Lewiatan w wystroju malarskim synagog

Lewiatan w wystroju malarskim synagog – jeden z wielu motywów wystroju malarskiego synagogi, symbolizujący nadejście czasów mesjańskich.

Lewiatan w synagodze w Niebylcu. W tym przypadku został okolony inskrypcją Ps 104, 26

W Polsce popularnie stosowane od XVII wieku, głównie w bożnicach drewnianych. Najstarszy wariant to okolony Lewiatanem widok miasta - wyobrażenie mesjańskiej Jerozolimy. Taki rodzaj przedstawienia nie zachował się. Najpopularniejszym wariantem jest długa ryba zwinięta w okrąg, ukazana na tle wody. Lewiatan był tradycyjnie umieszczany na sklepieniu bimy lub na suficie sali modlitewnej, rzadziej na ścianach.

Synagogi z zachowanym lewiatanem w Polsce

• Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej - umieszczony na sklepieniu sali modlitewnej.
• Wielka Synagoga w Kraśniku - umieszczony na ścianie zachodniej.
• Synagoga w Łańcucie - umieszczony na sklepieniu bimy.
• Synagoga w Niebylcu - umieszczony na sklepieniu bimy.
• Synagoga w Sandomierzu - umieszczony wokół okulusa na ścianie wschodniej.
• Synagoga w Strzyżowie - umieszczony na sklepieniu bimy.

Bibliografia

• Andrzej Trzciński, Zachowane wystroje malarskie bożnic w Polsce, Studia Judaica 4: 2001 nr 1-2(7-8) s. 67-95