Mirosław Przylipiak

Mirosław Przylipiak (ur. 6 listopada 1955 w Mrągowie) – polski filmoznawca, historyk i teoretyk filmu. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego oraz profesor Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku.

Mirosław Przylipiak

Data i miejsce urodzenia	6 listopada 1955 Mrągowo
Zawód, zajęcie	filmoznawca, historyk i teoretyk filmu

Kariera naukowa

Mirosław Przylipiak ukończył w 1974 V Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku. W 1979 ukończył studia na kierunku filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Doktoryzował się w 1989 na Uniwersytecie Jagiellońskim jako autor pracy Modele podmiotowości wypowiedzi filmowej. Był stypendystą Programu Fulbrighta na Uniwersytecie Harvarda (1998–1999) oraz Fundacji Rockefellera (2002). Autor licznych publikacji naukowych i książek z zakresu teorii i historii kina, wśród których znajdują się: Kino stylu zerowego (1994), Prolegomena do współczesnej „gramatyki” wypowiedzi audiowizualnej (1995), Kino najnowsze (1999, wraz z Jerzym Szyłakiem), Poetyka filmu dokumentalnego (2000), a przede wszystkim seria wydawnicza Kino bezpośrednie (2007-2014). W Poetyce kina dokumentalnego, która stanowiła zarazem jego pracę habilitacyjną i za którą Przylipiak otrzymał Nagrodę im. Bolesława Michałka, usiłował wypracować definicję dokumentu na podstawie możliwie największego zgromadzonego materiału źródłowego. Końcowa definicja filmu dokumentalnego brzmiała następująco:

Film dokumentalny to taki autonomiczny, istniejący jako osobna całość przekaz audiowizualny, który prezentuje wycinek świata kompletnego, w którym znaczenia nominalne są tożsame ze źródłowymi, w którym istnieje dystans czasowy między momentem rejestracji a momentem odbioru, gdzie zostaje zachowana indeksalna wierność odtworzenia czasu i przestrzeni w ramach ujęcia. W którym realizatorzy nie ingerują w rzeczywistość przed kamerą albo ingerują i fakt tej ingerencji czynią elementem strukturalnym filmu, albo też ingerują w tym celu, aby przywrócić taki stan tej rzeczywistości, jaki istniał przed pojawieniem się ekipy filmowej, lub też aby wyzwolić prawdę zachowań osób filmowanych, który naśladuje w swojej strukturze konwencjonalne sposoby właściwego człowiekowi podporządkowania rzeczywistości, w którym funkcja autoteliczna względem warsztatu lub tworzywa filmowego, o ile istnieje, nie może przytłumić i zdominować funkcji przedmiotowej.

W podzielonym na trzy tomy Kinie bezpośrednim Przylipiak omawiał zjawisko dokumentalnego filmu bezpośredniego, koncentrując się na kanadyjskim i amerykańskim Direct Cinema lat 60. i 70. XX wieku. W 2010 nadany mu został tytuł profesora nauk humanistycznych.

Od 2021 dyrektor Centrum Filmowego UG.