Księga robotów
Księga robotów – zbiór opowiadań Stanisława Lema. Po raz pierwszy wydany nakładem wydawnictwa Iskry w roku 1961[1].
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania | |
| Wydawca | |
Lista opowiadań edytuj
- DZIENNIKI GWIAZDOWE IJONA TICHEGO
- Przedmowa profesora Tarantogi
- Podróż jedenasta
- Podróż dwunasta
- Podróż czternasta
- Podróż dwudziesta druga
- Podróż dwudziesta trzecia
- Podróż dwudziesta czwarta
- Podróż dwudziesta piąta
- ZE WSPOMNIEŃ IJONA TICHEGO
- I - Profesor Corcoran
- II - Profesor Decantor
- III - Profesor Zazul
- IV - Fizyk Molteris
- Formuła Lymphatera
- Terminus
Opis opowiadań edytuj
Przedmowa profesora Tarantogi edytuj
Podróż jedenasta edytuj
Tichy zostaje wezwany na spotkanie w sprawie kosmicznej wagi. Po przybyciu na miejsce podróżnik poznaje historię buntu komputera pokładowego statku kosmicznego Bożydar II, który osiadł na niezamieszkałej planecie Procyona (określanej jako Kareliria) i stworzył społeczeństwo robotów. Towarzystwo ubezpieczeń, z którego usług korzystał Bożydar II, podjęło próby rewindykacji robotów, które - mimo wysłania licznych agentów - spełzły na niczym. Tichy decyduje się pomóc w rozwiązaniu zagadki Karelirii[2].
Podróż dwunasta edytuj
Pod wpływem opowieści profesora Tarantogi Tichy zdecyduje się polecić na planetę Amauropię. Na miejscu podróżnik spotyka Mikrocefali - istoty człekokształtne na niskim poziomie rozwoju. Korzystając z wynalazku Tarantogi, umożliwiającego spowolnienie lub przyspieszenie upływu czasu, Tichy obserwuje historię Mikrocefali od czasów prymitywnych plemion do powstania demokratycznego społeczeństwa[3].
Podróż czternasta edytuj
Po lekturze pożyczonej od profesora Tarantogi książki Tichy decyduje się polecieć na planetę Enteropię i tam zapolować na kurdla. Przygotowując się do wyprawy, podróżnik poznaje historię zamieszkującej Enteropię cywilizacji Ardrytów; jego zainteresowanie wzbudza jeden z elementów ardryckiej kultury, jakim są sepulki[4].
Nawiązania do Podróży czternastej znajdują się w Wizji lokalnej Stanisława Lema[5].
Podróż dwudziesta druga edytuj
Podróż dwudziesta trzecia edytuj
Podróż dwudziesta czwarta edytuj
Podróż dwudziesta piąta edytuj
I - Profesor Corcoran edytuj
Ijon Tichy opowiada gronu osób historię spotkania z profesorem Corcoranem. Wzbudziwszy zaufanie uczonego, podróżnik zostaje przez niego zaproszony do laboratorium. Tam Tichy poznaje sekret profesora: stworzone przez niego mózgi elektronowe, przekonane o tym, że są żywymi i czującymi istotami[6].
II - Profesor Decantor edytuj
Tichego odwiedza nieznajomy, który przedstawia mu się jako profesor Decantor, wynalazca duszy. W toku rozmowy Tichy zdaje sobie sprawę, że profesorowi udało się umieścić w krysztale świadomość człowieka, na wieczność pozbawioną kontaktu z jakimikolwiek bodźcami[7].
III - Profesor Zazul edytuj
Tichy błądzi w lesie w trakcie burzy. Szukając schronienia, trafia do domu profesora Zazula. Gospodarz dzieli z gościem opowieścią o jego eksperymentach nad klonowaniem istot żywych[8].
IV - Fizyk Molteris edytuj
Tichego odwiedza gość, przedstawiający się jako Molteris. Na oczach Tichego przeprowadza eksperyment, który udowadnia istnienie podróż w czasie. Wizyta fizyka miała na celu nakłonienie Tichego do sfinansowania dalszych prac nad wehikułem czasu. Tichy i Molteris wspólnie wpadają na pomysł: fizyk uda się trzydzieści lat w przyszłość, by poznać tożsamość osób, które wsparły finansowo Molterisa[9].
Formuła Lymphatera edytuj
Bohater tytułowy - Ammon Lymphater - opowiada anonimowemu słuchaczowi historię swojego odkrycia. Lymphater, studiując cybernetykę i teorię informacji, zainteresował się fenomenem, w ramach którego owady (zwłaszcza mrówki) wydają się od razu posiadać niezbędną do życia wiedzę, instynkty itp. informacje. Owocem jego prac jest formuła, z pomocą której możliwe byłoby stworzenie istoty, będącej w stanie zdobyć natychmiastową wiedzę o wszechświecie[10].
Terminus edytuj
Pirx obejmuje dowództwo statku kosmicznego. Na jego pokładzie odkrywa robota o imieniu Terminus, którego losy związane są z katastrofą, jakiej doznała lata temu załoga statku.
Adaptacje edytuj
- Profesor Zazul (film telewizyjny z 1968 r. w reżyserii Marka Nowickiego i Jerzego Stawickiego) - na podstawie III - Profesor Zazul[11],
- Przypadek Ijona Tichego (spektakl Teatru Telewizji z 1999 r. w reżyserii Lecha Raczaka) - na podstawie I - Profesor Corcoran[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Księga Robotów | Stanisław Lem [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 57-98.
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 99-110.
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 135-164.
- ↑ Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2022-12-12].
- ↑ Huncwot.com, Dziwne skrzynie profesora Corcorana - Kwartalnik Przekrój [online], przekroj.pl [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 24-40.
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 40-51.
- ↑ Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 52-65.
- ↑ "Formuła Lymphatera" Stanisława Lema - zapomniana opowieść o Ijonie Tichym?
- ↑ Profesor Zazul [online], FilmPolski [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ Przypadek Ijona Tichego [online], FilmPolski [dostęp 2022-12-12] (pol.).