Kamień runiczny z Berezania
Kamień runiczny z Berezania – kamień runiczny odnaleziony na wyspie Berezań u ujścia Dniepru na terytorium Ukrainy. Pamiątka po wyprawach wikingów szlakiem wschodnim ze Skandynawii do Konstantynopola. Datowany jest na XI wiek.
Zabytek został odkryty w 1905 roku, w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych przez profesora uniwersytetu w Odessie E. von Sterna w znajdującym się na Berezaniu kurhanie. Towarzyszył on pochówkowi szkieletowemu i znajdował się koło głowy zmarłego, z inskrypcją zwróconą ku dołowi. Przypuszczalnie nie była to jego pierwotna lokalizacja i został on przeciągnięty w to miejsce później z jakiegoś innego grobowca[1]. Wykonany z wapienia, ma 0,47 m wysokości i 0,48 m szerokości. Jego dolna część nie zachowała się. Wyryta inskrypcja biegnie po łuku wzdłuż brzegów kamienia[1]. Jej treść w transliteracji:
- krani:kerþi:half:þisi:iftir:kal:fi:laka:sin[2]
w transkrypcji:
- Grani gærði hvalf þessi æftiʀ Karl, felaga sinn
co znaczy:
- Grane wykonał ten grobowiec dla Karla, kompana swego[3]
Przypuszczalnie wymienieni w inskrypcji mężczyźni byli kupcami podróżującymi na południe[4], a na wyspie mogła znajdować się normańska faktoria handlowa[3]. Język i forma inskrypcji wskazują, iż mężczyźni pochodzili z Gotlandii[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Остров Березань в эпоху средневековья. borysthenes.org. [dostęp 2014-08-20]. (ros.).
- ↑ Judith Jesch: Ships and Men in the Late Viking Age. The Vocabulary of Runic Inscriptions and Skaldic Verse. Woodbridge: Boydell Press, 2001, s. 96. ISBN 0-85115-826-9.
- ↑ a b Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 186. ISBN 978-83-7436-259-7.
- ↑ Wladyslaw Duczko: Viking Rus. Studies on the Presence of Scandinavians in Eastern Europe. Leiden: Brill, 2004, s. 252. ISBN 90-04-13874-9.