Leonarda da Vinci wspomnienie z dzieciństwa
Leonarda da Vinci wspomnienie z dzieciństwa (niem. Eine Kindheitserinnerung des Leonardo da Vinci[1]) – psychobiografia włoskiego artysty renesansowego Leonarda da Vinci napisana przez Sigmunda Freuda. Pierwsze wydanie pracy ukazało się w 1910 r[2]. Freud odniósł swoje spostrzeżenia do wiedzy o wychowaniu Leonarda. W 1910 r. naukowiec miał dostęp do mniejszej liczby źródeł na ten temat, niż znamy ich obecnie. Jego opinia o artyście została oparta na zeznaniach katastralnych Antonia da Vinci, dziadka Leonarda[3].
Treść edytuj
Autor prowadził w dziele analizę psychiki artysty między innymi na podstawie sporządzonych przez niego opisów snów. Stwierdził, że sny Leonarda zawierają zakodowane podświadome znaczenia i wspomnienia. Uważał, że rozwiązaniem do często powtarzającego się u Leonarda snu o sępie są uczucia, jakimi darzył matkę. Sugerował, że sęp wtykający ogon w usta dziecka jest wspomnieniem karmienia piersią[3].
Freud pisał, że Leonardo spędził pierwsze lata dzieciństwa z rodzoną matką. Twierdził, iż podczas tego ważnego dla rozwoju dziecka okresu ugruntowało się w nim przekonanie o obcości ojca. Na tej podstawie wydedukował, iż fantazja o sępie wskazuje na napięcie między świadomością posiadania matki i zagrożeniem ze strony ojca oraz przygotowuje podwaliny pod przyszłe emocje[4].
Naukowiec wskazywał na znaczenie faktu, że ojciec Leonarda zmarł w 1504 r., czyli blisko daty powstania zapisku o śnie na temat sępa[4].
W interpretację Freuda wdała się pewna nieścisłość, wynikająca z wcześniejszego niedokładnego tłumaczenia[3]. Freud korzystał z niemieckiego wydania powieści Leonardo da Vinci Dmitrija Mereżkowskiego. Rosyjska nazwa kani (коршун) przetłumaczono na Geier (sęp)[5]. Słowo to oznacza ptaka kanię (małego drapieżnego ptaka podobnego do jastrzębia, powszechnego w rejonie Vinci), a nie sępa. W związku z tym część interpretacyjna dotycząca charakterystycznego kształtu zwierzęcia i odwołań kulturowych dotyczących postaci sępa w kulturze i mitologii traciła sens[3].
Krytyka edytuj
Krytycy analizy Freuda zarzucali mu, że opierając się o bardzo niepewne źródła historyczne stworzył spekulacje psychologiczne[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 46.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 46–47.
- ↑ a b c d Nicholl 2006 ↓, s. 47.
- ↑ a b c Nicholl 2006 ↓, s. 48.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 525.
Bibliografia edytuj
- Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.