Karol Feliks Falewicz
Karol Feliks Falewicz (ur. 18 maja 1830 w Chołopienicze, gubernia mińska, zm. 8 października 1911 w Wilnie) – inżynier, uczestnik powstania styczniowego, polski działacz narodowy i społeczny, publicysta, ziemianin, założyciel pierwszej kasy pożyczkowo-oszczędnościowej na Litwie.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działacz narodowy, publicysta |
Życiorys edytuj
Urodził się 18 maja 1830 roku w rodzinie ziemiańskiej w majątku Chołopienicze w guberni mińskiej[1]. Syn Jana i Joanny z Zubowiczów. Po ukończeniu szkoły w Mohylewie studiował w szkole inżynierów wojskowych w Petersburgu. W 1851 r. awansowany na oficera i skierowany do ryskiego okręgu wojskowego. W 1852 zrezygnował ze służby w inżynierii wojskowej i przeniósł się do cywilnej inżynierii dróg i komunikacji. W 1857 udał się w podróż po Europie zachodniej[2][3]. Interesował się rozwojem przemysłu i rolnictwa w Europie. Był członkiem redakcji pisma Słowo[4] Ohryzki w Petersburgu, gdzie opublikował też poczytny artykuł Szkoły reformy w Belgii[2][4] i swoją książkę pt „Uwagi o nadużyciu spirytusowych napojów“[5].
Osiadł w majątku brata Aleksandra w Wiljanowie pod Werkami. Wspólnie z Marianem Czapskim, Jakubem Gieysztorem i Sewerynem Romerem tworzył ustawy Towarzystwa Kredytowego w Wilnie[2][3]. Działał w organizacjach konspiracyjnych i organizacji powstańczej. W czasie powstania styczniowego był sekretarzem wydziału zarządzającego prowincjami Litwy[3][6]. We wrześniu 1863 został aresztowany i osadzony na półtora roku w twierdzy dyneburskiej[7]. Dzięki staraniom wpływowych przyjaciół został wypuszczony z więzienia[2][8].
Dzierżawił majątek Werki i pracował przy budowie kolei lipaworomeńskiej. Był założycielem kasy pożyczkowo–oszczędnościowej w Werkach – pierwszej takiej kasy na Litwie[2][3]. Zasiadał w radzie miejskiej Wilna. Organizował pomoc dla najuboższych i sierot w Werkach i Wilnie[2][9]. Prowadził korespondencję z Rafałem Kalinowskim[10]. Zmarł 8 października 1911 w Wilnie[1][9].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Marek Minakowski, Karol Falewicz h. Pobóg [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-11-24].
- ↑ a b c d e f Jakub Gieysztor, Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857-1865, Tadeusz Korzon, t. 1, Wilno: nakł. Tow. Udz. "Kurjer Litewski", 1913, s. 80,81,304,305.
- ↑ a b c d Nasze dzieje, nasza pamięć [online], www.magwil.lt [dostęp 2018-11-24].
- ↑ a b Ewa Lorenc, PETERSBURSKIE „SŁOWO" [online], s. 56.
- ↑ Karol Falewicz, Uwagi o nadużyciu spirytusowych napojów, Petersburg: J.Ohryzko, 1859.
- ↑ Dawid Fajnhauz, 1863 Litwa i Białoruś, Wydawn. NERITON Instytut Historii PAN, 1999, s. 254, ISBN 83-86842-59-8.
- ↑ Dziennik Poznański nr 67, Poznań: Ludwik Merzbach, 22 marca 1864, s. 2, Cytat: 156.Karol Falewicz.
- ↑ Katolicki Uniwersytet Lubelski. Towarzystwo Naukowe. Wydział Historyczno-Filologiczny, Katolicki Uniwersytet Lubelski. Towarzystwo Naukowe, Roczniki humanistyczne, t. 23, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Wydział Historyczno-Filologiczny, 1975, s. 256.
- ↑ a b Kurjer Warszawski R.91 NR 295, Warszawa, 25 października 1911, s. 3.
- ↑ Saint Rafał Kalinowski, Listy 1878-1899, Czesław Gil (red.), t. 2, Wydaw. TN KUL, 1978, s. 64.