Josef Lejb Gelernter
Josef Lejb Gelernter (ur. 15 grudnia 1908 w Końskowoli, zm. ?) – polski rabin, w getcie warszawskim kierowni działu religijnego Centralnej Komisji Uchodźców przy Żydowskiej Samopomocy Społecznej[1].
| Data i miejsce urodzenia |
15 grudnia 1908 |
|---|---|
| Data śmierci |
194? |
| Wyznanie | |
Życiorys
edytujBył synem Rubina i Łaji Idessy Wildman[1]. Od 1931[2] (lub od 1933[1]) był rabinem w miasteczku Skępe. Pełnił również funkcję przewodniczącego gminnego sądu rabinackiego. W 1939 miał żonę i sześcioro małych dzieci[2].
Po wybuchu II wojny światowej znalazł się z innymi skępskimi Żydami najpierw w Dobrzyniu nad Wisłą, następnie z częścią wiernych powrócił do Skępego, skąd tamtejsi Żydzi zostali przesiedleni do Warszawy. Z zachowanej w Archiwum Ringelbluma, anonimowej relacji wynika, iż w tym okresie, Gelernter odegrał rolę lidera skępskich Żydów[2].
W getcie warszawskim kierował działem religijnym Centralnej Komisji Uchodźców przy Żydowskiej Samopomocy Społecznej. Współpracował również z grupą Oneg Szabat[1], przekazując do podziemnego archiwum getta warszawskiego, kilka dokumentów (przekazał ulotkę dotyczącą problemu pogrzebów w getcie warszawskim, której być może sam był również autorem, a także list nadesłany z obozu Steineck koło Poznania)[2].
Okoliczności śmierci Gelerntera oraz losy jego rodziny pozostają nieznane[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Gelernter Josef. sztetl.org.pl. [dostęp 2024-07-23].
- ↑ a b c d e Maria Ferenc – Rabin Josef Lejb Gelernter ze Skępego i jego ślady w Archiwum Ringelbluma w Zagłada Żydów. Studia i Materiały, 2019; s. 355–370