MK PZKO Karwina-Frysztat
MK PZKO Karwina-Frysztat – miejscowe koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego jest organizacją społeczną. Prowadzi działalność kulturalno-oświatową w ramach polskiej mniejszości narodowej w Karwinie – Frysztacie w celu zachowania tradycji przodków dla następnych pokoleń.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Miejscowość |
Karwina-Frysztat |
| Rozpoczęcie budowy |
Rok 1975 |
| Ukończenie budowy |
Rok 1976 |
| Ważniejsze przebudowy |
Lata 2016-2022 |
| Pierwszy właściciel |
MK PZKO Karwina-Frysztat |
| Obecny właściciel |
MK PZKO Karwina-Frysztat |
Położenie na mapie Karwiny  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |
 49°51′08,4″N 18°32′42,9″E/49,852333 18,545250
| |
Początki edytuj
Miejscowe koło PZKO w ówczesnym Frysztacie powstało dnia 22 listopada 1947 na walnym zebraniu (obecnych 95 osób) z inicjatywy komitetu założycielskiego kierowanego przez dyrektora frysztackiej polskiej szkoły Jerzego Rusnoka. W skład zarządu koła weszli również m.in. Paweł Kukucz – wiceprezes, Franciszek Chowaniec – sekretarz, Karol Pieczka – skarbnik i dalszych dziesięć osób.
Historia siedziby miejscowego koła edytuj
Koło działało kolejno w lokalach Domu Stalina (byłego Polskiego Domu Katolickiego) do roku 1957, potem po przejęciu domu przez miasto w świetlicy Dom Przyjaźni- Družby. Od roku 1969 po przejęciu budynku przez kopalnię CSA (czechosłowackiej Armii) i perturbacjach z wynajmem świetlicy przeniesiono działalność koła do drewnianego budynku w parku B. Smetany za polskim przedszkolem. Siedziba nie odpowiadała potrzebom koła, więc zdecydowano się wybudować własny Dom PZKO. Prace rozpoczęto w październiku 1975 roku. Członkowie koła odpracowali w czynie społecznym przy budowie 23 000 godzin. Wartość Domu PZKO oceniono wtedy na 1 560 000 koron. Uroczyste otwarcie nowego Domu PZKO odbyło się 12.12.1976. Renowację Domu PZKO przeprowadzono w latach 2012–2022. Obejmowała ona przebudowę i unowocześnienie wnętrz, odnowę zewnętrznych elementów łącznie z ociepleniem budynku, dobudowanie i tarasu ogrodowego oraz kultywację ogrodu. Aktualna nazwa domu to Dom Polski PZKO.
Zespoły i formy działalności koła w okresie 1947–1997 roku edytuj
- Początek działalności koła jest związany z chórem męskim Hejnał (rok załołenia 935) prowadzonym dyrygentami Karolem Gąsiorem i Franciszkiem Chowańcem. W roku 1964 doszło do połączenia z chórem Echo z Karwiny Doły. Chór przez 30 lat prowadził inż. Józef Foltyn.
- Od roku 1947 istniał w Kole chór mieszany OLZA pod batutą Franciszka Chowańca. W roku 1958 połączył się z chórem mieszanym PZKO z Karwiny-Nowego Miasta tworząc chór Przyjaźń pod kierownictwem prof. Józefa Wierzgonia.
- W latach 1954–1956 pracował w kole chór żeński KALINA, który był reaktywowany w roku 1984 pod batutą pana Otokara Winklera.
- Małe zespoły – trio żeńskie, kwartet męski i Wesoła Siódemka .
- Zespół taneczny działał w latach 1949–1960 pod kier. Wandy Gąsiorowej. W roku 1960 wszedł w skład zespołu Górnik.
