Młyn w Nowych Kozubach
Młyn w Nowych Kozubach – drewniany młyn wodno-elektryczny nad Grabią wybudowany ok. 1920, znajdujący się w Nowych Kozubach, w gminie Sędziejowice, w województwie łódzkim[1].
 Młyn w Nowych Kozubach w 2024 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Nowe Kozuby |
| Ukończenie budowy |
ok. 1920 |
| Ważniejsze przebudowy |
1966 |
Położenie na mapie Polski  | |
 51°29′41,680″N 18°59′04,348″E/51,494911 18,984541
| |
Historia miejsca
edytujWedług lokalnej tradycji młyny w tej lokalizacji istniały od bardzo dawna. Poprzednikiem obecnego młyna był drewniany młyn parterowy poruszany kołem wodnym i wyposażony w kamienie śląskie, a następnie francuskie. Obiekt ten został zniszczony przez powódź pod koniec I wojny światowej lub tuż po jej zakończeniu.[1]
Obecny młyn
edytujObecnie istniejący młyn został wybudowany w miejscu po zniszczonym młynie ok. 1920 r. jako budynek jednopiętrowy, drewniany, z dachem dwuspadowym krytym papą. Początkowo poruszany był kołem wodnym i był wyposażony w 2 pary kamieni francuskich, żubrownik, perlak i jagielnik. W latach 30. zainstalowano turbinę wodną i zastąpiono jedną parę kamieni walcami. W okresie międzywojennym moc przemiałowa młyna wynosiła ok. 1 t zboża na dobę. Młyn był czynny z krótkimi przerwami w okresie II wojny światowej. W 1947 r. zastąpiono drugą parę kamieni młyńskich walcami. W latach 1949-1956 młyn był nieczynny, po czym podjął ponownie pracę. W 1966 r. przeszedł przebudowę, podczas której m. in. został podwyższony o ok. 70 cm. W okresie PRL (lata 70.) stanowił własność prywatną.[1] Ok. 1992 r. dokonano odbudowy zniszczonych urządzeń piętrzących wodę.[2] W 2008 r. był czynny i wyposażony w małą elektrownię wodną utworzoną w dawnej turbinowni z białej cegły.[3][4]
Młyn w Nowych Kozubach jest wymieniany jako atrakcja turystyczna. W jego sąsiedztwie przebiega Szlak Młynów nad Grabią[5] oraz szlak kajakowy[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kozuby Nowe, [w:] Władysław Baranowski, Katalog zabytków budownictwa przemysłowego w Polsce. T. IV, Województwo łódzkie. Z. 5, Powiaty Bełchatów i Łask, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich ; Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 32-33.
- ↑ Powiat Łaski : zabytki i atrakcje turystyczne, Łask: Starostwo Powiatowe, [ok. 2008], s. [21].
- ↑ Andrzej Michałowski, Młyny nad Grabią, „Wędrownik kwartalnik krajoznawczy RPK PTTK w Łodzi” (nr III (397)), 2008, s. 21-26.
- ↑ Zabytki [online], Powiat łaski : samorządowy portal internetowy [dostęp 2024-07-24].
- ↑ Trasa 7.1. Szlak MŁYNÓW NAD GRABIĄ [online], PTTK [dostęp 2024-07-24].
- ↑ Szlak kajakowy - rzeka Grabia [online], Włocławski Klub Wodniaków [dostęp 2024-07-24].
Linki zewnętrzne
edytuj- Drewniany młyn w Nowych Kozubach [w:] Portal Turystyki Aktywnej [online] [dostęp 2024-07-24]
- Młyn w Nowych Kozubach [w:] Polska Niezwykła [online] [dostęp 2024-07-24]