L’Enrico
L'Enrico – epos bohaterski włoskiej poetki Lucrezii Marinelli[1], wydany po raz pierwszy w 1635 roku[1]. Opowiada on dzieje czwartej wyprawy krzyżowej, dowodzonej przez weneckiego dożę Enrica Dandola, która zdobyła Bizancjum[2].
Charakterystyka ogólna edytuj
L'Enrico ovvero Bisanzio Acquistato (Henryk, albo Bizancjum zdobyte) jest dziełem o znacznych rozmiarach. Składa się z dwudziestu siedmiu pieśni[2]. Tym samym zalicza się do największych utworów epickich.
Forma edytuj
L'Enrico został napisany oktawą[1][2], czyli strofą ośmiowersową rymowaną abababcc[3], będącą formą typową dla włoskiej epiki okresu renesansu i baroku. Strofa ta była wówczas powszechnie wykorzystywana przez poetów włoskich, a za ich przykładem również hiszpańskich i portugalskich, w eposach i poematach. Po mistrzowsku posługiwali się nią między innymi Luigi Pulci, Matteo Maria Boiardo, Ludovico Ariosto, Torquato Tasso, Alonso de Ercilla y Zúñiga i Luís de Camões[4]. U schyłku renesansu oktawa trafiła do Polski za sprawą Sebastiana Grabowieckiego i Piotra Kochanowskiego[5][6].
Feminizm autorki edytuj
Lucrezia Marinella była kobietą niezależną, która próbowała współzawodniczyć z mężczyznami w dziedzinie dotąd dla nich zastrzeżonej[2], mianowicie wielkiej epiki bohaterskiej. Jakkolwiek tematem eposu są orężne czyny weneckiego dowódcy, poetka równoważy jego dokonania, kreując pełnowymiarowe postacie kobiece.
Przekład edytuj
L'Enrico był utworem szerzej nieznanym światowej publiczności. Ten stan zmienił się wraz z opublikowaniem przez Marię Galli Stampino prozatorskiego przekładu eposu na język angielski.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Paolo Zaja: Marinelli, Lucrezia, w: Dizionario biografico. treccani.it. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).
- ↑ a b c d Paola Malpezzi Price, Christine Ristaino: Lucrezia Marinella and the "querelle Des Femmes" in Seventeenth-century Italy. books.google.pl. s. 80. [dostęp 2016-11-16]. (ang.).
- ↑ ottava rima, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-11-16] (ang.).
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 150-151. ISBN 83-900829-6-9.
- ↑ Barbara Otwinowska: "Dookoła Piotra Kochanowskiego przekładu "Jerozolimy wyzwolonej" /sprawa oktawy/", Maria Dłuska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970: [recenzja Biuletyn Polonistyczny 13/38, 95]. bazhum.muzhp.pl, 1970. [dostęp 2016-11-16]. (pol.).
- ↑ Bogdan Walczak: Gofred abo Jeruzalem wyzwolona. Komentarz fililogiczny. verbasacra.pl. [dostęp 2016-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-16)]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- L'Enrico ovvero Bisanzio acquistato di Lucrezia Marinella, Giuseppe Antonelli, Venezia. books.google.pl, 1844. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).
- Lucrezia Marinella: Enrico, or Byzantium Conquered. A Heroic Poem. Eduited and translated by Maria Galli Stampino. Chicago: The University of Chicago Press, 2009. ISBN 978-0-226-50548-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Niccolò Zorzi: Niceta Coniata fonte dell’ Enrico, ovvero Bisanzio acquistato (1635) di Lucrezia Marinella. openstarts.units.it. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).