Koza biała uszlachetniona

Koza biała uszlachetniona (polska biała uszlachetniona) – rasa kozy domowej charakteryzująca się krótkim, połyskującym, przylegającym do skóry włosem o białym umaszczeniu, a także wydatnym wymieniem o zazwyczaj kulistym kształcie. Zaliczana do typu wszechstronnie użytkowego. Została wyhodowana w Polsce w połowie XX wieku z białych kóz lokalnych uszlachetnionych kozłami ras saaneńskiej, czeskiej białej krótkowłosej i białej szlachetnej niemieckiej^[1]. Jej hodowla rozpoczęła się najwcześniej w województwie opolskim^[2]. Wraz z kozą barwną uszlachetnioną jest najpopularniejszą w Polsce rasą kóz.

Wygląd bardzo podobny do kóz rasy saaneńskiej. Głowa o prostym profilu, średniej długości, stosunkowo szeroka. Uszy ustawione do góry i skierowane do przodu. Ciało pokryte krótką i lśniącą sierścią^[3]. Wśród przedstawicieli obojga płci występują zarówno osobniki rogate, jak i bezrogie. U niektórych kóz tej rasy spotykane są dwa tzw. dzwonki na szyi oraz broda na żuchwie^[2].

Wydajność mleka w okresie laktacji wynosi średnio od 650 do 1000 kg (maksymalnie 1400 kg^[1]). Zawartość tłuszczu w mleku 3,3–3,8%, a białka 2,8–3,0%. Mleko kóz tej rasy zawiera mniej cholesterolu i więcej składników mineralnych (Ca, P, Mg) niż mleko kóz barwnych uszlachetnionych^[4].

Kozy tej rasy osiągają plenność 160–180%. Masa ciała kóz w wieku 3 lat wynosi 45–65 kg, a kozłów (w wieku 2 lat) 60–100 kg^[2]. Wysokość w kłębie sięga 70 cm u samic i 80 cm u samców^[1].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c J. Kaba, E. Bagnicka: Chów i hodowla kóz w Polsce. [dostęp 2013-03-22].
↑ ^a ^b ^c Rasy zwierząt gospodarskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 124. ISBN 978-83-01-16664-9.
↑ Tadeusz Szulc (red.): Chów i hodowla zwierząt. Wyd. 2. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2013, s. 662. ISBN 978-83-7717-148-6.
↑ Henryka Bernacka. Analiza produkcyjności kóz ras białej i barwnej uszlachetnionej oraz jakości ich mleka. „Rozprawy”. 127, 2008. Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. (pdf)

[Kaba-1] J. Kaba, E. Bagnicka: Chów i hodowla kóz w Polsce. [dostęp 2013-03-22].

[Nowicki-2] Rasy zwierząt gospodarskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 124. ISBN 978-83-01-16664-9.

[3] Tadeusz Szulc (red.): Chów i hodowla zwierząt. Wyd. 2. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2013, s. 662. ISBN 978-83-7717-148-6.

[Bernacka-4] Henryka Bernacka. Analiza produkcyjności kóz ras białej i barwnej uszlachetnionej oraz jakości ich mleka. „Rozprawy”. 127, 2008. Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. (pdf)

[1]

[2]

[3]

[4]