Mikołaj Artymiak – rolnik, polski „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Mikołaj Artymiak
Zawód, zajęcie

rolnik

Narodowość

polska

Wyznanie

rzymskokatolickie

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys edytuj

Podczas II wojny światowej wraz z żoną Heleną i córką Eugenią mieszkali we wsi Kukawka. Ukrywał w swoim gospodarstwie młodą Żydówke Dorę Libman, która była córką rabina z Włodawy. Trafiła pod jego opiekę latem 1942 r. gdy uciekła z transportu więźniów i wycieńczona błąkała się po okolicznych polach. Podczas pierwszego spotkania poodarował jej kawałek chleba. Następnie jego małżonka przygotowała dla niej kąpiel, dała ubranie i nakarmiła rosołem. Jak wspominali po latach: "Zośką ją nazwaliśmy. Dla zamaskowania"[1].

Mikołaj wraz z rodziną zorganizowali dla niej kryjówkę w swojej stodole w sianie. Oprócz niej, Mikołaj wraz z rodziną pomagał także w ukryciu Żyda o nazwisku Rab. Pod koniec wojny Artymiakowie postanowili dla bezpieczeństwa wykopać schron w lesie i przenieść tam swoich podopiecznych. Mikołaj uszykował właz przykrywany mchem i gałęziami, który się zasuwało po wejściu. Na dole znajdowały się snopki siana i coś do przykrycia. Opiekowała się nimi córka Mikołaja, Eugenia, nosząc im codziennie żywność i najpotrzebniejsze rzeczy. Pozwoliło to przetrwać okupację. Po zakończeniu wojny oboje ukrywani Żydzi wyemigrowali do Izraela[1][2][3][4][5].

6 sierpnia 1989 roku Instytut Jad Waszem uhonorował Mikołaja, Helenę Artymiaków oraz ich córkę Eugenie medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”[6].

Przypisy edytuj

  1. a b Historia pomocy - Rodzina Artymiaków | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2023-04-16].
  2. Artymiak Mikołaj - Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Lublin i Lubelszczyzna - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  3. Libman – Rozenbaum Dora - Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Lublin i Lubelszczyzna - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  4. Historia pomocy - Rodzina Artymiaków | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2023-04-12].
  5. Znaleziona na łące pod lasem | Pamięć i Tożsamość | [online], pamiecitozsamosc.pl [dostęp 2023-04-12].
  6. Israel Gutman (red.), Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: ratujący Żydów podczas Holocaustu, Kraków: Fundacja Instytut Studiów Strategicznych, 2009, ISBN 978-83-87832-59-9, OCLC 443558424 [dostęp 2023-04-07] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: ratujący Żydów podczas Holocaustu: Polska, red. I. Gutman, Kraków 2009