Kierat
 |
Ten artykuł od 2013-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
_014.JPG)
Kierat, maneż – urządzenie wykorzystujące siłę pociągową zwierząt (koni lub wołów) do napędu stacjonarnych maszyn rolniczych takich jak sieczkarnia, wialnia czy młocarnia, bądź do wydobywania wody[1].
Kierat jest zespołem przekładni zębatych, najczęściej składający się z dwóch par kół, przymocowany do ramy. Największe z kół było połączone z dyszlem służącym do zaprzęgania zwierząt pociągowych. Zwierzęta obracały przekładnię chodząc po okręgu o średnicy ok. 10 m. Napęd z kieratu do maszyn stojących w odległości kilkunastu metrów przekazywany był za pomocą wału. Wał składał się z kilku odcinków połączonych przegubami.
Pierwsze kieraty były zbudowane całkowicie z drewna, łącznie z kołami zębatymi. W XIX wieku, w Polsce, rozpoczęto budować kieraty ze stali i żeliwa. Elektryfikacja wsi i upowszechnienie się silników elektrycznych na początku lat 60. XX wieku spowodowały, że kieraty na polskiej wsi wyszły całkowicie z użycia.
Po wojnie stosowano systemy mechaniczne nazywane kieratami do napędzania wielu pomp naftowych znajdujących się na terenie jednej kopalni ropy naftowej[potrzebny przypis].
Zygmunt Gloger w książce "Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce" opisywał kieraty drewniane używane w Polsce od XVII wieku do poruszania wind i podnoszenia ciężarów. Napędzane były one wielkim kołem deptakowym, wewnątrz którego, po szczeblach, chodzili chłopi[2].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Poradnik powodziowy Żuławiaka
- ↑ Zygmunt Gloger, Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, Wydawnictwo Graf-ika, ISBN 978-83-923582-0-6
