Wikipedia

Michel de Tarnowski

Michel de Tarnowski, pol. Michał Tarnowski[1] (ur. 20 kwietnia 1870 w Nicei[2], zm. w maju 1946) – rzeźbiarz francuski polskiego pochodzenia[3], zaliczany do szkoły francuskiej[4].

Michel de Tarnowski
Michał Tarnowski
Data i miejsce urodzenia

20 kwietnia 1870
Nicea

Data śmierci

maj 1946

Narodowość

francuska

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania)
Multimedia w Wikimedia Commons

Biografia edytuj

Był najstarszym synem z piątki dzieci lekarza, który wyemigrował z Rosji do Niemiec około 1845, a stamtąd do Francji, by ostatecznie osiąść w Nicei, gdzie ożenił się w 1869 z młodą amerykańską malarką, Julianą Oakley. Rodzina spędzała lato w gospodarstwie w Guillaumes, którego właścicielem był Joseph Durandy; później Tarnowski wyrzeźbił jego popiersie, które zostało umieszczone przed tablicą pamiątkową na domu rodziny Durandy w Guillaumes. Po śmierci ojca w 1886 Tarnowski starał się pójść w ślady ojca podejmując studia medyczne, jak później jego brat George. Jednakże, dur brzuszny zmusił go do zaprzestania nauki.

Następnie uczęszczał do szkoły sztuk plastycznych École Nationale des Arts Décoratifs w Villa Arson w Nicei[4], gdzie potwierdziło się jego zamiłowanie do rzeźby. Jego matka, świadoma trudności związanych z życiem w zawodzie artystycznym, starała się zniechęcić syna, ale została udobruchana rzeźbiarskim podarunkiem. Z jej błogosławieństwem wyjechał do Paryża, gdzie był uczniem Jules’a Dalou a następnie J.A. Falguière’a, w latach 1894–1902 wystawiał corocznie na Salon des artistes français (Salonie artystów francuskich)[4], w roku 1899 otrzymał médaille vermeille[5] Wyróżnienia honorowe w latach 1895 i 1900 (Wystawa Światowa)[4]. Na początku XX wieku wyjechał do USA, gdzie był profesorem rzeźby w New York University Institute of Fine Arts. Wykonał szereg popiersi osób prywatnych i wystawił w Nowym Jorku w 1903 roku w Madison Square Garden.

Do Francji wrócił około 1910, a wróciwszy wykonał m.in. rzeźby na fronton prefektury Nicei, a 23 marca 1912 podpisał kontrakt na dekorację elewacji hotelu Negresco w Nicei. Podczas I wojny światowej był oficerem przydzielonym jako tłumacz do armii brytyjskiej, za zasługi przyznano mu Military Cross i Legię Honorową. Pod koniec wojny wykonał szereg rzeźb na pomniki zmarłych gmin Nicei (Cimiez)[6], Moirans, Cannes i Sainte-Menehould[7].

Około 1939 zaprzestał wszelkiej działalności wskutek zupełnej ślepoty, zmarł w 1946 r. Jednej z ulic w Nicei nadano nazwę: Rue Michel de Tarnowski , a pamięć o rzeźbiarzu kultywuje stowarzyszenie: ( L'Association des amis de Michel de Tarnowsky, sculpteur )[8].

Bardziej znane prace edytuj

  • Popiersie dziecka (Buste d'enfant, Amiens, Musée de Picardie)[9];
  • Posąg Paula Déroulède (Monument à Paul Déroulède, 1921, kamień; Nicea, ogród alzacko-lotaryński)[10];
  • Dwaj Przyjaciele (Les deux Amis , barwiony gips, 1901, Nicea);
  • Zaskoczenie (Surprise, 1910, marmur, Nicea);
  • Marie Bashkirtseff (1914, gips, projekt pomnika, Nicea).
  •  
    Pomnik poległych w Cimiez (Monument aux morts de Cimiez)
  •  
    Pomnik zmarłych Sainte-Menehould (Monument aux morts de Sainte-Menehould, ok. 1880)
  •  
    Dwaj przyjaciele (Les deux Amis)
  •  
    Zaskoczenie (La Surprise)
  •  
    Joseph Durandy (Stara fotografia popiersia)

Przypisy edytuj

  1. ↑ „von poln. Eltern.”, tzn. z polskich rodziców (za: „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H. Vollmer, B.C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E.A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.)
  2. ↑ „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H. Vollmer, B. C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E. A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.
  3. ↑ „von poln. Eltern.”, tzn. z polskich rodziców (za: „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H.. Vollmer, B. C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E. A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.)
  4. ↑ a b c d Emmanuel Bénézit „Dictionnaire critique et documentaire des Peintres, Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs de tous les temps et de tous les pays par un group d’écrivains spécialistes français et étrangers”, Nouvelle Édition, Tome Troisième (Chillida-Duggelin), Librairie Gründ, 1924, str. 863.
  5. ↑ Médaille vermeille to po fr. dosł. czerwony medal lub odznaka, jednakże vermeille to także pozłacane srebro i o medal z niego chodzi.
  6. ↑ Cimetière de Cimiez. [dostęp 2018-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-22)].
  7. ↑ Monument aux morts de Sainte-Menehould
  8. ↑ Les amis de Michel de Tarnowsky (micheldetarnowsky.org)
  9. ↑ „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H. Vollmer, B. C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E. A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.)
  10. ↑ „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H.. Vollmer, B. C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E. A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.)

Bibliografia edytuj

  • Emmanuel Bénézit „Dictionnaire critique et documentaire des Peintres, Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs de tous les temps et de tous les pays par un group d’écrivains spécialistes français et étrangers”, Nouvelle Édition, Tome Troisième (Chillida-Duggelin), Librairie Gründ, 1924, str. 863.
  • C.-E. Curinier „Dictionaire Natational des Contemp.”, 1 (1906), str. 176.
  • „The Studio”, nr 25, 1902, str. 208 (Ilustracja), 214.
  • „Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der antike bis zur gegenwart”, Begründet von Ulrich Triemi und Felix Becker unter mitwirkung von etwa 400 fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H.. Vollmer, B. C. Kreplin, H. Wolff, O. Kellner; Herausgegeben vom Hans Vollmer, 32 Bd. (Stephens – Theodotos), Verlag Von E. A. Seemann, Lipsk, 1938, str. 448.
  • André Alauzen, Laurent Noet, „Dictionnaire des peintres et sculpteurs de Provence-Alpes-Côte d'Azur”, Marseille, Jeanne Laffitte, 2006 (I wydanie 1986), str. 430–431.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michel_de_Tarnowski&oldid=73559872”