Jiang Zhuyun
Jiang Zhuyun (chiń. 江竹筠; pinyin Jiāng Zhúyún; Wade-Giles Chiang Chu-yün; także Jiang Zhujun, 江竹君; ur. 20 sierpnia 1920 w Zigong, zm. 14 listopada 1949 w Chongqingu) – chińska rewolucjonistka, działaczka KPCh w Chongqingu, w Chinach znana też jako „Siostra Jiang” (chiń. 江姐; pinyin Jiāng Jiě)[1].
| |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Jiang Zhujun |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 sierpnia 1920 |
| Data i miejsce śmierci |
14 listopada 1949 |
| Przyczyna śmierci |
zabita przez KMT |
| Zawód, zajęcie |
rewolucjonistka, studentka |
| Partia |
KPCh |
Życiorys edytuj
Urodziła się 20 sierpnia 1920 pod imieniem Jiang Zhujun (江竹君), w wiosce Jiangjiawan[2] w Zigong, w rodzinie chłopskiej[3]. Gdy miała osiem lat przeprowadziła się wraz z matką do Chongqingu[1][4], gdzie już jako dziesięciolatka pracowała w fabryce pończoch[2].
Od 1936 uczęszczała do szkoły średniej w Chongqing, po wybuchu wojny z Japonią w lipcu 1937 uczestniczyła w patriotycznej demonstracji młodzieży[1]. Tamże w 1939, w wieku 19 lat wstąpiła do Komunistycznej Partii Chin (KPCh)[2][3]. Chciała udać się do bazy KPCh w Yan’an, lecz polecono jej pozostać w Chongqingu i współtworzyć konspiracyjne komórki KPCh[2]. W 1940 przeniosła się do szkoły zawodowej, gdzie zorganizowała komórkę partyjną[1][4]. Od 1941 współpracowała przy wydawaniu gazety „Tingjin”[2]. W 1944 podjęła studia na Uniwersytecie Syczuańskim, gdzie kontynuowała działalność[1][2].
W 1943 dostała została łączniczką Penga Yongwu (彭咏梧) z miejskiego komitetu KPCh w Chongqing[3], odtąd mieli oni udawać rodzinę[1][5]. Stopniowo zrodziło się między nimi uczucie i w 1945 roku Jiang faktycznie wyszła za mąż, a w 1946 urodziła ich jedyne dziecko, Peng Yuna[2].
W 1946 uczestniczyła w protestach antywojennych w Chongqingu[6]. W 1947, w związku ze wznowieniem chińskiej wojny domowej, kontynuowała pracę przy wydawaniu „Tingjin”[2], a w 1948 wraz z mężem uczestniczyła w sformowaniu oddziału partyzanckiego w Xiachuan[1]. Gdy Peng Yongwu poległ w boju na początku 1948 roku, Jiang zdecydowała się przejąć jego obowiązki[1][2][4][6]. Odtąd koordynowała łączność między organizacjami i sprawowała pieczę nad listą i danymi kontaktowymi członków podziemia KPCh w Chongqingu[5].
14 czerwca 1948 wskutek zdrady została zatrzymana przez agentów Kuomintangu w Wanxian i uwięziona w tajnym więzieniu Zhazidong (渣滓洞) w Chongqingu[1][2][3][4][5]. Tam była ze szczególnym okrucieństwem torturowana przez agentów Kuomintangu[1][4][5][6]: razili ją prądem, okładali żelaznym biczem i łomem, kłuli bambusowymi szpikulcami; lecz Jiang nie wydała nikogo z towarzyszy, ani nie przyznała się do żadnego przestępstwa[2].
14 listopada 1949, na krótko przed wejściem Armii Ludowo-Wyzwoleńczej do Chongqingu, Jiang zginęła zastrzelona[7] przez kuomintangowców; miała 29 lat[3][4][5].
