Jan Pojda (ur. 27 stycznia 1890 w Pyskowicach, zm. 20 września 1942 w KL Dachau) – polski duchowny rzymskokatolicki, organizator i pierwszy proboszcz parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Książenicach[1]. Działacz plebiscytowy na Śląsku[2].

Jan Pojda
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1890
Pyskowice

Data i miejsce śmierci

20 września 1942
KL Dachau

proboszcz parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Książenicach
Okres sprawowania

1925–1940

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1939

Życiorys

edytuj

W 1901 ukończył niemiecką szkołę powszechną w Rudzieńcu. Po uzyskaniu egzaminu dojrzałości wstąpił na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1913 z rąk kardynała Jerzego Koppa. Następnie przez trzy lata pełnił posługę jako wikariusz w Berlinie. W 1917 został przeniesiony do Opola, a następnie pełnił posługę jako wikariusz w Mszanie i Mysłowicach[1].

1 października 1923 objął funkcję administratora (kuratusa) kościoła w Książenicach. W 1924, Administracja Apostolska Polskiego Śląska w Katowicach, w uznaniu pracy duszpasterskiej ks. Pojdy nadała mu tytuł proboszcza (proboszcz tytularny), a w 1925 objął funkcję proboszcza nowoerygnowanej samodzielnej parafii w Książenicach, wyłączonej z parafii rybnickiej. W Książenicach, Jan Pojda założył i prowadził amatorski zespół teatralny, a także Towarzystwo św. Barbary dla mężczyzn, Bractwo Matek Chrześcijańskich dla niewiast, Kongregację Mariańską dla panien oraz Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej dla chłopców[1]. Był również nauczycielem religii w miejscowej szkole[3].

W trakcie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej, został aresztowany przez gestapo w maju 1940. Więziony był w Ryniku oraz Katowicach. Następnie deportowany został do obozu koncentracyjnego KL Mauthausen-Gusen, skąd został deportowny do KL Dachau, gdzie zmarł 20 września 1942 roku[4][1]. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu w Książenicach[5].

Upamiętnienie

edytuj

Jan Pojda jest patronem ulic w Książenicach[3] i Rybniku[6].

Został wymieniony na tablicy upamiętniającej zamordowanych księży z diecezji katowickiej, która znajduje się wewnątrz archikatedry p.w. Chrystusa Króla w Katowicach[7].

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Historia. parafia.ksiazenice.net.pl. [dostęp 2024-06-17].
  2. Jan Pojda. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2024-06-17].
  3. a b Szkoła Podstawowa w Książenicach. ksiazenice.net.pl. [dostęp 2024-06-17].
  4. Andrzej Hanich – Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej (Instytut Śląski, Opole, 2019; ISBN 978-83-7126-352-1) s. 174
  5. Cmentarz. ksiazenice.net.pl. [dostęp 2024-06-17].
  6. Historia. biblioteka.rybnik.pl. [dostęp 2024-06-17].
  7. Katowice - Tablica upamiętniająca zamordowanych księży z diecezji katowickiej. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2024-06-17].