Lison (rzeka)
Lison – rzeka we Francji, w regionie Franche-Comté, w departamencie Doubs. Należy do zlewiska Morza Śródziemnego i do dorzecza Rodanu. Ma swoje źródło w gminie Nans-sous-Sainte-Anne, przepływa kolejno przez, Saraz, Éternoz, Myon, Échay, Cussey-sur-Lison, Lizine i w końcu na terenie gminy Cussey-sur-Lison[1] wpada do rzeki Loue[2]. Jej długość wynosi 25,37 km[1].
Źródło rzeki, w formie wodospadu wypływającego z jaskini, jest popularną atrakcją turystyczną, która była zagrożona industrializacją pod koniec XIX wieku, a jej ochrona przyczyniła się do rozwoju ruchu ochrony przyrody we Francji[3].
W 1899 roku właściciel znajdującego się w pobliżu młyna (jego pozostałości są widoczne do dziś[4]) planował ujęcie wody powyżej wodospadu i skierowanie jej rurociągiem na urządzenia młyńskie. Ponieważ źródło było własnością komunalną, mieszkańcy Nans-sous-Sainte-Anne zmobilizowali się i zwrócili się z apelem do miejscowego deputowanego, Charlesa Beauquiera, znanego już wówczas jako działacz zaangażowany w ochronę przyrody i krajobrazu. Przy jego poparciu ostatecznie wygrali oni w 1902 r. batalię sądową o źródło. Wykorzystując prawne zwycięstwo w procesie o źródło Lison Ch. Beauquier doprowadził do uchwalenia 21 kwietnia 1906 r. pierwszej francuskiej ustawy o ochronie środowiska, znanej później jako „prawo Beauquiera”.
Źródło Lison jest tematem kilku obrazów Gustave’a Courbeta, z których co najmniej jeden został namalowany na miejscu[5][6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Le Lison. Service de l'administration nationale des données et référentieles sur l'eau (Sandre). [dostęp 2023-11-07]. (fr.).
- ↑ Rousset, Alphonse (1863). Géographie du Doubs. Paris: Librarie Classique de Paul Dupont. p. 11.
- ↑ Book Reviews, „Environment and History”, 14 (2), 2008, s. 309–313, DOI: 10.3197/096734008x303782, ISSN 0967-3407 [dostęp 2023-03-22].
- ↑ Sentiers de découverte Mont d'Or - Chasseron et alentours, Office de Tourisme de Pontarlier, Office du Tourisme et du Thermalisme d'Yverdon-les-Bains et environs (folder), styczeń 2004 (fr.).
- ↑ Mary G. Morton, Courbet and the modern landscape, Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2006, ISBN 0-89236-836-5, OCLC 61151583 [dostęp 2023-03-22].
- ↑ PETRA TEN-DOESSCHATE CHU, Showing Making in Courbet’s The Painter’s Studio, RACHEL ESNER, SANDRA KISTERS, ANN-SOPHIE LEHMANN (red.), The Studio from Turner to Tacita Dean, Amsterdam University Press, 2013, s. 62–72, ISBN 978-90-8964-507-4, JSTOR: j.ctt6wp7vb.8 [dostęp 2023-03-22].