Karol Serini
Karol Artur Serini (ur. 21 marca 1875 w Tomaszowie Rawskim (Mazowieckim); zm. 21 października 1931 w Warszawie) – duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, profesor na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego i wolnomularz. Autor prac poświęconych masonerii.
| Karol Artur Serini | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Proboszcz | |
| Okres sprawowania |
30 lipca 1905–1920 |
| Wyznanie | |
| Ordynacja |
maj 1899 |
Życiorys edytuj
Pochodził ze znanej tomaszowskiej rodziny Serinich (Serenich), która wywodziła się z Prus Wschodnich, ale wyznawała religię katolicką. Przodkowie osiedli w Tomaszowie Mazowieckim w pierwszych latach istnienia osady hutniczo-sukienniczej (1823–1830)[1]. Przodkowie wykonywali pracę postrzygacza. Karol Artur został wychowany w atmosferze patriotycznej. Dziadek Karol Serini (Sereni), sędziwy już wiekiem, był oddany pod dozór policyjny za publiczne śpiewanie pieśni rewolucyjnych[2]. Ojciec Karol Serini (Sereni), z zawodu postrzygacz, uczestniczył w powstaniu styczniowym i został rozkazem Audytoriatu Polowego zesłany na Sybir za udział w buncie[3]. Matką Karola Artura była Zuzanna Karolina Serini z domu Gudel (ur. 19 maja 1847 r. w Tomaszowie), która pochodziła z grona tomaszowskich ewangelików. Prawdopodobnie za jej sprawą Karol Artur (wcześnie osierocony przez ojca) stał się ewangelikiem i podjął studia teologiczne.
Duchowny edytuj
Karol Artur Serini w 1898 roku ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie w Dorpacie. W Warszawie, w maju 1899 roku, został ordynowany na duchownego przez ks. bp. Juliusza Burschego. Do 1919 roku zajmował się pracą parafialną. Rozpoczął ją jako wikariusz w Pabianicach, następnie prowadził działalność duszpasterską w parafii św. Trójcy w Łodzi, a w latach 1901-1905 pełnił funkcję proboszcza parafii w Stawiszynie.
29 maja 1905 roku został wybrany na stanowisko proboszcza parafii w Zgierzu, jako następca ks. Ernesta Burschego. Urzędowanie rozpoczął 30 lipca. Duszpasterzem zgierskich ewangelików był przez 15 lat. W tym okresie m.in. założył męski chór Concordia oraz liczne grupy parafialne dla różnych grup wiekowych.
W okresie pierwszej wojny światowej zaczęto utrudniać mu pracę, gdyż deklarował się Polakiem. W 1920 roku złożył rezygnację ze stanowiska proboszcza i opuścił Zgierz. Tego samego roku wyjechał do Bazylei na roczne stypendium i uzyskał tytuł licencjata. W kwietniu 1922 roku na prośbę bp. Burschego objął kierownictwo Katedry Teologii Systematycznej na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Wolnomularz edytuj
Przed rokiem 1929 Karol Serini, jako jedyny znany duchowny, został inicjowany do warszawskiej loży wolnomularskiej "Wolność Przywrócona". Był autorem prac, będących próbą analizy wolnomularstwa od strony zarówno historycznej, jak i teoretycznej. Praca pt. "Masoneria", omawiająca pochodzenie i rozwój wolnomularstwa, została pierwotnie opublikowana w 1929 roku, w numerach 4,5 i 6 pisma "Jednota", wydawanego przez Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP. W 1934 roku tekst został włączony do pośmiertnie wydanego dzieła "Życie, nauka, religia", będącego zbiorem artykułów Seriniego[4].
Druga, niedokończona praca pt. Symbol w wolnomularstwie, wygłoszona pierwotnie jako lożowa "deska", stanowi przekaz o charakterze filozoficznym, tłumaczący pojmowanie rzeczywistości przez "sztukę królewską" za pomocą języka symboli i alegorii, oraz uzasadniający pokrótce potrzebę działania polskiej masonerii już w XVIII wieku. Tekst został wydany w 1933 roku przez - jak podaje sama książka - "Grono przyjaciół i uczniów [...] dla uczczenia pamięci Jego". Obie prace publikowane były w 1992 roku w pierwszym numerze czasopisma historycznego "Ars Regia". Symbol w wolnomularstwie został wznowiony w 2014 w "Bibliotece tradycji europejskiej" tom 56 ISBN 978-83-7950-386-5 (ss. 53).
Przypisy edytuj
- ↑ Jan Góral, Ryszard Kotewicz, Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego. Zarys dziejów miasta 1788-1990, Tomaszów Mazowiecki 1992, s. 374, 377.
- ↑ Włodzimierz Rudź, Echa wydarzeń styczniowych w zbiorach Archiwum Państwowego w Tomaszowie Maz. 1863-1983, Tomaszów Maz. 1985, s. 7 (tu: Serini Karol - dziadek Karola Artura)
- ↑ Strzyżewska Z., Zesłańcy Powstania Styczniowego z Królestwa Polskiego. Wykaz nazwisk z akt w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych, Warszawa 2001, s. 131 (nr S135: Sereni Karol)
- ↑ Norbert Wójtowicz Serini Karol, [w:] N. Wójtowicz, Masoneria. Mały słownik, Warszawa 2006, s. 342.
Bibliografia edytuj
- Norbert Wójtowicz Serini Karol, [w:] N. Wójtowicz, Masoneria. Mały słownik, Warszawa 2006, s. 342.
Linki zewnętrzne edytuj
- Ars Regia, numer 1, rok wydania 1992
- Edyta Orawska, Ks. Karol Serini. W 130 rocznicę urodzin [online], Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zgierzu [zarchiwizowane z adresu 2009-02-12].
- Dariusz Bruncz, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zgierzu [online], Ekumenizm.pl, 28 marca 2004 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
- Karol Serini, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-17].
- Karol Serini – publikacje w bibliotece Polona