Mgławica Carina (również NGC 3372) – mgławica emisyjna i obszar H II w gwiazdozbiorze Kila. Znajduje się w ramieniu Strzelca w odległości około 7500 lat świetlnych. Jej rozmiary są szacowane na 260 lat świetlnych.

Mgławica Carina
Ilustracja
Mgławica Carina w całości (ESO)
Odkrywca

Nicolas Louis de Lacaille

Data odkrycia

1751

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Kil

Typ

emisyjna

Rektascensja

10h 45m 08,5s

Deklinacja

–59° 52′ 04″

Odległość

7500 ly (2300 pc)

Jasność pozorna mgławicy

1,0[1]m

Rozmiary kątowe

120' × 120'[1]

Charakterystyka fizyczna
Wymiary

260 ly

Alternatywne oznaczenia
Mgławica Kila, NGC 3372, ESO 128-EN013, GC 2197
Mapa galaktyki
Położenie w gwiazdozbiorze Kila jako NGC 3372

Carina jest jedną z największych i najjaśniejszych mgławic. Uwzględniając jej słabsze zewnętrzne filary, rozciąga się na 300 lat świetlnych. Pył i gaz mgławicy są rozgrzewane przez młode gwiazdy w centrum. Są to masywne gwiazdy typu widmowego O3, odkryte po raz pierwszy właśnie w tej mgławicy, a zarazem najbliższe Ziemi gwiazdy tego typu widmowego. Wewnątrz mgławicy są również trzy gwiazdy Wolfa-Rayeta o typie widmowym WN, które prawdopodobnie wyewoluowały z gwiazd typu O3 o bardzo dużych prędkościach wyrzucania masy.

Obserwacje w podczerwieni wykazały, że części mgławicy poruszają się w różnych kierunkach z prędkościami dochodzącymi do 230 km/s. Zderzenia obłoków molekularnych poruszających się z takimi prędkościami rozgrzewają je do wysokich temperatur, powodując emisję wysokoenergetycznego promieniowania rentgenowskiego. Prawdopodobnie ruch ten jest wywołany potężnymi wiatrami gwiazdowymi.

Odkryta w 1751 roku przez Nicolasa Louisa de Lacaille, który obserwował ją z Afryki Południowej.

Eta Carinae

edytuj
Osobne artykuły: Eta CarinaeMgławica Homunculus.

Jednym z najlepiej znanych szczegółów NGC 3372 jest błękitny nadolbrzym gwiazda Eta Carinae. Jest to centralna gwiazda jonizująca wielki obszar H II. Znajduje się ona we fragmencie mgławicy nazywanym Dziurką od Klucza. Jest około 100–150 masywniejsza od Słońca, osiągając jasność 5 milionów Słońc. Jej masa dochodzi do teoretycznych granic osiąganych przez gwiazdy. W ciągu 6 sekund emituje taką ilość energii, jaką Słońce w ciągu roku. Jej wiatr gwiazdowy wydmuchuje co roku masę równą masie Jowisza, 100 miliardów razy więcej niż Słońce. W przyszłości zakończy ona życie jako supernowa, prawdopodobnie niszcząc gwiazdy i planety w promieniu kilku tysięcy lat świetlnych.[potrzebny przypis]

Gromady gwiazd

edytuj

W pobliżu mgławicy znajduje się spora liczba gromad gwiazdowych. Większość jest prawdopodobnie obiektami pierwszego planu, leżącymi przed mgławicą. W samej mgławicy z całą pewnością znajdują się dwie gromady: Trumpler 14 i Trumpler 16. Gwiazda Eta Carinae należy do gromady Trumpler 16, nazywanej też Gromadą Eta Carinae.

Przypisy

edytuj
  1. a b Hartmut Frommert, Christine Kronberg: NGC 3372. [w:] SEDS [on-line]. 1998-03-22. [dostęp 2015-05-14]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj