Maria Ząbkowska-Wacławek

polska inżynier

Maria Elwira Ząbkowska-Wacławek (ur. 8 czerwca 1950 w Częstochowie) – dr hab. inż., profesor Katedry Elektrotechniki Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej i Instytutu Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Wydziału Przyrodniczo-Technicznego Uniwersytetu Opolskiego[2].

Maria Ząbkowska-Wacławek
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1950[1]
Częstochowa[1]

profesor nauk technicznych
Specjalność: fotowoltaika, monitoring środowiska
Profesura

26 lutego 2010

Życiorys edytuj

Jest absolwentką Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej (1973). Rozprawę doktorską (wyróżnioną Nagrodą Ministra) obroniła w 1978 r. w Instytucie Fizyki Politechniki Warszawskiej, będąc pracownikiem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu rozpoczęła w roku 1985. Rozprawę habilitacyjną (również wyróżnioną Nagrodą Ministra) obroniła w 1990 roku w Instytucie Fizyki Uniwersytetu w Poczdamie (Niemcy). W tymże roku została zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Katedrze Biotechnologii i Biologii Molekularnej na Wydziale Przyrodniczo-Technicznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (potem Uniwersytetu Opolskiego) oraz w Katedrze Elektrotechniki na Wydziale Elektrycznym Politechniki Częstochowskiej.

W 2010 roku uzyskała tytuł profesora w zakresie nauk technicznych. Jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Inżynierii Środowiska i Biotechnologii (dawniej w Samodzielnej Katedrze Biotechnologii i Biologii Molekularnej) Wydziału Przyrodniczo-Technicznego Uniwersytetu Opolskiego (UO). Jest członkiem Senatu UO[3].

W latach 2008–2016 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Przyrodniczo-Technicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Prof. Maria Wacławek wypromowała 5 doktorów.

Przez wiele lat badania naukowe prowadziła razem ze swoim mężem profesorem Witoldem Wacławkiem oraz z ich doktorantami i habilitantami. Dotyczyły one głównie monitoringu i biomonitoringu środowiska – jego skażenia zarówno metalami ciężkimi[4], jak i radionuklidami[5] (po awarii czarnobylskiej). Wieloletnia współpraca naukowa Marii i Witolda z grupą badawczą prof. Karela Kolara (University of Hradec Kralove, Hradec Králové, Czech Republic) i z prof. Mariną Frontasievą (Joint Institute for Nuclear Research, Dubna, Russia) zaowocowała wieloma grantami oraz wspólnymi publikacjami[6][7].

Jedną z pasji Marii Wacławek i jej męża była historia chemii i fizyki - powstawanie pojęć i teorii naukowych oraz osobowość ich twórców. Pasja ta doprowadziła do powstania serii artykułów o wybitnych chemikach – trzy z nich są poświęcone Marii Skłodowskiej-Curie[8][9][10] oraz książki pt. 110 europejskich twórców chemii[11] (wydanej w 2002 r.). Książka ta, w nieco poszerzonej formie została także opublikowana (w 2007 roku) w języku ukraińskim.

Od 1974 roku Maria Wacławek prowadzi badania właściwości elektrycznych, termoelektrycznych i fotowoltaicznych półprzewodników. Od roku 1997 na dachu Uniwersytetu Opolskiego działają stacje: meteorologiczna i fotowoltaiczna (PV). Oprócz różnych komercyjnych modułów PV były w niej także testowane japońskie ogniwa kulkowe[12]. Celem tych badań jest między innymi wskazanie ogniw, które w warunkach klimatycznych Polski dostarczą najwięcej energii elektrycznej i jaki wpływ na ich pracę ma środowisko naturalne[13].

Prof. Maria Wacławek od 2002 roku jest ekspertem i recenzentem Unii Europejskiej (EX2002B055247) w zakresie odnawialnych źródeł energii.

W roku 1993, razem z mężem Witoldem, założyła Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej[14] (TChIE). Towarzystwo to jest wydawcą książek, czterech czasopism naukowych (trzy z nich są na liście Filadelfijskiej, a jedno Ecological Chemistry and Engineering S ma IF(2018) = 1,467) i organizatorem międzynarodowej konferencji ekologicznej ECOpole[, na której referaty wygłaszali wybitni naukowcy z całego świata w tym trzej nobliści[15]: Prof. Paul Crutzen (2011), Prof. Gerhard Ertl (2014) i Sir Harold Kroto (2017). Konferencja ECOpole’20 (dwudziesta dziewiąta z kolei) odbędzie się w dniach 7 – 10 października 2020 r. w Krakowie. Wygłosi na niej referat Laureatka Nagrody Nobla Prof. Ada Yonath[15].

