Kopalnia Ciche Szczęście
Kopalnia Ciche Szczęście (niem. Stilles Glück) – kopalnia znajduje się w Leszczynie, w województwie dolnośląskim. W 1861 r. Promnitz, dyrektor huty żelaza Barbara z Przygórza koło Woliborza otrzymał koncesję na pole górnicze „Ciche Szczęście” na prawym brzegu doliny Prusickiego Potoku[1]. Jej pozostałości widoczne są w krajobrazie przy ścieżce edukacyjnej „Synklina Leszczyny”.
Położenie
edytujObszar górniczy dawnej kopalni „Ciche Szczęście” (Stilles Glück) obejmuje południowo-zachodnią część wzniesienia Duży Młynik (303 m n.p.m.), u podnóża którego w dolinie Prusickiego Potoku, zlokalizowane są zabudowania miejscowości Leszczyna[2].
Budowa geologiczna obszaru
edytujRuchy tektoniczne u schyłku orogenezy waryscyjskiej utworzyły synklinę leszczyńską. W okresie cechsztyńskim nastąpiła transgresja morska tworząc wąską zatokę, w której powstały osady piaskowcowe, wapienne i margle. Synklina ma 7 km długości i 5 km szerokości.
Do powstania historycznego ośrodka górniczo-hutniczego bezpośrednio przyczyniły się wychodnie cechsztyńskich margli miedzionośnych. W kilku miejscach warstwy osadów poprzecinane są kominami wulkanicznymi. Świadczą one o mezozoicznym wulkanizmie i o uskokach tektonicznych związanych z orogenezą alpejską. Ostateczną rzeźbę ukształtował lądolód zlodowacenia środkowopolskiego[3].
Historia eksploatacji
edytuj
Koncesję na pole górnicze „Ciche Szczęście” na prawym brzegu doliny Prusickiego Potoku otrzymał Promnitz w 1861 r. W 1866 r., podjęto decyzję o rozpoczęciu wytopu kruszców w Leszczynie, gdzie zlokalizowano obiekty służące do produkcji kamienia miedziowego. Pokład margla miedzionośnego udostępniany był za pomocą czterech głównych sztolni, o wlotach zlokalizowanych na zróżnicowanej wysokości. Wśród nich znalazła się m.in. sztolnia Charakter oraz sztolnia tzw. stara – sztolnia Leszczyńska.Rozpoczęto drążenie kolejnej, piątej sztolni o wlocie położonym w niewielkiej odległości od koryta Prusickiego Potoku. Jej zadaniem miało być prawdopodobnie odwadnianie południowej części eksploatowanego w kopalni złoża. W kopalni wydobycie prowadzono w latach 1865–1882.[4]
Wytapiane rudy miały zawartość 1,3% miedzi. Wzbogacona ruda jako kamień miedziowy zawierała już ok. 20% miedzi i 16% srebra. Produkcja sięgała ok. 2000 kg miedzi rocznie przy zatrudnieniu 12 górników, 1 wytapiacza i 3 pracowników przy flotacji. W 1883 r. na skutek spadku cen miedzi produkcja stała się nieopłacalna, a kopalnię i hutę zamknięto[3].
Przypisy
edytuj- ↑ K. Maciejak, M. Maciejak, Górnictwo miedzi w niecce złotoryjskiej od średniowiecza do końca XIX w., [w:] P.P. Zagożdzon, M. Madziarz, Dzieje górnictwa- element europejskiego dziedzictwa kultury, „Hereditas Minariorum”, 2013.
- ↑ M. Kobylańska, M. Madziarz, Możliwości utworzenia podziemnej trasy turystycznej „Kopalnia Ciche Szczęście” w Leszczynie w świetle aspektów technicznych i ekonomicznych takiej inwestycji, [w:] P.P. Zagożdżon, M. Madziarz, Dzieje górnictwa- element europejskiego dziedzictwa kultury, 2002, ISBN 978-83-7493-747-4.
- ↑ a b E. Wiśniewski, T. Horoszko, Śladami dawnego górnictwa. Przewodnik turystyczny po Leszczynie, Wrocław: DZPK, 2013.
- ↑ M. Kobylańska, M. Madziarz, T. Stolarczyk, Możliwości i perspektywy wykorzystania kompleksu obiektów górniczych w Leszczynie do celów promocyjnych i turystycznych Starego Zagłębia Miedziowego, „Czasopismo Naukowo- Techniczne Górnictwa Miedzi” (nr 2 (83)), 2017.