Języki bantu R – grupa geograficzna języków bantu z wielkiej rodziny języków nigero-kongijskich. Wchodzi w skład grupy języków bantu centralnych. Swoim zasięgiem języki bantu R obejmują głównie Angolę, Botswanę i Namibię[1][2].

Klasyfikacja

edytuj

Poniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu R według Guthriego[3][4] zaktualizowaną przez J.F. Maho[5][1][a]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki[6][7].

R101 kuvale
R102 kwisi ?†
R103 mbali – olumbali, kimbari
R11 ubundu – mbundu, nano
R12 ndombe
R13 nyaneka
R14 khumbi
R20 wambo – oshiwambo, ovambo
R21 kwanyama
R211 kafima
R212 evale
R213 mbandja
R214 mbalanhu
R215 ndongwena
R216 kwankwa
R217 dombondola
R218 esinga
R22 ndonga
R23 kwambi
R24 ngandjera
R241 kwaluudhi
R242 kolonkadhi-eunda
R30 język herero – otjiherero
R31A dialekt środkowy herero
R31B dialekt mbanderu – wschodni herero
R311 północno-zachodni herero – herero w Kaokolandzie, włączając zemba
R312 herero w Botswanie, włączając herero w Mahalapye
R41 yeyi – siyei, „kuba”
R41A dialekt yeyi we Wschodnim Caprivi
R41B dielakt yeyi w Ngamilandzie
  1. Maho zastosował następujący zapis kodu:
    • Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. A15C to nowy dialekt języka o kodzie A15, podczas gdy A15a i A15b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
    • Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. A151 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie A15. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. A101 to nowy język w geograficznej grupie A10.
    • Nowe języki pidżynowe i języki kreolskie zostały oznaczone poprzez dodanie do kodu grupy geograficznej wielkiej litery alfabetu, np. A10A to język pidżynowy lub kreolski powstały na bazie języka w grupie A10.
    • Języki wymarłe oznaczono symbolem „†”.

Przypisy

edytuj
  1. a b Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.
  2. M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), R, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
  3. Malcolm Guthrie: The classification of the Bantu languages. Oxford Univerrsity Press, 1948. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
  4. Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.).
  5. Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
  6. Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019. (ang.). 
  7. About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).