Katachreza (językoznawstwo)

Katachreza (z gr. κατάχρησις katákhrēsis – "nadużycie")[1][2], abusio (z łac. abūsiō)[3] – nowe użycie wyrazu, które rozszerza jego stosowalność semantyczną. Dzięki takiemu rozszerzeniu stosowalności semantycznej można zastosować nazwę pewnego zjawiska do utworzenia nazwy innego zjawiska, przeważnie w jakiś sposób analogicznego, np. gałąź rodu, ucho filiżanki, oczko w pończosze. Niektóre grupy wyrazów mają szczególną zdolność do takiego rozszerzenia znaczenia, w europejskim kręgu kulturowym są to często nazwy części ciała ludzkiego, od których tworzy się nazwy przedmiotów nieożywionych przez analogię kształtu lub funkcji.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Władysław Kopaliński: katachreza. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-16)].
  2. Henry George Liddell, Robert Scott: κατάχρησις. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
  3. Charlton T. Lewis, Charles Short: ăbūsĭo. [w:] A Latin Dictionary [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).