Znaczenie edytuj
Jiang Zhuyun była pierwowzorem postaci Jiang Xueqin z powieści „Czerwona Skała” (chiń. 红岩; pinyin Hóngyán) z 1961 roku[8]. W 1964 na podstawie tejże powieści i życiorysu Jiang Zhuyun powstała opera „Siostra Jiang” (chiń. 江姐; pinyin Jiāng Jiě), wystawiana m.in. w Chińskim Teatrze Narodowym w Pekinie z okazji Święta Narodowego ChRL[9]. Przedstawienie to spopularyzowało w Chinach wizerunek Siostry Jiang, z ciemnymi włosami do ramion, w czerwonej kurtce na niebieskim cheongsam i z długim białym szalikiem[9][10]. W 1978 roku nakręcono film „Siostra Jiang” przedstawiający jej losy[11]. W 2009 roku Jiang została zaliczona w poczet „100 bohaterów, który wnieśli szczególny wkład w powstanie Nowych Chin”[12]. W 2021 roku znalazła się w gronie pięciu „rewolucyjnych męczenników” przedstawionych w filmie powstałym na stulecie KPCh[8]. Jej życiorys znajduje się również w chińskich podręcznikach szkolnych[1].
Rewolucjonistów zamordowanych w kuomintangowskich więzieniach Baigongguan i Zhazidong upamiętnia Muzeum Rewolucyjne Czerwonej Skały w Chongqing[5]. Ponadto w Muzeum Shanxia w tymże mieście przechowywany jest ostatni list Jiang Zhuyun[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Zhang 2016 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k Zhu 2018 ↓.
- ↑ a b c d e Shin 2021 ↓.
- ↑ a b c d e f 연변일보 ↓.
- ↑ a b c d e f Kim 2016 ↓.
- ↑ a b c Zhao 2011 ↓.
- ↑ Female CPC members hold up half the sky in China’s path to prosperity [online], Global Times, 7 lipca 2021 (ang.).
- ↑ a b Xu WeiW., Zhang LiuhaoL., Docu series an intimate look at heroes’ lives [online], Shanghai Daily, 9 kwietnia 2021 (ang.).
- ↑ a b Chen NanN., Classic Opera on Woman Martyr Staged at Girls’ School [online], All-China Women’s Federation, 9 października 2021 (ang.).
- ↑ Kwŏn Hyang-hwaH., 中 예능“이야기 속의 중국”난세 속 영웅들 조명 [online], China Radio International, 15 listopada 2019 (kor.).
- ↑ a b Hong YaobinY., Glorious spirits shine: China's legendary heroes reawaken on big screen [online], CGTN, 5 kwietnia 2019 (ang.).
- ↑ 江姐：江竹筠，遭受竹签刺指之痛，尝受各种酷刑仍不屈服的女英雄 [online], Sohu, 23 marca 2021 (chiń.).
Bibliografia edytuj
- Chen NanN., Classic Opera on Woman Martyr Staged at Girls’ School [online], All-China Women’s Federation, 9 października 2021 (ang.).
- Kim Hong-hwaH., 강누나 – 붉은바위 혁명자들의 넋을 기리다 [online], 인민넷, 20 czerwca 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-07-09] (kor.).
- Shin Yŏng-okY., 백년 분투의 영웅모범들 [online], 인터넷길림신문, 30 czerwca 2021 (kor.).
- Xu WeiW., Zhang LiuhaoL., Docu series an intimate look at heroes’ lives [online], Shanghai Daily, 9 kwietnia 2021 (ang.).
- Zhao ChenxiCh., Jiang Zhujun, a woman with an iron will [online], All-China Women’s Federation, 20 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2015-05-26] (ang.).
- Zhang NanN., Jiang Zhujun: A Steel Rose Who Bloomed Before Dawn [online], All-China Women’s Federation, 27 października 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-04-25] (ang.).
- Zhu YingY., Sister Jiang Zhujun [online], Shanghai Daily, 11 czerwca 2018 (ang.).
- 江姐：江竹筠，遭受竹签刺指之痛，尝受各种酷刑仍不屈服的女英雄 [online], Sohu, 23 marca 2021 (chiń.).
- 강죽균: 공산당원의 의지는 강철. 연변일보, 2020-06-06. (kor.).