Kapłani wedyjscy – oficjanci ceremonii wedyjskich, którzy poprzez system ćaturaśrama a szczególnie gurukula, posiedli umiejętność recytacji oraz nabyli umiejętności rytualnych w zakresie jednej z Wed.

Bramiński chłopiec odprawiający agnihotrę

Najstarszym kapłanem i ofiarnikiem nazywany jest w Wedach Agni – bóg ognia[1]. Jako ogień przyjmuje ofiarę, spala ją i powoduje wzniesienie się jej do krain dew (dewaloka). Dzięki Agniemu zachodzi pośrednictwo w czynnościach kultowych, pomiędzy ludźmi a dewami (bogami).

Kapłani

edytuj

Wedy zalecały różnorodną aktywność rytualną, od ofiar praktykowanych w domach aż po wielkie ceremonie królewskie, gdzie pełna liczba oficjantów dochodzić mogła do szesnastu. W trakcie trwania rytuału, każdy z kapłanów pełni specyficzną rolę, bowiem w zakresie każdej z samhity (zbioru hymnów wedyjskich) kompetencje posiadała odmienna grupa kapłańska.

Nazewnictwo osób funkcyjnych:

  • jadźamana – zlecający odprawienie ceremonii, opłacający jej koszty
  • rytwidź – wedyjski ofiarnik, kapłan odprawiający regularnie ofiary
  • czterech kapłanów:
    • hotry/hotar (trl. hotṛ) – kapłan wedyjski recytujący hymny Rygwedy
    • adhwarju (trl. adhvaryu) – kapłan wedyjski wypowiadający podczas czynności ofiarnych jadźus (wierszowane lub prozatorskie formuły ofiarne) zawarte w Jadźurwedzie
    • udgatar/ugatry (trl. udgātṛ) – kapłan wedyjski odśpiewujący samany z Samawedy
    • brahma (trl. brāhma, brahman[2]) – główny kapłan wedyjskiego rytuału, nadzorujący w milczeniu poprawność pozostałych

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. 2. Czas Wedy. W: Thomas Schweer: Hinduizm. Powstanie-dzieje-nauka. P.Pachciarek (tłum.). Wyd. 1. Warszawa: VERBINUM-wydawnictwo Księży Werbistów, 2003, s. 15, seria: Seria religioznawcza ABC. ISBN 83-7192-184-5.
  2. Maria Krzysztof Byrski, The Artmetivc of Hinduism, 11-12 1997, s. 130