Kościół Świętego Krzyża w Istebnej

Kościół Pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
w Istebnej
	156/60 (R/555/59) z dnia 27.02.1960 r.; oraz A-265/78 z 25.01.1978 r.; A/1037/22 z dnia 31.08.2022 (woj. śląskie)
	kościół parafialny
	; Kościół Świętego Krzyża w Istebnej-Kubalonce
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Istebna
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Podwyższenia Krzyża Świętego w Istebnej
Wezwanie	Podwyższenia Krzyża Świętego
Wspomnienie liturgiczne	14 września
Historia
Data zakończenia budowy	1779
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
	Położenie na mapie gminy Istebna Kościół Pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Istebnej
	Położenie na mapie Polski Kościół Pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Istebnej
	Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół Pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Istebnej
	Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Kościół Pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Istebnej
	49°36′04,18″N 18°53′48,21″E/49,601161 18,896725
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół Świętego Krzyża w Istebnej – zabytkowy kościół katolicki znajdujący się w osiedlu Kubalonka w Istebnej. Położony nieco poniżej siodła przełęczy Kubalonka, po jej południowej stronie, tuż ponad drogą z Wisły do Istebnej. Jest kościołem parafialnym parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Kubalonce.

Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli beskidzkiej.

Kościół został wybudowany w 1779 r. dla parafii w Przyszowicach koło Gliwic, gdzie pełnił funkcję kościoła przycmentarnego. W czasie działań wojennych w styczniu 1945 r. kościółek został zniszczony pociskami artyleryjskimi. Rozbity został cały dach, zniszczona nawa główna razem z wieżą^[3]. Zniszczeniu uległa też polichromia^[4]. Kościół został odbudowany staraniem wiernych w latach 1947–1949.

Pismem z dnia 7 sierpnia 1957 r. Kuria Diecezjalna w Katowicach poleciła przekazać bezpłatnie kościółek św. Krzyża parafii Istebna. Jesienią tegoż roku został on rozebrany i jeszcze przed zimą ponownie złożony na Kubalonce. Kościółek oddano do użytku w 1958 r. Władze komunistyczne nie pozwoliły na jego pełne wykorzystanie do celów liturgicznych^[3]. Do 1967 r. obiekt pełnił funkcję placówki muzealnej, mieszczącej ekspozycję sztuki sakralnej z terenów Górnego Śląska. W 1971 r. ustanowiono przy nim rektorat, a od 1983 r. jest kościołem parafialnym.

Drewniany, konstrukcji zrębowej, jednonawowy, bezwieżowy, z prezbiterium zwróconym w kierunku północnym. Nakryty dwuspadowym dachem gontowym z wydatnymi okapami, łączącymi się od frontu z drewnianym ogrodzeniem. Kruchta od frontu nawy, kryta skośnym dachem. Na kalenicy barokowa wieżyczka na sygnaturkę. Wyposażenie barokowe z XVII i XVIII wieku. Ołtarz główny barokowy z 1779 r., starsza ambona barokowa z 1697 r. z płaskorzeźbami, przedstawiającymi czterech Ewangelistów. Zachowane ławki z k. XVII w. Stacje Drogi Krzyżowej z XIX w. W latach 1988 i 2001 padł ofiarą włamań, podczas których skradziono szereg elementów wyposażenia^[4].

Przypisy edytuj

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 7 października 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-10-14].
↑ ^a ^b Historia parafii św. Jana Nepomucena w Przyszowicach. [dostęp 2023-04-18].
↑ ^a ^b Według strony „Kościoły drewniane” [1].

[1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .

[2] Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 7 października 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-10-14].

[pp-3] Historia parafii św. Jana Nepomucena w Przyszowicach. [dostęp 2023-04-18].

[KD-4] Według strony „Kościoły drewniane” [1].

[1]

[2]

[3]

[4]