Maj (tradycja śląska)
Maj (śl. moj) – ozdobione wysokie drzewo iglaste, któremu pozostawiano jedynie zielony wierzchołek, a resztę gałęzi obcięto i zdjęto korę (było wykorzystywane w słowiańskim zwyczaju zwanym stawianiem maja).
Dzień |
1. maja |
---|---|
Państwa |
Czechy, Polska, Słowacja |
Typ święta |
Ludowe |
Znaczenie |
Zaloty |
Inne nazwy |
Moj |
Historia
edytujKawalerzy stawiali maje późnymi wieczorami przed domem niezamężnych dziewcząt. Inicjatorem jego postawienia był zawsze kawaler, który chodził na zaloty do danej dziewczyny, czyli jej galan (narzeczony). Należało przez cały miesiąc pilnować drzewa, szczególnie nocą by moj nie został skradziony lub zniszczony przez zazdrosnych zalotników. Mogli oni moje ukraść albo ściąć, co mogło zostać odebrane jako znieważenie danej dziewczyny.
Opis Maja
edytujWierzchołek drzewa zwykle ozdabiano kolorowymi wstążkami, wykonanymi najczęściej z papieru krepowego. Pod wierzchołkiem zawieszano duży wieniec na mocnych sznurach lub drutach, zrobiony z gałązek świerkowych, również zdobiony kolorowymi wstążkami zwisającymi w dół. Udekorowane maje powinny dotrwać do Zielonych Świątek[1] (dzień Zesłania Ducha Świętego). Wówczas były ścinane przez chłopców, którzy je stawiali, a z pozostałych kawałków rozpalano ognisko, przy którym bawiono się do rana.
Znaczenie
edytujDrzewo majowe ustawione 1 maja[2] przed domem młodej kobiety było dla niej wielkim wyróżnieniem. Zatem przez cały maj przed domem, a także i w centrum wsi czy miasta – na nowsiu, na rynku, przed ratuszem lub przed karczmą albo remizą ochotniczej straży pożarnej stał okazały moj[3] dla wszystkich panien danej miejscowości.
Przypisy
edytuj- ↑ Katarzyna Kolasa , Wolno podróżować [online], MAŁOPOLSKA TO GO [dostęp 2021-10-17] (pol.).
- ↑ OX.PL - Portal Śląska Cieszyńskiego , Cieszyn, Skoczów, Ustroń, Wisła, Istebna, Strumień, Zebrzydowice, Brenna, Goleszów, Chybie, [online], OX.pl [dostęp 2021-10-17] (pol.).
- ↑ Jan Szymik , Doroczne zwyczaje i obrzędy na Śląsku Cieszyńskim., wyd. 1, Czeski Cieszyn: Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej, 2001, ISBN 80-238-6851-9, OCLC 53171099 [dostęp 2021-10-18] .