Komisja Mieszana ds. nadzoru nad realizacją Porozumienia Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową
Komisja Mieszana ds. nadzoru nad realizacją Porozumienia Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową – organ powołany w celu zabezpieczenia realizacji postanowień zawartych w Szczecińskim Porozumieniu Sierpniowym.
Geneza
edytujW szczecińskich Porozumieniach Sierpniowych ustalono, że „Prezes Rady Ministrów powoła Komisję Mieszaną, składającą się z przedstawicieli Rządu, robotników i władz wojewódzkich (po 5 osób)”, a także określono, że „Zadaniem Komisji będzie czuwanie nad realizacją ustaleń „Porozumienia” i informowanie załóg o przebiegu pracy Komisji i realizacji „Porozumienia”. W przypadku powstania spornych kwestii, strony – przed podjęciem jakichkolwiek działań – mają obowiązek wzajemnych konsultacji w ramach Prezydium Komisji lub w całym składzie Komisji.”
Działalność Komisji
edytujJuż w dniu 2 września 1980 Prezes Rady Ministrów Józef Pińkowski – Zarządzeniem nr 36 powołał 15 osobową Komisję Mieszaną i wyznaczył Przewodniczącym Kazimierza Barcikowskiego – Wiceprezesa Rady Ministrów oraz Wiceprzewodniczącymi Janusza Brycha – I Sekretarza KW PZPR i Jarosława Mroczka – inżyniera ze Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego (zgodnie z sugestią Przewodniczącego Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego w Szczecinie). Ustalił również, że zadaniem Komisji jest: „czuwanie nad realizacją ustaleń zawartych w „Protokole Porozumienia”, przygotowywanie raz w miesiącu informacji o pracy Komisji i realizacji poszczególnych postanowień „Protokołu Porozumienia”, a także opracowanie w terminie do dnia 31 grudnia 1980 r. sprawozdania z prac Komisji”. Prezydium Komisji Mieszanej powołało na Sekretarza Komisji Tadeusza Waluszkiewicza, pełniącego obowiązki sekretarza ekonomicznego KW PZPR, a obsługę administracyjną powierzono dyrektorowi Biura Wojewódzkiej Rady Narodowej Bolesławowi Klimczykowi. W okresie swojej działalności Komisja Mieszana odbyła 3 posiedzenia plenarne oraz kilkanaście posiedzeń Prezydium Komisji, na których rozwiązano następujące problemy zgłoszone przez załogi zakładów pracy:
- Ustalono zasady dostępu Międzyzakładowej Komisji Robotniczej do prasy i określono, że informacje prasowe zgodnie z obowiązującymi zasadami i zwyczajami będą miały charakter dziennikarski, zaś „Kurier Szczeciński” będzie zamieszczał informacje o problematyce prac i działań Międzyzakładowej Komisji Robotniczej.
- Opracowano Wykładnię w sprawie organizowania nowych samorządnych Związków Zawodowych w przedsiębiorstwach i instytucjach województwa szczecińskiego, a także ustalono, że niektóre dokumenty MKR (np. Statut) będą drukowane w drukarni KW PZPR.
- Stworzono możliwości wstępu przedstawicieli Komisji Mieszanej z ramienia MKR do wszystkich przedsiębiorstw na terenie województwa szczecińskiego a także zaakceptowano zasady wprowadzania prezydiów Komisji Robotniczych w przedsiębiorstwach struktur samorządowych. Ta inicjatywa nie znalazła jednak specjalnego odzewu wśród załóg pracowniczych.
- Także zasada, aby w każdym przedsiębiorstwie działał jeden związek zawodowy (który ma nie mniej niż 90% członków w stosunku do zatrudnionych, jakkolwiek akceptowana przez przedstawicieli nowych Wolnych Związków Zawodowych, nie została zrealizowana, bo ta koncepcja została w centralach branżowych związków zawodowych zdecydowania odrzucona i Komisja uznała, że przekroczyła swoje kompetencje.
- W grudniu 1980 odsłonięto przy bramie stoczni tablicę ku pamięci ofiar Grudnia 1970.
Zakończenie prac
edytujW grudniu 1980 r. Komisja Mieszana przedstawiła Prezesowi Rady Ministrów sprawozdanie ze swojej działalności, który Zarządzeniem nr. 51 z 3 grudnia 1980 ją rozwiązał stwierdzając lakonicznie: „W związku z wykonaniem zadań, określonych w Zarządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 września 1980 r. i złożeniem sprawozdania z wykonania tych zadań przez Komisję Mieszaną ds. nadzoru nad realizacją Porozumienia Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową, a także zarejestrowanie NSZZ „Solidarność”, ustała konieczność dalszego działania Komisji. Dalsza kontrola realizacji ustaleń zawartych w „Porozumieniu”, należeć będzie do właściwych organów administracji państwowej i do właściwych związków zawodowych.”
Komisja Mieszana w Szczecinie była jedynym w Polsce organem czuwającym nad realizacją Porozumień Sierpniowych. Była ona ciekawym przykładem kształtowania się nowych stosunków w praktyce życia społecznego i politycznego. Jej działalność można porównać do Obrad Okrągłego Stołu.
Bibliografia
edytuj- Informator Archiwalny nr 5, Archiwum Państwowe w Szczecinie, Szczecin 1990
- Głos Szczeciński nr 182, 1,2,3 października 1982
- Rzeczpospolita nr 226, 5 października 1982
- „Jedność” nr 26
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Kserokopie dokumentów związanych ze strajkami 1980 w Szczecinie. arcimboldo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-05)].