Jadwiga Ewa Klimkiewiczowa
Jadwiga Ewa Klimkiewiczowa z domu Glińska (ur. w 1876 w Kielmach) – inteligentka polska, społeczniczka. Zasłużona dla historii Białegostoku jako organizatorka i uczestniczka różnorodnych inicjatyw o charakterze społecznym i kulturalnym[1].
Życiorys edytuj
Była drugim dzieckiem i pierwszą córką Glińskich. Rodzina w 1879 roku przeniosła się do Witebska i następnie w 1880 roku do Białegostoku[2]. Jej ojciec był literatem i publicystą, współzałożycielem Towarzystwa Miłośników Sztuki ,,Muza”, współzałożycielem przedwojennej ,,Gazety Białostockiej”, organizatorem i dyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Białymstoku. Klimkiewiczowa wzrastała w atmosferze domu, w którym szczególną rolę odgrywały patriotyzm i przywiązanie do polskości. Jadwiga w wieku 26 lat w 1902 roku wstąpiła w związek małżeński z Aleksandrem Klimkiewiczem pochodzącym z guberni lubelskiej[3]. Jej wybranek, syn Adama i Marianny z Jóźwiaków, przed 1901 rokiem był zarządcą apteki homeopatycznej. Kilka lat później rodzina Klimkiewiczów wyjechała z Białegostoku. Aleksander podjął pracę najpierw w aptece w Drohiczynie Kobryńskim, a później w Pińsku, gdzie zmarł w 1909 roku. Jadwiga i Aleksander mieli dwoje dzieci – Tadeusza i Zofię. W czasie II wojny światowej Klimkiewiczowa trafiła do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i na Majdanku. Po 1944 roku nowy Zarząd Miasta Białegostoku podjął decyzję o nadaniu jej dożywotniej zapomogi finansowej. Zmarła w Białymstoku.
Działalność edytuj
Jadwiga Klimkiewiczowa już przed I wojną światową, po śmierci męża, wróciła do Białegostoku i zaangażowała się w organizację i współorganizację życia społecznego miasta, m.in. pracując charytatywnie. W 1910 roku otworzyła własną księgarnię w domu miejskim przy ul. Bazarnej (później Rynek Kościuszki 1), którą prowadziła do 1929 roku[4]. Była również wydawcą i kolekcjonerką pocztówek przedstawiających ówczesny Białystok, wydawanych w dwóch językach. Angażowała się także w działalność organizacji społecznych, w 1913 roku była członkiem zarządu Żeńskiego Towarzystwa Dobroczynności „Żłobek”4. W 1920 roku była jedną ze współzałożycielek Stowarzyszenia Spółdzielczego Handlowo-Przemysłowego w Białymstoku.
W latach 1919–1927 poświęciła się pracy w samorządzie miejskim Białegostoku. W pierwszych wyborach samorządowych w 1919 roku wystartowała z listy polskiej (pełniła funkcję skarbnika Wydziału Wykonawczego Polskiego Komitetu Wyborczego) i zdobyła mandat radnej, po czym została wybrana na sekretarza Rady Miejskiej. Funkcję radnej sprawowała do rozwiązania Rady Miejskiej w 1927 roku. W radzie zasiadała w komisji kulturalno-oświatowej, brała udział w pracach Komitetu Społecznego do Walki z Lichwą i Spekulacją (w 1921 roku)[5].
Na szczególne wyróżnienie zasługuje jej działalność polityczna i, co się z tym wiąże, czynny udział w tworzeniu kultury politycznej odnoszącej się do wzorców zachowań, „wzorców relacji” pomiędzy reprezentacją polityczną a mieszkańcami miasta. Jadwiga Klimkiewiczowa była jedną z dwóch radnych – kobiet w blisko czterdziestoosobowej Radzie Miejskiej Białegostoku. Należy dodać, że wówczas kobiety rzadko interesowały się polityką, również w przestrzeni lokalnej. Jadwiga Klimkiewiczowa w radzie zajmowała się sprawami budżetowymi, w tym preliminarzami wydatków i dochodów białostockiego magistratu, a także kwestiami miejskiej polityki socjalnej (dobroczynnej). Klimkiewiczowa wchodziła też w skład zarządu Rady Miejskiej[6]. Wybór kobiety na członka rady był zjawiskiem wyjątkowym, budzącym w pewnym zakresie zdziwienie mieszkańców Białegostoku – po wyborze Klimkiewiczowej do Rady Miasta pojawiły się na ten temat kontrowersyjne komentarze w lokalnej prasie.
Bibliografia edytuj
- Małgorzata Dajnowicz, Marcin Siedlecki, Wiesław Wróbel, Słownik Biograficzny Kobiet Kultury. Białystok i województwo podlaskie, cz. I, Wydawnictwo Humanica, 2017, ISBN 978-83-946177-2-1
Przypisy edytuj
- ↑ Małgorzata Dajnowicz, Marcin Siedlecki, Wiesław Wróbel, Słownik Biograficzny Kobiet Kultury. Białystok i województwo podlaskie cz. I, Białystok: Wydawnictwo Humanica, 2017, ISBN 978-83-946177-2-1.
- ↑ Archiwum Państwowe w Białymstoku, Akta miasta Białegostoku, Białystok.
- ↑ Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku, Kuria Metropolitalna Białostocka – Akta Metrykalne, Białystok 1902.
- ↑ Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego., Białystok, 1 września 1921.
- ↑ „Dziennik Białostocki” (108), 1919.
- ↑ M. Żmijewska, Białostocka biznesmenka sprzed stu lat, „Gazeta Wyborcza”, 25 grudnia 2007, s. 12–13.