Lac d’Émosson

Lac d’Émosson (pol. Jezioro Émosson) – zbiornik zaporowy w szwajcarskich Alpach, w kantonie Valais. Powstał przez przegrodzenie potoku Barberine zaporą wodną Émosson.

Lac d’Émosson

Zbiornik Émosson z lotu ptaka
Położenie
Państwo	Szwajcaria
Lokalizacja	Valais
Wysokość lustra	1930 m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	3,27 km²
Wymiary • max długość • max szerokość	4,6 km 1,45 km
Głębokość • maksymalna	161 m
Objętość	227 mln m3
Położenie na mapie Valais Lac d’Émosson
Położenie na mapie Szwajcarii Lac d’Émosson
46°04′14″N 6°55′19″E

Mapka zbiornika Émosson

Zbiornik Émosson

Położenie

Znajduje się w granicach gmin Finhaut (część południowa z zaporą) i Salvan (część północna) w dytrykcie Martigny, w odległości niespełna 12 km (w linii prostej) na południowy zachód od miasta Martigny. Leży w grupie górskiej zwanej Massif du Giffre, należącej do Prealp Sabaudzkich. Szczyty, otaczające dolinę w której funkcjonuje zbiornik, wznoszą się na wysokości od 2500 do ponad 3000 m n.p.m. Najwyższym jest Grand Ruan (3056 m n.p.m.), znajdujący się na północ od zbiornika.

Budowa zapory i zbiornika zaporowego Émosson spowodowały zalanie plateau d’Émosson – doliny o względnie płaskim dnie położonym na wysokości ok. 1780 m n.p.m., u zbiegu potoków Barberine (spływającego wówczas od północy, spod niedalekiej zapory Barberine) oraz Nant de Dranse (spływającego z południowego zachodu, spod zapory Vieux Émosson). Postępujące wypełnianie zbiornika spowodowało zalanie zapory Barberine. Gdy zbiornik jest maksymalnie wypełniony, jego lustro znajduje się 42 m ponad koroną tej dawnej zapory. Gdy poziom wypełnienia zbiornika Émosson jest niski, korona zapory Barberine wyłania się z wody.

Charakterystyka

Długość zbiornika wynosi ok. 4,6 km, maksymalna szerokość od 1 km w górnej części (w strefie dawnego zbiornika Barberine) do 1,45 km w dolnej. Przy maksymalnym poziomie wody w zbiorniku (poziom lustra na 1930 m n.p.m.) powierzchnia lustra wody wynosi 3,27 km², a objętość zgromadzonej wody ok. 227 mln m³. Powierzchnia zlewni zbiornika (po uwzględnieniu aportów zewnętrznych – p. niżej) wynosi 183,16 km².

Zbiornik, całkowicie należący do Szwajcarii, akumuluje jednak również wody pochodzące z terenu Francji. Dostarczane podziemnymi sztolniami, trafiają do niego nie tylko wody z sąsiedniej doliny Bérard, ale także te, które spływają spod lodowców Glacier d’Argentière i Glacier du Tour, położonych już po drugiej stronie wododziałowej przełęczy Montets, i należące już do dorzecza rzeki Arve. Wody spod lodowców dopływają do zbiornika przez cały rok, choć np. spod lodowca Argentière latem dopływa do 15 m³/s, a zimą jedynie 0,2 – 1,0 m³/s. Wykorzystujące je przedsiębiorstwo hydroenergetyczne jest spółką szwajcarsko-francuską, której działalność zainaugurowano w 1976 r.

Znaczenie energetyczne

Zbiornik powstał jako zbiornik retencyjny, którego wody przeznaczono do produkcji energii elektrycznej, jednak przy samej zaporze nie wybudowano elektrowni wodnej. Wodę ze zbiornika poprowadzono podziemnymi sztolniami do elektrowni w Vallorcine w dolinie Eau Noire, a następnie do niżej położonej elektrowni Le Bâtiaz w Martigny.

Nowe zadanie

Aktualnie zapora wraz z istniejącym przy niej zbiornikiem stanowią istotne ogniwo wybudowanego w latach 2008-2021 zespołu energetycznego, którego głównym elementem jest elektrownia szczytowo-pompowa Nant de Drance. Hala maszyn znajduje się na głębokości ponad 500 m pod ziemią, w podziemnej kawernie usytuowanej na zachód od zapory. Zbiornik Émosson pełni dla elektrowni funkcję zbiornika dolnego, a zbiornik Vieux Émosson – zbiornika górnego.