Młyn w Brzeskach
Młyn Brzeskach (także Młyn "Krzywda") – drewniany młyn wodny nad Grabią wybudowany ok. 1867, znajdujący się w Brzeskach, w gminie Sędziejowice, w województwie łódzkim.
 Młyn w Brzeskach w 2024 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Brzeski |
| Adres |
Brzeski 86 |
| Ukończenie budowy |
ok. 1867 |
Położenie na mapie gminy Sędziejowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu łaskiego  | |
 51°30′57,276″N 18°58′45,055″E/51,515910 18,979182
| |
Historia miejsca
edytujMłyny w tej lokalizacji istniały od niepamiętnych czasów. Były wymieniane w źródłach w drugiej połowie XVI w. Na drugim tj. lewym brzegu Grabi znajdował się drugi młyn, tzw. przemysłowy lub handlowy, który spłonął w pożarze przed I wojną światową (być może w 1905 r.).[1]
Obecny młyn
edytujObecnie istniejący młyn został wybudowany w latach 60. XIX w., być może w 1867 r. na prawym brzegu Grabi. Początkowo poruszany był kołem wodnym i był wyposażony w kamienie młyńskie (początkowo śląskie, a następnie francuskie). Ok. 1918 r. zainstalowano turbinę wodną, a 1933 r. - pierwszą parę walców. W okresie międzywojennym pełnił funkcję młyna gospodarczego i pracował na potrzeby mieszkańców okolicznych miejscowości. Jego moc przemiałowa wynosiła wówczas ok. 2 ton zboża na dobę. W okresie II wojny światowej został częściowo zniszczony przez pożar a następnie odbudowany. W 1956 r. został upaństwowiony. W okresie PRL (lata 70.) należał do Gromadzkiej Rady Narodowej w Sędziejowicach.[1] Budynek ulegał kilkakrotnie przebudowom. Obecnie jest budynkiem jednopiętrowym z nadbudówką i dachem dwuspadowym.[1] Zachowały się ślady po dawnej motorowni. Jest nieczynny od lat 70. Budynek został odnowiony i posiada małą elektrownię wodną.[2][3][4]
Młyn w Brzeskach jest wymieniany jako atrakcja turystyczna. W sąsiedztwie młyna przebiegają pieszo-rowerowe szlaki turystyczne: Szlak Młynów nad Grabią[5] i Szlak osad młyńskich i ekofarm nad Grabią[4], a także szlak kajakowy.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Brzeski, [w:] Władysław Baranowski, Katalog zabytków budownictwa przemysłowego w Polsce. T. IV, Województwo łódzkie. Z. 5, Powiaty Bełchatów i Łask, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich ; Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 27.
- ↑ Tomasz Dronka, Janusz Ziarnik, W dolinie Grabi, [Brak miejsca]: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, 1995, s. 17.
- ↑ Andrzej Michałowski, Młyny nad Grabią, „Wędrownik : kwartalnik krajoznawczy RPK PTTK w Łodzi” (nr III (397)), 2008, s. 21-26.
- ↑ a b Szlak osad młyńskich nad Grabią nagrodzony europejskim certyfikatem [online], Nasze Miasto Łask, 20 kwietnia 2021 [dostęp 2024-07-25].
- ↑ Trasa 7.1. Szlak MŁYNÓW NAD GRABIĄ [online], Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze [dostęp 2024-07-25].
Linki zewnętrzne
edytuj- Młyn wodny "Krzywda" (Brzeski) [w:] Fotopolska [online] [dostęp 2024-07-25]
- Brzeski, młyn Krzywda [w:] Dziedzictwo kulturowe województwa łódzkiego [online] [dostęp 2024-07-25]