Konwój OB-213
OB-213 – aliancki konwój morski z okresu II wojny światowej z Liverpoolu do Ameryki Północnej. Pomimo eskorty konwój stracił dwa brytyjskie statki, które zostały storpedowane 18 września 1940 roku przez niemiecki okręt podwodny U-48. Największą stratą było zatopienie statku pasażerskiego „City of Benares”, na którego pokładzie zginęły m.in. ewakuowane do Kanady brytyjskie dzieci.
II wojna światowa, bitwa o Atlantyk | |||
![]() HMS „Winchelsea” (D46) | |||
Czas |
13–18 września 1940 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Przyczyna |
dążenie do przerwania dostaw wojennych aliantów przez Niemców | ||
Wynik |
zwycięstwo Niemców | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
|
Konwój i jego eskorta
edytujW skład konwoju OB-213, zmierzającego z Wielkiej Brytanii do Ameryki Północnej[1] wchodziło 21 statków[2] . Eskortę konwoju stanowiły trzy brytyjskie okręty: niszczyciel HMS „Winchelsea” (D46) i dwie korwety – HMS „Gladiolus” (K34) i HMS „Gloxinia” (K22)[2] . Komodorem konwoju był kontradmirał Royal Navy w stanie spoczynku E.J.G. Mackinnon, zaokrętowany na zbudowanym w 1936 roku statku pasażerskim „City of Benares” (11 081 BRT)[2] .
Przebieg operacji
edytujKonwój rozpoczął swój rejs w piątek, 13 września 1940 roku, opuszczając Liverpool i kierując się w stronę portów Ameryki Północnej[2][3] . 17 września konwój opuściły okręty eskorty, które dołączyły do konwoju HX-71[2][3] . Niemiecki okręt podwodny U-48, który mimo złej pogody wykrył konwój tego samego dnia, wykorzystał tę sytuację[4] . W pierwszym ataku o godzinie 23:45 U-Boot wystrzelił w kierunku „City of Benares” dwie torpedy, jednak obie chybiły[4] . Kolejna torpeda, wystrzelona już 18 września minutę po północy trafiła i spowodowała zatonięcie statku komodora na pozycji 56°43′N 21°15′W/56,716667 -21,250000[3][5]. Na pokładzie statku oprócz 207 członków załogi i dwóch artylerzystów przebywało także 191 pasażerów, w tym 90 dzieci ewakuowanych do Kanady[3][6]. W katastrofie zginęło 119 członków załogi: komodor Mackinnon, kapitan statku, obaj artylerzyści i 134 pasażerów, w tym 77 dzieci[3][7] . Uratowani podjęci zostali następnego dnia po południu przez HMS „Hurricane” (H06) . Wyjątkiem była łódź nr 12, wypatrzona na oceanie dopiero tydzień po tragedii (25 września) przez samolot. Do podjęcia rozbitków skierowany został HMS „Anthony” (H40) . Okręt ten uratował wszystkie 46 osób będących pasażerami łodzi, wśród których byli członkowie załogi, 6 chłopców w wieku od 9 do 12 lat, dwoje ich opiekunów (w tym kobieta) i pasażer z „City of Benares” – Bohdan Nagórski[8].
6 minut po trafieniu „City of Benares” U-48 wystrzelił ostatnią torpedę z dziobowej wyrzutni, która trafiła w zbudowany w 1935 roku brytyjski parowiec „Marina” (o pojemności 5088 BRT)[2][4] . Statek zatonął na pozycji 56°46′N 21°15′W/56,766667 -21,250000 tracąc dwóch członków załogi[3] . O godzinie 0:27 U-Boot odpalił w kierunku zbiornikowca torpedę z wyrzutni rufowej, jednak statek zmienił kurs i uniknął trafienia[4] . Okręt podwodny musiał oddalić się w celu załadowania torped i już nie odnalazł konwoju, który się rozproszył[2][4] .
Podsumowanie
edytujLiczący 21 statków handlowych i trzy okręty eskorty konwój OB-213 utracił dwie jednostki o łącznej pojemności 16 169 BRT („City of Benares” i „Marina”), które zostały zatopione przez U-48. U-Boot po ataku wycofał się nie odnosząc żadnych uszkodzeń[4] . Katastrofa, w której zginęły ewakuowane dzieci, odbiła się szerokim echem w świecie. W Stanach Zjednoczonych wzywano do porzucenia neutralności i w badaniach opinii publicznej po raz pierwszy w społeczeństwie przeważać zaczęły głosy o potrzebie zaangażowania się w wojnę w Europie. W Rzeszy Joseph Goebbels ogłosił, że tragedii winny był Winston Churchill, który zaryzykował życie dzieci dla wciągnięcia Stanów Zjednoczonych do wojny[8]. Katastrofie „City of Benares” była po części faktycznie winna Admiralicja, gdyż statek wykorzystany do ewakuacji dzieci płynął uzbrojony w działa, zaciemniony i w ramach konwoju, a jego rejs powinien być zgłoszony Niemcom[8][6]. W wyniku śmierci przewożonych dzieci rząd brytyjski zrezygnował z ich dalszej ewakuacji do innych krajów[6].
Przypisy
edytuj- ↑ The Convoy system ↓.
- ↑ a b c d e f g Convoy OB.213 ↓.
- ↑ a b c d e f Kindell 1940 ↓.
- ↑ a b c d e f Helgason ↓.
- ↑ Borowiak 2009 ↓, s. 38.
- ↑ a b c Blair 1998 ↓, s. 217.
- ↑ City of Benares ↓.
- ↑ a b c Bridgland 2001 ↓, s. 38-59.
Bibliografia
edytuj- Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939-1942. Warszawa: Wydawnictwo MAGNUM, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
- Tony Bridgland: Waves of Hate: Naval Atrocities of the Second World War. Pen and Sword, 2001. ISBN 1-4738-2061-8.
- Guðmundur Helgason: City of Benares. uboat.net. [dostęp 2019-04-13]. (ang.).
- Arnold Hague: Convoy OB.213. convoyweb.org.uk. [dostęp 2019-04-11]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Convoy OB-213. uboat.net. [dostęp 2019-04-11]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: The Convoy system. uboat.net. [dostęp 2019-04-11]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS, SEPTEMBER 1940 (Part 2 of 2) Sunday 15th – Monday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2019-04-11]. (ang.).