Wikipedia

Kaplica św. Mikołaja w Szmańkowcach

Kaplica św. Mikołaja – kaplica prawosławna (Kościół Prawosławny Ukrainy), odrestaurowany zabytek architektury we wsi Szmańkowce (hromada Zawodśke, rejon czortkowski, obwód tarnopolski) na Ukrainie. Znajduje się na wschodnich obrzeżach wsi[1].

Kaplica św. Mikołaja
kaplica
Ilustracja
Kaplica św. Mikołaja w Szmańkowcach
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Miejscowość

Szmańkowce

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Kościół Prawosławny Ukrainy

Wezwanie

św. Mikołaja z Miry

Wspomnienie liturgiczne

9/22 maja; 19 grudnia

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Mikołaja w Szmańkowcach”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Mikołaja w Szmańkowcach”
Ziemia48°59′33,4″N 25°55′46,3″E/48,992611 25,929528
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Tablica wmurowana w elewację kaplicy
 
Posąg św. Mikołaja przy cerkwi prawosławnej

W 1869 roku na cześć zniesienia pańszczyzny[2] na wschodnim skraju wsi wybudowano kaplicę św. Mikołaja. Fundatorem budowy był Mikołaj Karpiński.

W 1926 roku mieszkaniec wsi Marcin i Anna Wawrynewyczi odrestaurowałi kaplicę i podarowałi do niej figurę św. Mikołaja[3][4][5].

W czasach ZSRR świątynia została zniszczona. Nieżyjący już Josyp Siwak i Mychajło Wawrynewycz własnoręcznie zbudowali oprawę dla figury i przenieśli ją na dziedziniec cerkwi św. Kosmy i Damiana. Opuszczona kaplica została później ponownie uszkodzona.

Pomysł odnowienia kapliczki w 1989 roku zgłosiły miejscowe kobiety. Rozpoczęto remonty, wykonano posadzki i otynkowano ściany. W robotach remontowych współpracowali m.in. Wołodymyr Ziatyk (zadaszenie), Petro Zacharczuk (drzwi), Orest Wawrynewycz (oprawa i tron na wizerunek św. Mikołaja). Mieszkanki wsi – Anna Maćkiw i Melania Wawrynewycz – zamówiły wizerunek św. Mikołaja u malarza cerkiewnego w Sokalu w obwodzie lwowskim, który go namalował i złożył w ofierze.

26 maja 2019 roku odbyła się uroczysta modlitwa z okazji 150-lecia kaplicy św. Mikołaja[4].

Współczesność edytuj

Opiekę nad kaplicą sprawuje Hałyna Uszyj[6][4]. Każdego roku w dniach 18–19 grudnia mieszkańcy wioski przychodzą, aby zapalić świeczkę w intencji nadchodzącego roku i udanych żniw. Wierni uznają, że kaplica chroni wieś przed nieszczęściem i klęskami żywiołowymi.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Шманьківці. Чортківська округа. Історично-мемуарний збірник – praca zbiorowa pod red. О. Соневицької i.in. Paryż-Sydney-Toronto: НТШ, Український архів, 1974, Т. XXVII, s. 923.
  2. ↑ Яромир Чорпіта, Про скасування панщини на Чортківщині // Золота пектораль, 11.01.2014.
  3. ↑ Максим Огородник. Під прихистком святого Миколая, Голос народу, 17.6.2016, № 24, s. 5, (Духовні обереги).
  4. ↑ a b c Максим Огородник, Півтора століття під омофором Миколая Чудотворця // Наш день, № 22 (4.06.2019), s. 8 (Духовність).
  5. ↑ Віктор Карпович, Як комуністичні атеїсти намагалися знищити пам'ять про святого Миколая // Свобода, 19.12.2020.
  6. ↑ А. Блаженко. Святий Миколай — оберіг для шманьків'ян: як одна родина майже століття його вшановує, Голос народу, 09.08.2023, № 32, s. 8, Хліб душі.

Bibliografia edytuj

  • Шманьківці. Храм св. вмч. і безсрр Косми і Даміана // Храми Української Православної Церкви Київського патріархату. Тернопільщина. Autor koncepcji Б. Куневич; gł. redaktor Я. Буяк; fot. О. Снітовський, Крочак І., Е. Кислинський, В. Бурдяк. Тернопіль: ТОВ «Новий колір», 2012, s. 383. ISBN 978-966-2061-24-6.
  • Дмитро Блажейовський, Historical šematism of the Archeparhy of L’viv (1832-1944) [Історичний шематизм Львівської архієпархії (1832–1944)], Kijów, 2004, КМ Академія, ISBN 966-518-225-0 (ang.) Т. 1: Адміністрація і парохії, s. 744–745.
  • Дмитро Блажейовський, Історичний шематизм Станиславівської єпархії від її заснування до початку Другої світової війни (1885–1938). – Записки ЧСВВ, Секція I. – Т. 51. – Львів: Місіонер, 2002. – С. 212. – ISBN 966-658-228-4. (ang.)
  • Максим Огородник, Відроджена капличка // Вільне життя плюс, № 88 (30.10.2015), s. 5 (Спогад).
  • Максим Огородник, Під прихистком святого Миколая // Голос народу, № 24 (17.06.2016), s. 5 (Духовні обереги).
  • Максим Огородник, Під прихистком святого Миколая // Вільне життя плюс, № 51 (1.07.2016), s. 5 (Обереги).
  • Максим Огородник, Під прихистком святого Миколая // Домашня газета, № 28 (14.07.2016), s. 8 (Рідний край).
  • Максим Огородник, Немає нічого ріднішого як рідна Батьківщина… // Свобода, № 39 (19.04.2017), s. 2.
  • Максим Огородник, Погляд крізь століття… // Чортківський Вісник, № 8 (16.03.2018), s. 4 (Краєзнавство).
  • Максим Огородник, Півтора століття під омофором Миколая Чудотворця // Наш день, № 22 (4.06.2019), s. 8 (Духовність).
  • Любов Тимчук, Святиня оберігає село // Сільський господар плюс Тернопільщина, № 22 (5.06.2019), s. 3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaplica_św._Mikołaja_w_Szmańkowcach&oldid=72684715”