direction) we Lwowie[1]. Na tej funkcji przeprowadził wykup od chłopów służebności leśnych. W przeciwieństwie do swych niemieckich poprzedników wprowadził racjonalną gospodarkę leśną polegającą m.in. na sadzeniu wartościowych gatunków drzew. Sprzeciwił się skutecznie forsowanej przez Wiedeń sprzedaży lasów państwowych, m.in. ratując Puszczę Niepołomicką[1]. Zreorganizował podległą sobie służbę leśną oraz zapewnił jej odpowiednią egzystencję poprzez podwyżkę poborów. Jako starszy radca w 1871 przeszedł na emeryturę[1].

Następnie w latach 1871-1886 administrował dobrami leśnymi klasztorów dominikańskich Żółkwi i Załoźcach. W 1874 jako delegat Wydziału Krajowego był członkiem komisji lustracyjnej dóbr Fundacji Skarbkowskiej w Drohowyżu[1]. W latach 1882-1886 jako ekspert Banku Kredytowego Ziemskiego doprowadził do odkupienia przez państwo największego i najcenniejszego galicyjskiego kompleksu leśnego w Nadwórnej. W 1886 odbył dłuższą podróż na Bliski Wschód dla ocenienia wartości drzewostanów wschodnich rejonów Turcji[1].

Od 25 lutego 1851 członek[4] i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, od 1867 członek jego oddziału lwowskiego. Członek Komitetu GTG (13 lutego 1853 – 28 lutego 1859)[5][6]. Współzałożyciel w 1852 a następnie aktywny działacz oddzielnej Sekcji Leśnej GTG[7]. Był autorem artykułów w "Rozprawach Galicyjskiego Tow. Gospodarskiego" m.in. O uprawie lasów dębowych w Galicji (1854), O stosunkach handlu drzewem z lasów Królestwa Galicji i Lodomerii (1855), Zbiórka leśna uważana z punktu slużebnictwa (1860). W 1882 współzałożyciel a następnie czynny członek (1882-1892) Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego[8]. Był także członkiem Zachodniogalicyjskiego Związku Leśnego, Morawsko-Śląskiego Towarzystwa Rolniczego, Austriackiego Związku Leśników[1].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Odznaczony Orderem Franciszka Józefa[1].

Rodzina edytuj

Syn urzędnika skarbowego Franciszka i Natalii z Zielińskich.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j Stanisław Brzozowski, Lehr Józef (1811-1892), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 6 iPSB-wersja elektroniczna
  2. Stanisław Brzozowski, Studia rolnicze, leśne i weterynaryjne Polaków w Wiedniu od XVIII do XX wieku, Wrocław 1967, s. 124, 126
  3. Provinzial-Handbuch der Königreich Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850, s. 123; 1851, s. 161, 166; 1852, s. 148, 152; 1853, s. 148, 152; 1854, s. 154, 158;
  4. Provinzial-Handbuch der Königreich Galizien und Lodomerien für das Jahr 1854, s. 647;
  5. Tadeusz Łopuszański, Pamiętnik c. k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego 1845-1894, Lwów 1894, s. 84
  6. Provinzial-Handbuch der Königreich Galizien und Lodomerien für das Jahr 1853, s. 615; 1854, s. 631; Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855, s. 459; 1856, s. 266; 1857, s. 354; 1858, s. 249; 1859, s. 266;
  7. Ignacy Szczerbowski, Pamiętnik Dwudziestopięcioletniej działalności Towarzystwa Leśnego Galicyjskiego 1882-1907, Lwów 1907, s. 32
  8. Ignacy Szczerbowski, Pamiętnik Dwudziestopięcioletniej działalności Towarzystwa Leśnego Galicyjskiego 1882-1907, Lwów 1907, s. 51

Bibliografia edytuj