Maria Wacławek jest Prezesem Towarzystwa Chemii i Inżynierii Ekologicznej, redaktor naczelną[16] 4 czasopism wydawanych przez TChIE oraz Przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego konferencji ECOpole[17].

Przypisy edytuj

  1. a b Maria Elwira Zabkowska-Waclawek (born June 8, 1950), Polish educator, electrical engineer | World Biographical Encyclopedia [online], com/web/maria_elwira.zabkowska-waclawek [dostęp 2024-04-24] (ang.).
  2. Prof. Maria Elwira Ząbkowska-Wacławek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-01-21].
  3. Skład Senatu UO w kadencji 2016-2020 - Uniwersytet Opolski [online], uni.opole.pl [dostęp 2020-08-14].
  4. Andrzej Kłos i inni, Use of Lichen and Moss in Assessment of Forest Contamination with Heavy Metals in Praded and Glacensis Euroregions (Poland and Czech Republic), „Water, Air, & Soil Pollution”, 222 (1-4), 2011, s. 367–376, DOI10.1007/s11270-011-0830-9, ISSN 0049-6979, PMID22131591, PMCIDPMC3208808 [dostęp 2020-08-14] (ang.).
  5. Agnieszka Dołhańczuk-Śródka i inni, Investigation of committed radiation dose rate and relationships between alkaline metals concentrations in mushroom Xerocomus badius / Badanie wchłoniętej, skutecznej dawki promieniowania i zależności pomiędzy stężeniami metali alkalicznych w owocnikach Xerocomus badius, „Ecological Chemistry and Engineering S”, 19 (4), 2012, s. 649–664, DOI10.2478/v10216-011-0047-2, ISSN 1898-6196 [dostęp 2020-08-14].
  6. Jan Kříž i inni, Modelling of Mercury Emissions from Large Solid Fuel Combustion and Biomonitoring in CZ-PL Border Region, „Ecological Chemistry and Engineering S”, 23 (4), 2016, s. 593–604, DOI10.1515/eces-2016-0042, ISSN 1898-6196 [dostęp 2020-08-14].
  7. Andrzej Kłos i inni, The Influence of Unidentified Pollution Sources on the Irregularity of Biomonitoring Tests Results, „Water, Air, and Soil Pollution”, 191 (1-4), 2008, s. 345–352, DOI10.1007/s11270-008-9629-8, ISSN 0049-6979 [dostęp 2020-08-14] (ang.).
  8. Witold Wacławek, Maria Wacławek, Marie Skłodowska-Curie and her contributions to chemistry, radiochemistry and radiotherapy, „Analytical and Bioanalytical Chemistry”, 400 (6), 2011, s. 1567–1575, DOI10.1007/s00216-011-4922-6, ISSN 1618-2642 [dostęp 2020-08-14].
  9. Chem. Dydakt. Ekol. Metrol. 2010, 15(2), 109-117
  10. Chem. Dydakt. Ekol. Metrol. 2011, 16(1-2), 7-28.
  11. Maria Ząbkowska-Wacławek, 110 europejskich twórców chemii, Opole: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej, 2002, ISBN 83-917511-0-4, OCLC 69540184 [dostęp 2020-08-14].
  12. Tadeusz Rodziewicz i inni, Impact of the Solar Irradiation Angle on the Work of Modules with Spherical Cells - Simulation, „Ecological Chemistry and Engineering S”, 25 (1), 2018, s. 35–50, DOI10.1515/eces-2018-0002, ISSN 1898-6196 [dostęp 2020-08-14].
  13. Ogniwa słoneczne : wpływ środowiska naturalnego na ich pracę, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo WNT, 2014, ISBN 978-83-7926-264-9, OCLC 924831034 [dostęp 2020-08-14].
  14. O towarzystwie [online], Ecological Chemistry and Engineering Society [dostęp 2020-08-14] (pol.).
  15. a b ECOpole Conference [online], Ecological Chemistry and Engineering Society [dostęp 2020-08-14] (ang.).
  16. Kontakt [online], Ecological Chemistry and Engineering Society [dostęp 2020-08-14] (pol.).
  17. Czasopisma [online], Ecological Chemistry and Engineering Society [dostęp 2020-08-14] (pol.).