Józef Marecki

polski historyk

Józef Marecki (ur. 31 stycznia 1957 w Krośnie[1]) – polski duchowny rzymskokatolicki, historyk i archiwista, profesor nauk humanistycznych, w latach 2016–2023 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.

Józef Marecki
Ilustracja
ks. prof. dr hab. Józef Marecki (2023)
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1957
Krosno

profesor Uniwersytetu Papieskiego
Okres sprawowania

od 1990

członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej
Okres sprawowania

2016–2023

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1986

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal „Pro Patria”
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Absolwent Pedagogicznego Studium Technicznego w Rzeszowie (1979). Ukończył następnie studia na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1986 r. w zakonie ojców kapucynów. Później został księdzem diecezjalnym[2]. Przez dwa lata pełnił posługę w Stalowej Woli, następnie został oddelegowany do pracy naukowej[1]. Doktoryzował się w 1992 na PAT na podstawie rozprawy zatytułowanej Dzieje Krakowskiej Prowincji Ojców Kapucynów w okresie II wojny światowej (1939–1945)[3]. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 2001[1] na Wydziale Historii Kościoła PAT w oparciu o pracę pt. Dzieje Zakonu Kapucynów w okresie II Rzeczypospolitej. Tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych otrzymał 13 grudnia 2011[3].

Zawodowo związany od 1990 z Papieską Akademią Teologiczną w Krakowie, przekształconą w 2009 w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Na uczelni tej objął kierownictwo Katedry Archiwistyki i Nauk Pomocniczych na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego. Prowadził również wykłady na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W 2006 podjął pracę w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (na stanowisku głównego specjalisty)[1].

Został członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych (w latach 2008–2012 był jego prezesem) oraz Polskiego Towarzystwa Teologicznego, w którym pełnił funkcję wiceprezesa (1996–2008) i kierował sekcją historyczną. Został wiceprzewodniczącym Komisji Historycznej PAN – Oddział w Katowicach[1]. W 2016 powołany do Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki[4] oraz do Zespołu do Spraw Nagród w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów[1].

W przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010 poparł kandydaturę Jarosława Kaczyńskiego[5].

Od 1990 pełni funkcję archiwariusza Prowincji Krakowskiej Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów, de facto kierownika Archiwum Krakowskiej Prowincji Kapucynów w Krakowie[6].

23 czerwca 2016 Sejm powołał go na członka Kolegium IPN[7]. Zasiadał w tym gremium do czerwca 2023[8].

Specjalizuje się w archiwistyce i historii najnowszej. Zajmuje się także zagadnieniami związanymi z krajobrazem kulturowym oraz naukami pomocniczymi historii. Opublikował ponad 30 monografii i ok. 190 artykułów naukowych[1]. Jego praca pt. Zakony pod presją bezpieki. Aparat bezpieczeństwa wobec wspólnot zakonnych na terenie województwa krakowskiego 1944–1975 (Kraków 2009) została nominowana do konkursu Książka Historyczna Roku w kategorii „najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w okresie XX wieku”[9]. W 2007 otrzymał nagrodę Prezesa IPN za działalność naukową[1].

W 2017 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[10], a w 2023 wyróżniony medalem „Pro Patria”[11].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Skład Kolegium IPN. Prof. dr hab. Józef Marecki. ipn.gov.pl. [dostęp 2016-12-06].
  2. Instytut Gość Media, Konferencja na jubileusz [online], krakow.gosc.pl, 9 maja 2017 [dostęp 2022-09-05].
  3. a b Ks. prof. dr hab. Józef Marecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-12-06].
  4. Znamy Radę i nową formułę Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. nauka.gov.pl, 18 kwietnia 2016. [dostęp 2016-12-06].
  5. Krakowski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info, 9 maja 2010. [dostęp 2017-09-19].
  6. J. Marecki, Archiwum Krakowskiej Prowincji Kapucynów w Krakowie, [w:] Archiva Ecclesiastica, R. III (2006), s. 96.
  7. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 czerwca 2016 r. w sprawie powołania członka Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (M.P. z 2016 r. poz. 620).
  8. Kolegium IPN czerwiec 2016-czerwiec 2023. ipn.gov.pl. [dostęp 2023-07-04].
  9. Nominacje do „Książki Historycznej Roku”. dzieje.pl, 22 października 2010. [dostęp 2016-12-06].
  10. Marta Mastyło: Ks. prof. dr hab. Józef Marecki odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. upjp2.edu.pl, 10 maja 2017. [dostęp 2017-07-01].
  11. Ks. prof. dr hab. Józef Marecki odznaczony medalem „Pro Patria” 31 III 2023 [online], upjp2.edu.pl [dostęp 2023-04-27] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj