Kaplica ewangelicka w Zabrzu-Biskupicach

Kaplica ewangelicka w Zabrzu-Biskupicach – kaplica ewangelicko-augsburska w Zabrzu, w województwie śląskim, w Polsce. Zlokalizowana jest na Osiedlu Borsiga w dzielnicy Biskupice. Wykorzystywana była do celów sakralnych do 2004.

Kaplica ewangelicka
w Zabrzu-Biskupicach

Budynek dawnej szkoły ewangelickiej mieszczący kaplicę (I piętro, środkowa część)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Zabrze-Biskupice (Osiedle Borsiga)
Adres	ul. Karola Żmudy 2 41-803 Zabrze
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Kościół Ewangelicko-Augsburski
Parafia	Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zabrzu
Historia Data rozpoczęcia budowy 1869 Data zakończenia budowy 1870 Data poświęcenia 23 października 1870 Data zamknięcia 30 września 2004
Położenie na mapie Zabrza Kaplica ewangelicka w Zabrzu-Biskupicach
Położenie na mapie Polski Kaplica ewangelicka w Zabrzu-Biskupicach
Położenie na mapie województwa śląskiego Kaplica ewangelicka w Zabrzu-Biskupicach
50°19′31″N 18°50′01″E

Historia

W latach 1869–1870 na terenie kolonii robotniczej Borsigwerk w Biskupicach wzniesiony został gmach szkoły ewangelickiej, w którym powstały również mieszkania nauczycieli oraz kaplica.

Wyposażenie kaplicy zostało podarowane przez rodzinę Borsigów. Pierwsze nabożeństwo miało w niej miejsce 23 października 1870. Stała się ona kaplicą powstałej tu wówczas stacji kaznodziejskiej należącej do parafii w Bytomiu, a miejscowi wierni byli obsługiwani przez jej wikariusza. 1 października 1886 dotychczasowa stacja kaznodziejska została przekształcona w samodzielną parafię, wobec czego kaplica na Osiedlu Borsiga stała się świątynią parafialną. Jej pierwszym proboszczem został ks. Alfred Paulisch, pełniący to stanowisko do 1929. W 1905 tutejsza parafia skupiała około 800 wiernych, a poza szkołą i kaplicą dysponowała również położonym na osiedlu cmentarzem wyznaniowym, wytyczonym w latach 1870–1971.

W 1896 doszło do remontu kaplicy, w wyniku którego uzyskała wygląd, który pozostał utrzymany do końca jej użytkowania. W neogotyckich oknach w części budynku, gdzie znajdowała się kaplica, umieszczone były witraże.

W okresie II wojny światowej kaplica była obsługiwana przez duchownych z parafii ewangelickiej w Zabrzu. We wrześniu 1945 biskupicka parafia utraciła samodzielność i została włączona do parafii w Zabrzu, wobec czego miejscowa kaplica stała się świątynią filialną parafii zabrzańskiej.

Szkoła ewangelicka, w której budynku znajdowała się kaplica, została zamknięta po 1945, a jej pomieszczenia zostały przekształcone na mieszkania, które pozostawały pod administracją kopalni. W użytkowaniu parafii ewangelickiej pozostała jedynie kaplica.

Według stanu na 2002 nabożeństwa prowadzone były tu co dwa tygodnie.

26 września 2004 miało miejsce ostatnie nabożeństwo w kaplicy w Biskupicach. Parafia w Zabrzu pozostała jej użytkownikiem do 30 września 2004 i następnie zaprzestała jej wykorzystywania, co spowodowane było kwestiami ekonomicznymi – budynek dawnej szkoły z kaplicą pozostawał wówczas własnością Bytomskiej Spółki Restrukturyzacji Kopalń, a parafia zmuszona została do wnoszenia opłat czynszowych i za media, zbyt wysokich jak na jej możliwości.

Zakupem kaplicy zainteresowane było następnie Stowarzyszenie „Nasze Biskupice”, jednak nie było ono w stanie ponieść kosztów remontu oraz jej późniejszego utrzymania. W sierpniu 2006 miało miejsce spotkanie w Urzędzie Miejskim w Zabrzu, na którym jego przedstawiciele wyrazili intencję przejęcia kaplicy, rozpoczęte zostały również czynności w tej sprawie. Ostatecznie stała się ona własnością miasta.