Józef Tarnawski ps. „Śmiały” (ur. 2 marca 1924 w Targowiskach, zm. w 1975 tamże) – żołnierz Armii Krajowej i partyzantki antykomunistycznej.

Józef Tarnawski
Śmiały
szeregowy szeregowy
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1924
Targowiska

Data i miejsce śmierci

1975
Targowiska

Przebieg służby
Lata służby

1942–1947 i 1950–1954

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Armia Polska w Kraju

Jednostki

Oddział partyzancki OP-15,
Zgrupowanie „Błyskawica” mjra Józefa Kurasia „Ognia”,
Zgrupowanie Jana Malinowskiego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
Akcja „Burza”,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Życiorys

edytuj

Urodził się 2 marca 1924 roku w Targowiskach. Po ukończeniu szkoły powszechnej zaangażował się w działalność „Strzelca”. Przed wybuchem wojny pracował jako junak przy budowie szosy zakopiańskiej.

W latach 1942–1945 był żołnierzem Armii Krajowej. Jesienią 1945 roku wstąpił do Milicji Obywatelskiej pełniąc funkcję na posterunku w Węglówce koło Krosna.

W lutym 1946 roku cała załoga posterunku wraz z d-cą Kazimierzem Paulo zdezerterowała, zabierając służbową broń. Tarnawski wraz z kolegami przyłączył się do oddziału „Mściciela” prowadząc działając antykomunistyczną na terenie woj. rzeszowskiego. Później udał się na Podhale i walczył w Zgrupowaniu Błyskawica mjra Józefa Kurasia ps. „Ogień”[1].

Po klęsce „Ognia” 6 marca 1947 roku na mocy tzw. amnestii ujawnił się przed PUBP w Nowym Targu. Przez następne trzy lata pracował w budownictwie i przemyśle naftowym w woj. katowickim i rzeszowskim.

Na początku lipca 1950 aresztowany przez KWMO w Rzeszowie. W wyniku tortur w śledztwie zaczął symulować chorobę. 10 lipca zwolniony i wysłany do szpitala dla nerwowo chorych w Kobierzynie. 25 sierpnia uciekł ze szpitala i przybył na teren powiatu krośnieńskiego.

Tu za pośrednictwem Stanisława Schabowskiego nawiązał kontakt z dowódcą lokalnego oddziału antykomunistycznej partyzantki dowodzonej przez Jana Malinowskiego. Wraz z towarzyszami broni: Antonim Suchym, Stanisławem Turkiem i Stanisławem Nowakiem ukrywał się do 19 czerwca 1954 roku.

Ujęty w Targowiskach z bronią w ręku, został przewieziony do więzienia Urzędu Bezpieczeństwa na zamku w Rzeszowie. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie na sesji wyjazdowej w Rzeszowie skazany na 7 lat więzienia. Zwolniony na mocy amnestii w październiku 1956.

Zmarł w 1975 roku. Pochowany na cmentarzu w Targowiskach.

Życie prywatne

edytuj

Żona: Zdzisława z Bukielskich, troje dzieci: Barbara, Andrzej, Wacław.

Przypisy

edytuj
  1. Nasz Dziennik - Wydanie Elektroniczne [online], naszdziennik.pl [dostęp 2021-06-23] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Akt Oskarżenia przeciwko Tarnawskiemu Józefowi s. Heleny osk. z art.4 § 1 Dekr. z dnia 13.VI 1946 r. z 20 października 1954 r., Archiwum Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
  • Bolesław Dereń, Józef Kuraś "Ogień". Partyzant Podhala, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2007, ISBN 83-87838-86-1