Katenany (łac. catena – łańcuch) – klasa związków chemicznych, których cząsteczki stanowią układ co najmniej dwóch niepowiązanych chemicznie indywiduów chemicznych o strukturze cyklicznej (makrocykli). Cykliczne elementy katenanu są zatem związane mechanicznie, jak ogniwa łańcucha, co określa się mianem wiązania mechanicznego lub częściej wiązania topologicznego.

Przykładowa struktura prostego katenanu złożonego z dwóch splecionych z sobą związków cyklicznych[1]

Szczególną cechą katenanów jest to, że tworzące je indywidua mogą nawzajem wokół siebie rotować. Zjawisko to jest wykorzystywane do otrzymywania na ich bazie przełączników cząsteczkowych i maszyn cząsteczkowych.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Peter R. Ashton i inni, The self-assembly of a highly ordered [2]catenane, „Journal of the Chemical Society, Chemical Communications” (9), 1991, s. 634–639, DOI10.1039/c39910000634, ISSN 0022-4936 (ang.).