Miles Lerman
Miles Lerman, właśc. Szmuel Milek Lerman (ur. 1920 w Tomaszowie Lubelskim, zm. 22 stycznia 2008 Filadelfia) – przedsiębiorca, jeden ze współtwórców United States Holocaust Memorial Museum[1][2][3].
| Data i miejsce urodzenia |
1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 stycznia 2008 |
| Zawód, zajęcie |
przedsiębiorca |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Israela i Jochewet Feldzon Lerman, miał czworo rodzeństwa. Matka była właścicielką firmy zajmującej się importem i eksportem artykułów spożywczych. Ojciec, Izrael, był właścicielem kilku firm we wschodniej Polsce, w tym kilku młynów mącznych i hurtowni zajmujących się alkoholem i benzyną[1]. Jako dziecko uczył się w seminariach syjonistycznych, planował również emigrację do Palestyny i zamieszkanie w kibucu[4].
Po agresji III Rzeszy na Polskę, rodzina Lermanów uciekła do Lwowa. Po ataku Niemiec na Związek Radziecki, Miles Lerman zostaje aresztowany i wysłany do obozu pracy przymusowej. Po udanej ucieczce z obozu trafia do oddziału partyzanckiego. Walczy w lasach okalających Lwów przez 23 miesiące.
Po zakończeniu wojny Miles Lerman znalazł się w obozie dla przesiedleńców w Łodzi (inne źródła podają obóz Lublinie)[1][4]. Tam poznał swoją przyszłą żonę Krysię Rozalię Laks, także ocalałą z Zagłady[5]. Następnie małżeństwo w 1947 roku wyemigrowało do Stanów Zjednoczonych. Miles Lerman kupił fermę drobiu w Vineland. Później był właścicielem Miles Petroleum i stacji benzynowych Amoco, prowadził również interesy związane i nieruchomościami[1][2][6][7].
W 1979 roku został powołany przez prezydenta Jimmy’ego Cartera do prezydenckiej komisji, która przygotowywała koncepcję przyszłego muzeum upamiętniającego Zagładę. Pracował w muzealnym komitecie współpracy z zagranicą, którego zadaniem było prowadzenie negocjacji z rządami krajów Europy Środkowej i Wschodniej, mającymi na celu pozyskanie eksponatów. Lermanowi udało się pozyskać dla muzeum oryginalne baraki z obozu koncentracyjnego Birkenau, wagon kolejowy, którym przewożono więźniów żydowskich do Treblinki, ponad 5000 butów z Majdanka oraz różne szczoteczki do zębów, walizki i inne przedmioty osobiste z Auschwitz[1][8].
Lerman zasiadał w Radzie Muzeum przez 23 lata, otrzymał nominacje od prezydentów Cartera, Reagana, Busha i Clintona, był przewodniczącym przez większość pierwszej dekady Holocaust Memorial Museum, od jego otwarcia w 1993 do 2000 roku. Pozostał w Radzie do 2003 roku[5][8].
Zaangażowany był w sprawę należytego upamiętnienia ofiar obozu zagłady w Bełżcu (gdzie zamordowano rodzinę Lermana) – jego działalność doprowadziła do zebrania funduszy (około 5 milionów dolarów) i powstania pomnika uważanego za jedno z najlepszych i najbardziej poruszających upamiętnień ofiar Zagłady[5].
Lerman pomógł założyć w muzeum Komitet ds. Sumienia, który pracuje nad zwróceniem uwagi na współczesne problemy ludobójstwa, takie jak obecny kryzys w Darfurze[1].
Miles Lerman zmarł 22 stycznia 2008 roku w wieku 88 lat w swoim domu w Filadelfii.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP (8 kwietnia 1993)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Dennis Hevesi, Miles Lerman, a Leading Force Behind Holocaust Museum, Dies at 88, „The New York Times”, 24 stycznia 2008, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ a b The United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC, Routledge, 29 września 2017, s. 146–171, DOI: 10.4324/9781315088129-7 [dostęp 2021-11-05].
- ↑ dmichaels, Miles Lerman, 88, Chair of U.S. Holocaust Council [online], Jewish Exponent, 17 kwietnia 2013 [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ a b Miles Lerman (Jewish Partisan Educational Foundation biography) [online], encyclopedia.ushmm.org [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ a b c Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-05].
- ↑ Miles Lerman – Cumberland County, New Jersey (NJ) [online], www.co.cumberland.nj.us [dostęp 2021-11-05].
- ↑ s, Miles Lerman, 88, Chair of U.S. Holocaust Council [online], Jewish Exponent, 17 kwietnia 2013 [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ a b Miles Lerman (1920–2008) – United States Holocaust Memorial Museum [online], www.ushmm.org [dostęp 2021-11-05].