Maciej Marusik pseud. Mietek (ur. 24 lutego 1900 we wsi Janinów w powiecie brzezińskim, zm. 6 czerwca 1944[1]. we wsi Szynkowce w okręgu baranowickim na Białorusi) – działacz komunistyczny, partyzant sowiecki na Białorusi.

Syn Ludwika i Małgorzaty, robotnik w Fabryce Celulozy i Papieru we Włocławku, w 1926 wstąpił do Komunistycznej Partii Polski (KPP) we Włocławku. Członek Komitetu Dzielnicowego (KD), następnie Komitetu Okręgowego (KO) i Egzekutywy KO KPP Kutno-Włocławek. Na polecenie władz KPP wstąpił do legalnej PPS-Lewicy i był jej aktywnym działaczem. Członek rad nadzorczych we włocławskiej Kasie Chorych i Spółdzielni Spożywców, agitator na rzecz listy "Jedności Robotniczo-Chłopskiej" przed wyborami 1928, organizator wiecu chłopskiego w 1928 i wiecu 1-majowego 1930, członek komitetu fabrycznego podczas strajku 1930, uczestnik II Kongresu PPS-Lewicy 1931, wielokrotnie aresztowany i więziony za działalność komunistyczną. Od 1933 działał w Warszawie jako członek KO warszawa-Lewa Podmiejska. Działał też w Rzeszowie. Od jesieni 1939 w ZSRR, deputowany do Rady Miejskiej w Białymstoku. Po napaści Niemiec na ZSRR 1941 schwytany przez Niemców i osadzony w obozie w Drozdach, skąd uciekł i w marcu 1942 wstąpił do oddziałów partyzantki sowieckiej, walcząc w oddziale "Mstitiel" i "Narodnyje Mstitieli" w okręgu mińskim. Brał udział w wielu akcjach bojowych - kolejowych i drogowych, oraz w walkach z niemieckimi oddziałami karnymi. Członek WKP(b). Od 1943 partyzant oddziału im. Leninowskiego Komsomołu, następnie brygady o tej samej nazwie, dowódca oddziału specjalnego. Działacz ZPP. Zginął przypadkowo zastrzelony prawdopodobnie przez patrol VII batalionu 77 pp AK[2]. Był odznaczony sowieckim Medalem Partyzanckim oraz, pośmiertnie, Orderem Czerwonej Gwiazdy. Pozostawił żonę i 3 córki. Igor Newerly upamiętnił go w książce "Pamiątka z Celulozy" (1952).

Przypisy

edytuj
  1. Boradyn podaje datę śmierci Macieja Marusika 3 czerwca 1944. W: Zygmunt Boradyn: Niemen rzeka niezgody. Warszawa: Rytm, 1999, s. 215.
  2. Zygmunt Boradyn: Niemen rzeka niezgody. Rytm, 1999, s. 215. ISBN 83-87893-08-0.

Bibliografia

edytuj
  • Polski Słownik Biograficzny t. XX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
  • Zygmunt Boradyn: Niemen rzeka niezgody. Wyd. 1. Warszawa: RYTM”, 1999, s. 334. ISBN 83-87893-08-0. (pol.).
  • E. Jazykowicz, M. Juchniewicz, P. Lipiło, T. Stępniowski: W jednym szeregu. Wyd. 1. Warszawa: MON”, 1969, s. 474. (pol.).
  • Mieczysław Juchniewicz: Polacy w radzieckim ruchu podziemnym i partyzanckim 1941-1944. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej”, 1973, s. 476. (pol.).