- Zespół teatralny działał od roku 1950 do roku 1960 i wystawił szereg sztuk jak np. ”Zbójnik Śląski” (K. Berger), „Pieją koguty” (J. Bałtuszic)
- Zespół Kobiet – niezwykle aktywna grupa członkiń koła od początku założenia organizacji PZKO. Panie organizowały kursy gotowania, szycia, zapewniały pieczenie ciastek na bale, wyrób kotylionów i dalszych produktów do stoisk na imprezach koła. W roku 1968 powstał Klub Kobiet aktywnie działający do dziś. Długoletnimi kierowniczkami Klubu były panie Wanda Kondziołka , Ewa Zolich i Danuta Wałoszek. Osobnym rozdziałem działalności Klubu były wystawy tematyczne jak np. „Tradycja i teraźniejszość (1978)”, „Wszystko dla dzieci i domu (1992)”, Czas wspomnień (1993 )”, Oczka zwykłe i niezwykłe (1995)”.
- Kółko dyskusyjne powstało w roku 1955 z inicjatywy Jana Kruciny, Jerzego Rusnoka i Leopolda Wałoszka. Organizowano wykłady, prelekcje i dyskusje na aktualne tematy. Od roku 1973 istnieje jako Klub Propozycji.
- Klub Młodych działał od roku 1968 do roku 1980. Jego członkowie organizowali spotkania, występy zespołów młodzieżowych z Zaolzia i Polski. W latach 80. byli znani z sukcesów sportowych (piłka nożna, szachy, bilard, tenis stołowy).
Współczesność (od roku 1997) edytuj
a) Zespoły:
- Chór męski Hejnał-Echo pod batutą mgr. Andrzeja Szyji od lat utrzymuje tradycję śpiewu chóralnego we Frysztacie
- Chór żeńsku Kalina prowadzony dyrygenten Otokarem Winklerem zakoćczył działalność w roku 2019 ?
- Teatrzyk Bez Kurtyny[1] to amatorski zespół teatralny działający pod kierownictwem Bogdany Najderod roku 2018
b) Kluby:
- Klub Młodych – reanimowany w roku 2010 pracuje na rzecz środowiska polskiego we Frysztacie
- Klub Kobiet – działa bez przerwy od 1947 roku. Panie tworzą zaplecze organizacyjne wszystkich imprez koła.
- Klub Propozycji organizuje spotkania tematyczne
- Kluby Średniaka u Seniora to spotkania, dyskusje na aktualne tematy, pomoc techniczna przy Domu PZKO i przekazywanie doświadczeń młodzieży
- Klub Sportowca organizuje życie sportowe w Kole i aktywny udział członków w imprezach sportowych na naszym terenie
c) Stałe, tradycyjne imprezy:
- Bal Polski
- Powitanie wiosny
- Dzień Matki
- Festiwal Dolański Gróm[2] – od roku 2010 sztandarowa czerwcowa impreza koła – festiwal zespołów rockowych o zasięgu międzynarodowym (Lady Pank, Citron, Harlem, Lombard, Chinaski, Perfect i wiele dalszych zespołów)
- Świniobicie
- Spotkanie przy choince
Liczebność bazy członkowskiej rosła, osiągając maksimum początkiem lat osiemdziesiątych ub. stulecia. Było to m.in. związane z zanikiem zasiedlonych części Karwiny. Od tego czasu ilość członków koła stopniowo maleje.
Rok Ilość członków
1947 95
1972 725
1982 822
2000 559
2010 423
2020 344
Przypisy edytuj
- ↑ Teatrzyk Bez Kurtyny :: [online], www.pzkokarwina.cz [dostęp 2023-05-07].
- ↑ Festiwal Dolański GRÓM [online], www.grom.cz [dostęp 2023-05-07].
Linki zewnętrzne edytuj
Bibliografia edytuj
- Głos Ludu nr 150 z dnia 14.12.1976, s. 3
- ZWROT nr1/2020
- ZWROT nr.6/2023, art. Klub Młodych Karwina-Frysztat (s.18-21)
- Leksykon PZKO 1997, s.93-95 wyd.ZG PZKO, Cz.Cieszyn
- PZKO w roku2007-aneks do leksykonu s.37, ISBN 978-80-254-0121-7
- Kroniki MK PZKO Karwina-Frysztat
- Kolektyw, Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej, Frysztat - Zenon Jasiński T. III/131