Kościół San Vidal
Kościół San Vidal (nazwa w języku weneckim; wł. chiesa di San Vitale, pol. kościół św. Witalisa) – były rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) San Marco). Administracyjnie należał do Patriarchatu Wenecji. Do 1810 roku był kościołem parafialnym, później filialnym. Po remoncie nie pełni już funkcji sakralnej, lecz świecką (sala koncertowa). Znany z obrazów malarzy weneckich (Vittore Carpaccio, Giovanni Battista Piazzetta, Giulia Lama).
| sala koncertowa | |||||||||||||||||
_Facade.jpg) Fasada kościoła | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie |
katolicyzm (przed desakralizacją) | ||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Witalis z Mediolanu | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||||||
 45°25′56,71″N 12°19′46,27″E/45,432419 12,329519
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Historia edytuj
Według najstarszych kronik kościół San Vitale miał być zbudowany w 699 roku, lub później, w 917. Jednak według Cornera kościół został założony w 1084 roku przez dożę Vitale Faliera[1]. Niejasne są również początki parafii, jednak powstała ona co najmniej wraz z założeniem kościoła. W 1105 roku kościół został zniszczony przez pożar, a następnie odbudowany z użyciem kamienia. Ponownie zniszczony w 1347 roku przez trzęsienie ziemi[2]. Odbudowany ponownie po 1696 roku według projektu Antonia Gaspariego, na zlecenie rodziny Morisoni jako pomnik Francesca Morosiniego, który pokonał Turków w bitwie pod Moreą, a następnie panował jako doża w latach 1688–1694[3]. Na mocy dekretów wydanych w 1810 roku przez pozostające pod zwierzchnictwem napoleońskim Królestwo Włoch parafia San Vitale została włączona do parafii Santo Stefano protomartire, a kościół San Vitale stał się kościołem filialnym[2]. Przez długi okres zdesakralizowany pełnił przez jakiś czas funkcję sali wystawowej Unii Katolickiej Artystów Włoskich, a obecnie (2016) odbywają się w nim koncerty. Prace konserwatorskie zostały przeprowadzone w latach w 1902–1903 oraz w roku 2000[3].
Architektura edytuj
Wygląd zewnętrzny edytuj
Korpus kościoła został zbudowany w latach 1696–1700. Fasada, zbudowana w latach 1734–1737 według projektu Andrei Tiraliego, utrzymana w stylu palladiańskim, wzorowana jest na fasadzie kościoła San Francesco della Vigna; jej budowę sfinansował doża Carlo Contarini[4]. Dwie pary kolumn posadowionych na wysokich bazach podtrzymują trójkątny tympanon, zwieńczony posągami[5]. Na fasadzie znajdują się popiersia Contariniego i jego żony oraz proboszcza Teodora Tessariego, którego starania doprowadziły do odbudowy kościoła[3]. W niższych częściach bocznych po obu stronach nawy znajdują się pomieszczenia mieszkalne[5].
Kampanila edytuj
_bell_tower.jpg)
Mająca 29 m wysokości kampanila została wzniesiona w 1084 roku, a po pożarze 1105 przebudowana, podobnie jak kościół. Kolejne jej odbudowy miały miejsce w 1347 roku (po trzęsieniu ziemi) i ponownie w roku 1680. Drzwi w przyziemiu zostały zwieńczone fragmentem gzymsu, przypuszczalnie XII-wiecznego oraz, umieszczoną powyżej niego, XV-wieczną, okrągłą płaskorzeźbą, przedstawiającą św. Grzegorza[3].
Wnętrze edytuj
Wnętrze tworzy jedna nawa z ołtarzami bocznymi. Zdesakralizowany kościół został adaptowany najpierw jako galeria sztuki, a obecnie wykorzystywany jest jako sala koncertowa i punkt sprzedaży płyt[3].
Na wewnętrznej ścianie fasady znajdują się organy, zbudowane w 1833 roku przez Bazzaniego[6].
Dzieła sztuki edytuj
W ołtarzu głównym znajduje się obraz Święty Witalis na koniu, późne i zręczne dzieło Vittore Carpaccia; Święty jest flankowany przez swoją żonę, św. Walerię, i św. Jerzego (po jednej stronie) oraz przez św. Jakuba i św. Jana Chrzciciela (po drugiej). Na balkonie stoją ich synowie ze swymi patronami, św. Piotrem i św. Andrzejem[3]. Drugim zasługującym na uwagę obrazem jest umieszczony w trzecim ołtarzu z prawej strony Archanioł Rafał ze św. Antonim Padewskim i św. Ludwikiem pędzla Giovanniego Battisty Piazzetty z 1730 roku[7]. Inni artyści, których prace są obecne w kościele to, między innymi Giovanni Antonio Pellegrini, (Trójca Święta ze św. Piotrem i św. Franciszkiem z Paoli) oraz Giulia Lama (Ukrzyżowanie z apostołami). Również w zakrystii, na niewielkiej przestrzeni zgromadzono kolekcję obrazów XVIII-wiecznych malarzy. Według tradycji w kościele miał się znajdować grobowiec kompozytora Baldassare Galuppiego, jednak żadna tablica pamiątkowa nie zachowała się[6].
-
Vittore Carpaccio, Święty Witalis na koniu, 1514 -
Giovanni Battista Piazzetta Archanioł Rafał ze św. Antonim Padewskim i św. Ludwikiem, 1730 -
Giovanni Antonio Pellegrini, Trójca Święta ze św. Piotrem i św. Franciszkiem z Paoli, 1690–1710 -
Giulia Lama, Ukrzyżowanie z apostołami, 1700–1740 -
Sebastiano Ricci, Niepokalana, 1732
.JPG)
Przypisy edytuj
- ↑ The Churches of Venice :: San Vidal [online], churchesofvenice.com [dostęp 2023-01-26].
- ↑ a b SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Vitale, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2016-08-01]. (wł.).
- ↑ a b c d e f Jeff Cotton: San Vidal. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993, s. 102. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).
- ↑ a b Secondo Brunelli: MIANI E CHIESA DI SAN VIDAL. www.somaschi.net. [dostęp 2016-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-06)]. (wł.).
- ↑ a b Chorus - Associazione per le Chiese del Patriarcato di Venezia: Chiesa di San Vidal. www.chorusvenezia.org. [dostęp 2016-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-02)]. (wł.).
- ↑ Danuta Stefańska: Wenecja i okolice. Przewodnik turystyczny. Wyd. I. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 99.